ادبیات فارسی اقیانوس بی‌کرانی از موضوعات و مفاهیم بلند آرمانی و انسانی است و در میان ادبیات ملل به همین دلیل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و از انواع ادبی حماسه، غنا، مرثیه، مدحیه، وصفیه و بسیاری از نوع‌های دیگر بهره‌مند است. یکی از مهمترین ارکان ادب فارسی پرداختن به مسائل انسانی و آرمانی است که ادب نفس از مهمترین آنها به شمار می‌رود. اخلاقیات که ریشه در باورهای تاریخی – اعتقادی دارد همواره مور...

بیدل در مثنوی­هایش به­صورت جدی به موضوع انسان به عنوان رمزگان محوری خود پرداخته است. انسان، ابعاد و امکانات وجودی او، مهم­ترین دغدغه­ی بیدل است. از منظر بیدل، تمامی مظاهر هستی، زاییده‌ی «ادراک» آدمی است. وی در حکایت­هایی که تنها یک شخصیت محوری دارند، سفر انسان را در جستجوی خود، روایت می­کند. انسان مرکزی روایت بیدل، پس از جستجوهای بسیار درمی­یابد که هرچه هست، از دایره‌ی «ادراک» و «وجود» او بیرون...

این پژوهش در خصوص اصطلاحات خاص هنرهای سنتی ایران در شعر سبک هندی با محوریت دیوان صایب تبریزی است. این تحقیق پلی است که هنر و ادبیات را با یکدیگر پیوند می دهد و آمیختگی آنها را مخصوصا در دوره ی صفویه به تصویر می کشد. شعر این دوره به ویژه دیوان صایب سرشار از اصطلاحات وعبارات تخصصی هنرهای سنتی است. این رساله حاوی پنج فصل است. فصل نخست به سبک هندی و تأثیر که هنرهای سنتی بر آن می گذارد می پردازد و ف...

سبک هندی از حیث بنمایه های شاعرانه، اهمیّت فراوانی دارد، چراکه شاعران این سبک با بهره گیری از خلاّقیّت و نیروی آفرینشی خود، نوآوری هایی در بنمایه های شعری انجام دادند یا شبکة تداعی های آن را گسترده تر ساختند. در این میان، عبدالقادر بیدل را می توان نقطة اوج تصویرسازی با این بنمایه ها دانست. این مقاله بر آن است تا با نگاهی به بنمایة حباب در شعر بیدل، شبکة تصویرهای آن را در سه قالب کلّی تشبیهی، توصیفی...

سبک هندی از حیث بنمایه های شاعرانه، اهمیّت فراوانی دارد، چراکه شاعران این سبک با بهره گیری از خلاّقیّت و نیروی آفرینشی خود، نوآوری هایی در بنمایه های شعری انجام دادند یا شبکه تداعی های آن را گسترده تر ساختند. در این میان، عبدالقادر بیدل را می توان نقطه اوج تصویرسازی با این بنمایه ها دانست. این مقاله بر آن است تا با نگاهی به بنمایه حباب در شعر بیدل، شبکه تصویرهای آن را در سه قالب کلّی تشبیهی، توصیفی...

چکیده اصلی ترین موضوع شعر غنایی عشق و مهم ترین رکن مضامین عاشقانه معشوق است. معشوقی که در ادوار مختلف شعر فارسی تحول یافته است. این تغییر و تحول زاییده شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه عصر شاعر است. بر این اساس، معشوق گاهی در اختیار عاشق بوده است یعنی جزوی از دارایی های عاشق به شمار می آمده است. گاهی نیز لباس رزم به تن کرده و در میدان جنگ حضور می یابد و گاهی نیز در کوی و محله ظاهر گشته و عا...

با وجود اینکه در تذکره های شعر فارسی نگاشته شده در قرن یازده و به ویژه دوازده هجری، جریان ادبی طرز خیال به عنوان طرز شاعری مطرح و پر طرفدار معرفی شده است در اغلب آثار سبک شناسی جدید نادیده گرفته شده است که شاید بتوان مهم ترین دلیل آن کلی نگری و بی توجهی به طرزهای شاعران متوسط شعر فارسی دانست زیرا در دسته بندی های سبکی مربوط به شعر فارسی در بیشتر موارد خصایص طرزها و سبک های مطرح بر اساس آثار برج...

سبک هندی از حیث بنمایه‌های شاعرانه، اهمیّت فراوانی دارد، چراکه شاعران این سبک با بهره‌گیری از خلاّقیّت و نیروی آفرینشی خود، نوآوری‌هایی در بنمایه‌های شعری انجام دادند یا شبکة تداعی‌های آن را گسترده‌تر ساختند. در این میان، عبدالقادر بیدل را می‌توان نقطة اوج تصویرسازی با این بنمایه‌ها دانست. این مقاله بر آن است تا با نگاهی به بنمایة حباب در شعر بیدل، شبکة تصویرهای آن را در سه قالب کلّی تشبیهی، توصیفی...

محمدیار ونجی از ادیبان مردمی کوهستان درواز تاجیکستان است که زندگی اش در نیمۀ دوم عصر نوزدهم میلادی و اول سدۀ بیستم گذشته است. اگرچه تا به امروز آثار ادبی این شاعر گردآوری نشده، میراث او باعث آفریده شدن بسیاری مقالات و مجموعۀ شعرها شده است. در کار گردآوری آثار این ادیب عالمان بسیاری کوشیده اند که در این میان خدمت دانشمندان افغانستان نظررس است. راجع به زندگی این شاعر بااستعداد تا دورۀ شوروی معلوم...

چکیده تذکره نگاران دامنه زادگاه بیدل را از بخارا تا اکبرآباد، از لاهور تا بنگاله و پتنه، و از اکبرنگر (راج محل) تا قریه خواجه رواش کابل گسترانیده اند و تبار او را به سه قبیله بَرلاس، اَرلاتو اَرلاس منتسب کرده اند؛همچنین درخصوص چگونگی زندگی و ممدوحان او تا پیش از سال 1096 ق، اتفاق نظر ندارند؛این در حالی است که تذکره مرآت واردات، مطالبی درخصوص زندگانی بیدل ذکر می کند که تطبیق آن با آثار بیدل، تذکره ...