قدرت‌یابی سلجوقیان (429-552 ق) در ایران و عراق و ائتلاف نیروهای سیاسی مذهبیِ اهل‌سنت (سلطنت و خلافت)، موجب رشد نفوذ حدیث‌گرایانِ سنی‌مذهب شد. همچنین دراثر عملکرد واگرایانه برخیمراکز علمی عصر و تقابل رویکرد عقل‌گراییِ شیعی و سنت‌گراییِ اهل‌تسنن و... همگراییِ شیعه و سنی با چالش‌هایی مواجه گردید. در این اوضاع متکلمان اهل‌تسنن در عرصه تقریب شیعه و سنی موضع انفعالی داشتند ولی متکلمان شیعه در این عرصه فعا...

این تحقیق دارای سه فصل است : فصل اول، به نشان دادن مضامین و معانی در اشعار سیاسی اجتماعی شاعر می پردازد. در اینجا بیشتر اشعاری منظور است که به نحوی به مسائل سیاسی و یا اشخاص و سیاستمداران اشاره میکند و از مسائل اجتماعی که در راستای سیاست واقع شده، در این فصل سخن می رود. در اینجا نزدیک به سی مضمون طبقه بندی شده است و تنوع مضامین نشان داده می شود. در فصل دوم که به صورت و قالب و زبان ادبی شاعر در ...

هم ­زمان با شروع دعوت در عراق، رهبران مرکزی دعوت، اندکی پس از سال 260ق داعیانی را به جبال، خراسان، آذربایجان و ... فرستادند. دعوت اسماعیلی با فعالیت داعیان برجسته­ ای چون ابوحاتم رازی، ابویعقوب سجستانی و مؤیدالدین شیرازی، موفقیتهای چشمگیری در نقاط مختلف به ویژه ایران به دست آورد و حتی با وجود مخالفتهای شدید خلافت عباسی و حکومتهای سنی سامانیان، غزنویان و سلجوقیان، جنبش اسماعیلیان در ایران متوقف ...

امام شهید سید محمدباقر صدر براساس موازین عقلی و واقعگرایی و بررسی مکاتب سیاسی موجود و وضعیت جهان معاصر در پی طرح شالوده فلسفه نوینی در اندیشه سیاسی اسلام است . بزعم او مشکل اساسی اندیشه سیاسی معاصر را بحران نظام جامع اجتماعی - سیاسی تشکیل می دهد،و ریشه این بحران به عدم اتکای نظامهای سیاسی معاصر به تفسیر صحیحی از واقعیات زندگی انسان برمی گردد. لذا جهان نیازمند بینشی است که مبتنی بر تفسیر صحیح و ...

حج، از فروع اسلام و از مهمترین عرصه‌های دینی، سیاسی و فرهنگی مسلمانان بوده است. در دوران سلجوقی تغییر و تحولاتی در این عرصه ایجاد شد. از آن‌‌جاکه حج ایرانیان پیش از سلجوقیان با مشکلات زیادی رو‌به‌رو بوده است؛ تا آن‌‌جا که کاروان‌‌های ایران از اوایل سدة پنجم هجری، کمتر موفق به حج‌گزاری می‌‌شدند. سلجوقیان در راستای مشروعیت دینی و سیاسی  حکومت خود به حمایت از خلافت عباسی و حرمین شریفین و انجام داد...

در این مقاله دیدگاه محمدتقی بهار درباره رخدادهای مهم بین‌المللی از جمله جنگ جهانی اول و دوم، عواقب آن‌ها و وضعیت ایران و برخی دولت‌های آسیایی و اروپایی در این دو جنگ بررسی می‌شود. با توجه به این‌که معاهدات و پیمان‌های سیاسی میان ایران و سایر دولت‌ها تأثیر عظیمی در اوضاع فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور ما داشته است، واکنش بهار به این معاهدات و مداخلات سیاسی و نظامی کشورهای بیگانه به‌ویژه ر...

جامعه شناسی ادبیات دانشی نوین ومیان رشته ای است که در آن تأثیر جامعه بر ادبیات و برعکس، تأثیر ادبیات بر جامعه مورد بررسی قرار می گیرد. آثار ادبی بازتاب شفاف شرایط فکری و فرهنگی هر عصر ی هستند. از آنجایی که تاریخ نگاران، نمی توانسته اند به روشنی از فضای سیاسی و اجتماعی عصر خویش سخن بگویند، تحلیل جامعه شناختی آثار ادبی می تواند، تصویر روشن و واضحی از اوضاع اجتماعی عصر پدیدآورندگان اثر را به ما ار...

عصر سلجوقیان یکی از ادوار مهم تاریخ ایران و آسیای صغیر است. ورود این عنصر جمیعتی به حوزه تاریخ آسیا با تحولات عمده سیاسی و فرهنگی توأم بود. در میان دولت­های اسلامی سلجوقیان نخستین حکومتی بودند که قلمرو حکومتی خود را تا مرزهای بیزانس پیش برده و عظمت امپراطوری­های باستان را احیاء نمودند. در راستای این موفقیت­ها سلجوقیان تلاش مضاعفی را در بازنگری فرهنگی و توجه به آداب و سنت­های باستانی به کار بستن...

ایالت جبال ، شامل نواحی مرکزی و غربی ایران می باشد که از غرب به عراق و از شرق به خراسان بزرگ محدود می گردید و شهرهای مهم آن قم، ری، اصفهان، همدان، کرمانشاه بودند. این ایالت پهناور به خاطر مجاورت با عراق و وجود شهرهای بزرگ از اهمیت سیاسی و اجتماعی زیادی برخوردار بود. از شهر های مهم شیعی موجود در آن می توان به قم ، ری ، کاشان ، آبه (آوه) ، دینور و کرج ابودلف اشاره داشت . پس از فروپاشی آل بویه ،...

مسئله ی فساد از دیدگاه خواجه نظام‌الملک توسی، وزیر مقتدر ملک‌شاه سلجوقی موضوع مورد بررسی این مقاله است. خواجه نظام‌الملک در کتاب سیاست‌نامه‌، دیدگاه‌های خود را در خصوص ساختار حکومتی مطلوب بیان و مشکلات موجود در ساختار سیاسی و اداری سلجوقیان را بازگو می‌کند. بر اساس دیدگاه خواجه نظام‌الملک در کتاب سیاستنامه، موضوع فساد در چهار سرفصل فساد سیاسی، اداری، دینی و اجتماعی بررسی می شود و در هر سرفصل، ع...