در ادبیات معاصر جامعه شناختی، بسیاری از مسائل اجتماعی از منظر نظریه های شهروندی مورد بررسی قرار می گیرند. این مقاله نیز ضمن مرور تاریخی بر ایده شهروندی در تلاش است تا با کاربرد تعاریف و نظریه های جامعه شناسانه شهروندی به درک و تحصیل رفاه اجتماعی بپردازد. برای این منظور به تعاریف شهروندی در رویکردهای فردگرایی –لیبرال و جمهوری خواهی – مدنی و نظریه های مارشال، مارکس، گیدنز و ترنر پرداخته شده است. ...

مسأله چگونگی حصول علم و تعقّل (دانش و شناخت) در انسان از مسائلی است که همواره ذهن فلاسفه و دانشمندان را به خود مشغول داشته است.در میان فلاسفه روزگاران پیشین، شیخ شهاب الدین یحیی سهروردی (شیخ اشراق) به این مسأله توجّه خاصی داشته و در آثار متعدّد فلسفی فارسی و عربی خود تعاریف گوناگونی از این مقوله ارائه داده است. هدف از این مقاله پاسخ به این پرسش است که آیا این تعاریف گوناگون، برآمده از سردرگمی و رک...

خلاقیت ریاضی اغلب یک پدیده ناشناخته محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد بیشتر دانشمندان علاقه‌مند نیستند فرآیندهای تفکر خود را که موجب خلق و ابداع می‌شود توصیف و تحلیل نمایند.  یکی از اهداف مقاله حاضر، که متکی بر یافته­های تحقیقی معاصر می­باشد، آن است که با اشاره به بعضی از تعاریف و ویژگی‌های خلاقیت ریاضی، به توصیف و تحلیل فرآیندهای تفکر ریاضیدانان در حین خلق ریاضیات، بپردازد. در این راستا، یک مدل چهار...

بحث از ماهیت حکم شرعی از مبادی تصوری علم اصول است. اختلاف دیدگاهها در مورد ماهیتحکم شرعی، در جهتگیریهای اصولی در مباحث مختلف علم اصول مؤثّر است. در تعریف حکم دودیدگاه عمده بین علمای اصول وجود دارد؛ برخی حکم را امری اعتباری و جعلی میدانند که درعالم واقع ما بازایی ندارد و برخی نیز آن را امری تکوینی میدانند. تعاریف اصولی ها از حکم، عمدتاًناظر به یکی از مقدمات یا مراحل مختلف حکم، شامل: مصالح و مفاسد...

گستره های نغمگی(به عنوان یکی از ارکان اساسی ساختار مُد) در موسیقی قدیم ایران انواع و تعاریف متعددی دارند. گونه هایی چون جمع، جنس، بحر، ذوالاربع، ذوالخمس و ... از انواع سلول‌های نغمگی مندرج در رسالات موسیقی حوزه‌ی اسلامی‌اند. تعیین نقش درون ساختاری ِ نغمات، سیرملودیک خاص و برخی عوامل دیگر، تبدیل هر سلول نغمگی- از جمله سلول های مذکور- به یک فضای صوتی- موسیقایی متعین (مد)، با تأثیر زیباشناختی خاص ر...

نظر به گستردگی تعاریف و مفاهیمی که از جذبه در متون عرفانی مطرح است، این پژوهش به بررسی، طبقه‌بندی و تحلیل موضوع جذبه در متون نثر عرفانی تا قرن هفتم هجری می‌پردازد. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که جذبه در متون عرفانی همیشه به یک معنا به کار نرفته است؛ برخی از این مفاهیم عبارتند از: مشاهده و معاینه، وجد و اخذ، سیر در احوال، اجتبا و اصطفا، طلب، توفیق و عنایت و آزاد شدن از بندگی نفس. در اغلب این تعا...

تغییر معماری دولت­ها بعد از پدیده جهانی­سازی و اصلاحات مدیریت، زمینه‌ساز ظهور بازیگرانی هم‌عرض دولت‌ها شده است که بخش قابل‌توجهی از توان خط‌مشی‌گذاری دولت‌ها به این بازیگران منتقل و به ‌تبع آن، پدیده‌ «دولت‌های توخالی» شکل ‌گرفته است. اندیشمندان عرصه حکومت در پاسخ به این «انتقال توانایی»، از مفهوم «ظرفیت خط­مشی» بهره گرفته‌اند. علیرغم اهمیت این موضوع، شاهد کثرت و آشفتگی در پژوهش‌های نظری و تعار...

طرح مسأله: بازنگری دوره‌ای آمارگیری‌های مستمر به‌منظور اصلاح یا بهبود آن‌ها امری ضروری و اجتناب ناپذیر است اما معمولاً با اعمال تغییر در تعاریف، پرسشنامه یا روش‌ آمارگیری، مقایسه‌پذیری سری‌های زمانی اطلاعات از بین می‌رود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه‌پذیر نمودن میزان بیکاری حاصل از طرح قدیم آمارگیری از ویژگی‌های اشتغال و بیکاری خانوار و طرح جدید آمارگیری از نیروی کار به بازسازی این نرخ‌ها بر اساس ت...

در بررسی و تبیین ساختار قصیده، همواره به بخش‌های مختلف آن توجه شده است. قصیده به‌جز بخش اصلی، بخش‌هایی چون تشبیب، تخلّص و شریطه نیز دارد که همواره توجه اهل ادب را به خود جلب کرده است. تشبیب را باید راه ورود به قصیده و یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن دانست که به‌دلیل قرارداشتن در پیشانی قصیده برای ترغیب و تهییج مخاطب نقش مهمی را به عهده دارد و همواره یکی از موضوعات بحث‌انگیز و محل اختلاف اهل فن بوده ا...

تخصص‌گرایی شکل‌گرفته میان رشته‌های مختلف موجب شده است پدیدة مکان به‌دلیل ماهیت گسترده و پیچیده‌، با تعارضات معنایی بسیاری در بستر فلسفی ماهیت خود مواجه شود. این آشفتگی معنایی به‌دلیل نبود معنای مشترک میان رشته‌های درگیر در مفهوم‌سازی این پدیده است. در این مقاله دیدگاه‌های مختلفی درمورد مکان بررسی شد. هدف این پژوهش، یافتن روایتی منفرد و منحصر به یک رشته نیست، بلکه به‌دنبال نگاهی منسجم‌تر برای گو...