وجود وزن های عروضی یا غیر عروضی در قرآن کریم، از جمله مباحثی است که بارها مورد توجه پژوهشگران قرآنی قرار گرفته است. در این میان افراط و تفریط های بسیاری به چشم می خورد که نتیجه نبود یک نگاه علمی درباره وزن و ماهیت آن و نیزعدم بررسی جامع این موضوع، در ساختار زبانی قرآن کریم است. در این مقاله با تقطیع هجایی کل آیات قرآن کریم، مهمترین پایه های وزنی، که در گونه های مختلف شعر عروضی فارسی و عربی کار...

چکیده همگان بایداز محتوای قرآن آگاه گردند و راه دستیابی به چنین هدفی ترجمه هر چه دقیق تر این کتاب آسمانی می‌باشد؛برای رسیدن به این هدف روش مقایسه و تطبیق ساختارهای دستوری قرآن در ترجمه های روسی موجوداتخاذ شده است. محقق می‌کوشد تا به کمک یافته های خود از میان ترجمه ها، ترجمه دقیق‌تر را انتخاب کند. نتیجه ای که حاصل می‌شود می‌تواند مبنایی برای توسعه تحقیقات آتی در حوزه ترجمه ی ساختارهای دستوری قرآ...

در این نوشتار، در پی تبیین روشمند جایگاه عهدین در تفسیر قرآن، نخست، درباره الگوی نشانه شناختی بینامتنیت سخن گفته ایم.بر پایه این الگو، هر متنی بر اساس متن های پیشین استوار می شود و بدین ترتیب، هستی و پیشینه متن و نشانه ها از آنچه تاکنون پنداشته می شد، بسیار ژرف تر و گسترده تر است.متن های دینی و از جمله قرآن کریم نیز از این قاعده جدا نیستند و مفسر توانا باید بتواند از منابع بینامتنی، برای تفسیر ...

یکی از قرینه ها، عرضه ادعیه صحیفه سجادیه به قرآن است. بر این اساس این پژوهش در صدد بررسی «درونمایه های مشترک قرآن و صحیفه» بوده تا به درستی متن کتاب دست یابد. رابطه قرآن و صحیفه، رابطه محتوایی است. با عرضه صحیفه سجادیه به قرآن کریم، اشارات، تلمیح ها، تضمین های قرآنی آن حضرت فراوان به چشم می خورد و اشتراکات بین آن دو کتاب اعتبار صحیفه را می افزاید. به هم تنیدگی قرآن و صحیفه در حد گسترده است که د...

این مقاله به معرفی و ارزیابی معجم های موضوعی قرآن می پردازد. نویسنده نخست از ضرورت معجم موضوعی سخن گفته سپس اهداف معجم نویسی موضوعی را مطرح می کند. آنگاه پیشینه معجم های موضوعی را به صورت فشرده بررسی می کند و سپس معجم ها و فرهنگ های موضوعی قرآن را که به زبان عربی و فارسی منتشر شده است به صورت جداگانه بررسی و ارزیابی کرده نقاط قوت و ضعف آنها را بیان می کند و در پایان به ارزیابی «فرهنگ قرآن» فراه...

تفسیر اخلاقی، یکی از گونه های متمایز تفسیر قرآن کریم است و از جمله مهم‌ترین مؤلفه-های این مکتب تفسیری، مبانی و زیرساخت‌های معرفتی آن محسوب می شود. اعتقاد به وحیانی بودن قرآن، حجیت ظواهر قرآن و جواز تفسیر آن که از مبانی عام تفسیری است، در تفسیر اخلاقی قرآن نیز وجود دارد اما آنچه رویکرد اخلاقی به تفسیر قرآن را از سایر رویکردهای تفسیری متمایز می‌کند، مبانی خاص آن است که مهم‌ترین آنها عبارتند از: ه...

این نوشتار کارکرد قرآن در اجتهاد شهید ثانی را به بررسی نشسته است. نویسنده در آغاز به سه موضوع قرآن آموزی، قرآن پژوهی و تفسیرآموزی و آثار قرآنی بر جای مانده از شهید پرداخته و آن گاه به تبیین دیدگاه شهید ثانی در منزلت و کارکرد قرآن در اجتهاد اشاره کرده است. ارائه نمونه های عینی از کاربرد قرآن در مبادی اجتهاد و دانش و اصول نیز استنباط احکام فقهی بر اساس شالوده آیات قرآنی سازواره اصلی این پژوهش را ...

قرآن کریم در عین حال که راهنمایی برای سعادت انسان است، کتابی به غایت ادبی نیز هست که زمینه­ها و اسرار ادب و بلاغتش دلایلی روشن بر اعجاز آن است. گفتگو یا دیالوگ یکی از عناصر ادبی است که قرآن به صورت خیره­کننده­ای آن را بکار گرفته است. گفتگو در یک متن ادبی و بویژه داستانی، نقش حیات آفرینی را بر عهده دارد. کاربست این عنصر در قرآن باعث می­شود تا خواننده با توجّه کامل و به صورت زنده، به صحنه­هایی دست...

یکی از روش های تلاوت قرآن کریم و بلکه مهم ترین و اصلی ترین روش قرائت قرآن، تلاوت آن با روش ترتیل است که در آیات قرآن و روایات متعدد مورد تأکید قرار گرفته است. اما در مورد اینکه مفهوم ترتیل چیست، دیدگاه های مختلفی از سوی مفسران، محدثان و عالمان علم تجوید بیان شده است. در این پژوهش ضمن بیان اهمیت و جایگاه ترتیل از نگاه قرآن و روایات، مفهوم ترتیل در قرآن، سنت و علم تجوید به گونه تطبیقی مورد بررسی ...

«توصیف أثری قرآن» دانش مستقلّی است که موضوع آن، روایات معصومین(ع) در بیان توصیفی آیات وسوره های قرآن است. این روایات را می توان به دسته های مختلف تقسیم کرده و مورد مطالعه قرار داد. دسته ای از این روایات توصیفی، مربوط به بیان تفضیل هاو برتری هایی است که برخی از آیات قرآن بر آیات دیگر پیدا کرده اند. براساس این دسته از روایات، معلوم می شود که برخی از آیات قرآن از لحاظ مقصود یا مضمونی خاص، بر آیات د...