در هر دوران از آثاری که به محیط اجتماعی خود مربوط می‏شوند، می‏توان به برخی از اندیشه‏های سیاسی آن دوران پی برد. این آثار یا بیانگر اندیشه‏ی حاکم بر محیط اطراف خود هستند یا گویای آراء نویسنده‏ی اثر به مثابه یک منتقد. در این صورت می‏توان دسته ی دوم را اندیشه های آرمانی سیاسی دانست که در ایده آل های شخص یا گروهی خاص وجود داشته اند. تاریخ بیهقی در میان این دو دسته از اندیشه ها، به نوعی در نوسان است...

    اندیشۀ ­سیاسی تجدد آمرانه پس از سقوط محمدعلی شاه تا روی کار آمدن رضاشاه به گفتار سیاسی غالب در ایران تبدیل شد. مقاله‌های سیاسی و اجتماعی نامۀ فرنگستان مهم‌ترین نقش را در ترویج این اندیشۀ ­سیاسی بر عهده داشته است. در این پژوهش با در نظر گرفتن مقاله­های سیاسی و اجتماعی نامۀ فرنگستان به‌عنوان یک کنش گفتاری در مورد زمینۀ فکری و سیاسی دورۀ انتشار آن، نشان داده شده اندیشۀ سیاسی تجدد آمرانه پاسخی ...

نظریه‌های اجتماعی و سیاسی بر پایه مبادی فرانظری خود که دلالت بر هستی‌شناسی اجتماعی و نتایج معرفت ـ روش‌شناختی حاصل از آن دارد، بویژه در تاریخ معاصر به اردوگاههای مختلف عینیّت‌گرایانه و ذهنیت‌گرایانه تقسیم شده و بدین ترتیب، قرائتهای مختلف از رابطة فرد ـ جامعه و ساختار و کارگزار را عرضه کرده‌اند. درمقابل فرانظریه‌های انتقادی که درصدد فرارفتن از تقابل عینیت‌گرایی ـ ذهنیت‌گرایی در مورد رابطة فرد ـ ج...

تحلیل الگوی تعامل آزادی و امنیت   اصغر افتخاری*   (تاریخ دریافت: 18/1/93 – تاریخ پذیرش:   5/8/93  )   چکیده با توجه به نقش راهبردی فضایل در مدیریت زندگی اجتماعی و سیاسی، این پرسش که درصورت بروز تداخل یا تعارض بین فضایل، چگونه می توان موضوع را مدیریت نمود، دغدغه ای دیرین در حوزه مباحث فلسفه سیاسی و اجتماعی به شمار می آید که از ارزش نظری و راهبردی برخوردار است. در مقاله حاضر، نویسنده از نسبت دو ف...

عنوان پژوهش حاضر تاریخ تشیع قم از دوره مغول تا پایان صفویه است. سوال اصلی پژوهش از چگونگی وضعیت کلی تشیع قم در طی این قرون از قرن هفتم تا پایان دوره صفوی است. در فرضیه این پژوهش بیان شده که شیعیان قم از دهه سوم قرن هفتم تا اواسط قرن هشتم از جنبه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تغییر محسوسی نداشتند ولی از آن پس به یک نشاط و رونق گسترده ای دست یافتند. برای دست یافتن به منظور اصلی این پژوهش...

در این مقاله از منظری جامعه شناختی و روانشناختی به بررسی لایه های مختلف تاریخ ایران، از دیدگاه صاحبنظران و پژوهشگران در ارتباط با فرهنگ سیاسی پرداخته شده است، که این خود می تواند مقدمه ای برای شناخت مولفه های تاثیر گذار بر فرهنگ سیاسی ایران باشد که شاخصه های این فرهنگ نیز محسوب می شود. بر این اساس با استفاده از روش اسنادی به عنوان رویکردی غالب به شناخت مولفه های تاثیر گذار بر فرهنگ سیاسی ایران ...

یکی از جدال های اساسی در حوزه اندیشه سیاسی غرب که به جرأت می توان گفت همزمان با آغاز تفکر سیاسی بشر نمایان شده و تاکنون نیز ادامه دارد، جدال تاریخی بین فضیلت و آزادی است. این پژوهش بر آن است تا ویژگی های اصلی هریک از دو دسته نظریه های سیاسی فضیلت مدار و آزادی محور را در تاریخ اندیشه سیاسی غرب (از پیش سقراطیان تا قراردادگرایان) ردیابی و برجسته نماید. در این باره، می توان ویژگی های اصلی نظریه های...

متون ادبی می¬تواند کمک شایانی به شناخت تاریخ در ابعاد و زمینه¬های مختلف داشته¬باشد¬. ادب فارسی و به تبع آن شعر، در انعکاس اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از ظرفیت بالایی برخوردار بوده¬¬است. در همین راستا ادبیات در دوره سلجوقی¬، به راحتی توانسته بسیاری از نشانه¬های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی ، را که کمتر در منابع تاریخی این دوره بیان شده ترسیم نماید. در این میان دیوان امیر معزی با توجه به ظرافت و دق...

شیوخ برزنجی وابسته به فرقه قادریه ـ از مشهورترین طریقت های صوفیه ـ هستند که فعالیت خود را از نیمه اول سده دوازدهم هجری قمری آغاز کردند. بررسی منابع تاریخی نشان می دهد که این شیوخ به کمک تشکیلات منظم درویشی خود توانستند روابطی منسجم با دولت عثمانی برقرار کنند و با وجود فراز و نشیبهایی در این روابط به بالاترین مراتب سیاسی و اجتماعی در کردستان عراق دست یابند؛ هر چند رویکرد غالب قوم گرایانه در تاری...