آزادی نسبی اوایل دهه 40 فرصتی را برای بازسازی و فعالیت دوباره جنبش دانشجویی در ایران فراهم کرد. در این زمان جنبش دانشجویی به دلیل سرکوب سیاسی دهه 30، ناامیدی از روش‌های رفورمی و حاکم شدن مبارزات چریکی در برخی از کشورهای جهان سوم به‌سوی رادیکال شدن در حال حرکت بود. در این میان برخی از احزاب و گروه‌های سیاسی و اجتماعی مانند جبهه ملی، حزب توده، روحانیون سنتی و نهضت آزادی سعی کردند هویت‌های مشروع، ...

تفاوت‌های تکوینی جسمی و روحی زن و مرد در خلقت هدفمند بوده است و کمال زن در تکاپو و حرکت درچهارچوب فطری وخلقتی اونهفته است. اسلام مادری را با ضوابط خاص اخلاقی آن ازجمله نمودهای عالی کمال زن دانسته،پرورش نسل را خطیرترین وظیفه ی زن می‌داند. در جهان غرب به موازات نهضت حقوق بشر و انقلاب صنعتی، جنبش هایی برای احقاق حقوق زنان و برابری با مردان با عنوان "فمینیسم" به ظهور پیوست. این نهضت طی تطوّرات خود ب...

شعر پایداری هر تعریفی که داشته باشد، جان‌مایۀ خود را از جنبش‌های آزادی خواهانۀ مردمی دارد. نهضت سیاسی جنگل، به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی، یکی از آن جنبش‌هاست که در اواخر قرن پیش، روی نموده است. این جنبش به دلیل بنیان مردمی و اهداف انسان دوستانه‌اش مورد ستایش اهل نظر و هنر قرار گرفته، به ساحت شعر راه یافته است. در این میان اسماعیل دهقان را، باید شاعر ویژه‌سرای این نهضت دانست که علاوه بر وابستگی...

تاریخ نویسی در ایران تقریباً تا یک قرن و نیم پیش و تا قبل از آشنایی ایرانیان با فرهنگ و تمدن جدید غرب تقریباً بر یک روال قرار داشت. هر چند هر از گاهی مورخی مانند بیهقی و دیگران از نظر واقعه‌یابی و واقع‌بینی روش نقد علمی درست تری به کار بردند اما بیشتر مورخان براساس سنت قبلی به واقعه نویسی به روایت مورخان قبلی پرداختن به هر حال شاید بتوان این گونه تصور نمود که یا سنت تاریخ نویسی بر همان روال بوده ...

نهضت آزادی ایران که به عنوان یک سازمان سیاسی در مبارزه با رژیم شاهنشاهی نقشی غیر قابل انکار و فعّال داشت، باظهور و پیدایش انقلاب اسلامی، رشته های قدرت سیاسی کشور را در قالب دولت موقت به دست گرفت. دولت موقت در شرایطی قدرت را در دست گرفت که نظام شاهنشاهی از هم پاشیده بود و نظام نوپای اسلامی هنوز مستقر نگردیده بود تا با این وسیله آرامش را به جامعه برگرداند و شرایط لازم را برای استقرار دولت قطعی فرا...

مطالعه ی حاضر استفاده از آثار ادبی در تاریخ نگاری است. نویسنده با تکیه بر شعر فرخی سیستانی و معزی و دیگر منابع تاریخی موثق نکات تاریخی با ارزشی درباره ی حکومت غزنوی و سلجوقی و تاریخ ایران و ترکان استنتاج کرده است، زیرا این دو شاعر، مدیحه سرایان دو حکومت فوق بودند. اشعار مدحی گذشته از ارزش های هنری تاریخ اجتماعی و سیاسی ما را نشان می دهند. مترجم با تطبیق این مطالب با آثار تاریخی و ادبی این م...

از ویژگی های تاریخ نگاری در دورۀ فاطمیان، ظهور سبک جدیدی بود که در کنارتاریخ سیاسی، جنبه های مختلف تاریخ اجتماعی ، از جمله مسائلی چو ن نحوۀعملکرد دولت در ادارۀ امور مالی، قضایی، اداری و نظامی و نظام تشکیلاتی رامورد توجه قرار می داد. در این نوشتار شماری از قدیم ترین نگاشته هایی که درباب تاریخ تشکیلات اداری و مالی در دورۀ فاطمیان یا اوایل دورۀ ایوبی، نوشتهشده و خود از مصادر تاریخ نگاری متأخرتر قل...

نوشتاری که برگردان آن در پی میآید, با گشایش مدخلی اجمالی بر سیر تاریخ نگاری و تاریخ نگاران عرب آغاز می شود, آن گاه نویسنده می کوشد که اطلاعات و معرفی های توصیفی خود را از کتاب های تاریخ عمومی و علم به دست دهد. در ادامه, به توصیف تإلیفات عربی در مورد تاریخ دانشوران به ویژه اطبا و حکما پرداخته شده و به دنبال آن, کتب فرهنگ عمومی و تراجم دانشمندان و دانشوران معرفی گردیده و در پایان نیز به کتب فهارس...

این مقاله می کوشد در چارچوب الگوهای روش شناختی و معرفت شناختی تاریخ نگاری اسلامی، واقعه ی ذوقار و ارتباط آن را با نبردهای ایران و اعراب در متون تاریخ نگاری اسلامی واکاوی کند.فرضیه ی مقاله این است که تبدیل واقعه ی ذوقار به نماد انتصاب عرب از عجم و هم زمانی آن با بعثت پیامبر در سنت تاریخ نگاری ایرانی اسلامی، بر پیش فرض مورخان اسلامی و دیدگاه آن ها درباره ی رویدادهای تاریخی در قالب یک طرح انداموار...