شرق­شناسی را مجموعه­ای از مطالعات و تحقیقات دانشمندان و موًسّسات کشورهای غربی در موضوعات و مسائل مختلف شرقی دانسته­اند . قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم، مقطع زمانی بسیار مهمی در شرق‌شناسی اروپایی به‌ویژه انگلستان بوده است. در این دوره زمانی، انگلستان قسمت­های زیادی از شبه­قاره هند و دیگر قسمت­های آسیا را به استعمار خود درآورده بود. کشور ایران بنا به دلایل مختلف ، در قرن نوزدهم و بیستم مورد توجّه ...

ایران و هند از روزگار کهن با هم ارتباط فرهنگی و هنری داشتهاند و بر فرهنگ و هنر یکدیگر تأثیر متقابل گذاشتهاند، اما به واقع میتوان گفت که تأثیر ایران بر هند افزونتر است. سلسلة موریه (موریا) هنگامی ظهور یافت که هخامنشیان غروب کرده بودند (321-185 ق.م)، یعنی مقارن با حکومت سلوکیه در ایران. در آثاری که از سومین امپراتوری این سلسله (آشوکا) بر جای مانده است میتوان به: سنگ نوشتهها، ستوننگاریها ...

این نوشتار به بررسیِ رواج تنباکو در قلمرو تیموریان هند می پردازد. در این مقاله، با اتکا به اطلاعات موجود در منابع تاریخی و با رویکردی توصیفی ـ تشریحی، چگونگی مواجهه چند شاه مقتدر این سلسلۀ با مسئله رواج تنباکو مورد مطالعه قرار می گیرد. مقاله این پرسش اساسی را مورد توجه قرار می دهد که رواج تنباکو در قلمرو تیموریان هند، چه موقع و تحت تأثیر چه عواملی انجام گرفت؟ در این نوشتار نشان داده شده که رواج ...

شبه قاره هند همواره یکی از کانون های مهم مهاجر پذیری بوده است. نزدیکی جغرافیایی هندوستان و وجود جاذبه های فراوان در این سرزمین، از عمده عواملی بوده اند که مهاجران ایرانی بی شماری را به این سرزمین رهنمون کرده است. سابقه مهاجرت ایرانیان به هند به ادوار تاریخی پیش از اسلام می رسد بطوریکه حضور فعال و مستمر ایرانیان در این سرزمین در دوره های اسلامی نیز تداوم داشته است.آنچه بر شتاب این مهاجرت ها در ق...

در دوره بابریان/تیموریان هند، شمار زیادی از ایرانیان به هند مهاجرت کردند و تعدادی از آنها در مشاغل مهم حکومتی به‌کار گرفته شدند. تمایل برخی از شاهان تیموری به استفاده از توان مهاجران ایرانی برای تثبیت حکومت و دفع مخالفان و نیز اداره امور اداری و نظامی، موجب استخدام آنها در دربار و دیوان شد. این مقاله به اقدامات و فعالیت‌های یکی از این مهاجران ایرانی یعنی سید شهاب‌الدین احمد نیشابوری در دربار با...

در دوره فرمانروایی مغولان هند، مهاجرت ایرانیان به شبه قاره هند فزونی گرفت. شماری از مهاجران ایرانی، هم در شکل گیری حکومت مغولان و هم در توسعه قلمرو و اداره این حکومت، نقش به سزائی ایفا نمودند. از جمله ایرانیانی که فعالانه در خدمت مغولان قرار گرفتند، محمد بیرم خان بهارلو بود. ورود وی به خدمت مغولان، متأثر از ارتباطات تاریخی خانواده او با برخی از شاهزادگان تیموری است. با این حال، ترقی فوق العاده ...

خلیج فارس و بنادر مهم آن از قدیمی ترین ایام به عنوان یکی از شاهراه­های تجری ایران با سرزمین­های دیگر بود است. ناوگان­های دریایی ایران در خلیج فارس همواره با سرزمین­هی دیگر مانند هند و چین و افریقای شرقی تجارت داشتند. از عصر ساسانیان، بندر سیراف به عنوان یکی از مراکز ثقل تجارت ایران با سرزمین­های دور دارای نقش و اهمیت بسیار شد. آمیختگی مردمان سیرافی با دریا و توسعه ناوگان دریایی آنان، این منطقه ...

خوزستان در عصر ساسانی دارای اهمیت ویژه ای بوده است. از طرفی به خاطر رشد تجارت دریایی ایران با نواحی چین و شام و عربستان داشته است. از لحاظ تمدنی با تاسیس جندی شاپور یکی از مراکز فرهنگی جهان باستان تبدیل شد. در این دوره علم و صنعت در ایـران چـنان پیشـرفت درخـشانی داشـت که هیچ یک از دوره های پیشین با آن قابل مقایسه نبود. علاوه بر آن ساسانیان به عمران و آبادی کشور و ساختن شهرها علاقه زیاد نشان می ...

در طول تاریخ در میان منابع دریایی خلیج فارس، صید مروارید پس از ماهی در کانون توجه سوداگران قرار داشت. خلیج فارس گذشته از این که یکی از غنی ترین دریاهای جهان از نظر منابع معدنی و انواع جانوران دریایی است، از لحاظ صید مروارید نیز از جایگاه بالایی برخوردار است. بسیاری از تاجران در طول تاریخ برای خرید و فروش مروارید به بنادر و جزایر خلیج فارس رفت و آمد می کردند. از دیگر محصولات مهمی که در تجارت خلی...

گسترش اسلام درحوضه مدیترانه درقرن اول هجری زمینه تأسیس حکومت های اسلامی را دراین حوضه بوجود آورد هریک از حکومت اسلامی این حوضه طی قرون اول تا هفتم هجری با جلب نظر مردم  وتحکیم پایه های حکومت، طی دوره حاکمیت در پیشرفت اقتصادی حوضه مدیترانه کوشابوده ودستاوردهای اقتصادی مهمی برجای نهادند. تأسیس بندر، احداث کارخانه کشتی سازی ، انتظام امورکشاورزی وصنعتی واهتمام به تجارت وگسترش آن در سرزمین های اسلام...