مطبوعات تاجیک با نداشتنِ تاریخی طولانی، سه دورۀ نسبتاً مستقل را پشت سر گذاشته است. دورۀ اول از ابتدای سدۀ بیستم تا انقلاب اکتبر است و دورۀ دوم با سلطنت حکومت شوروی آغاز می شود. دورۀ سوم از اواخر سال های دهۀ هشتاد قرن بیستم آغاز شده و در زمان استقلال تاجیکستان حکم قانونی یافته است. هر مرحله از این مقاطع تاریخی برای مطبوعات تاجیک خصوصیتی ویژه دارد که در این مقاله به اختصار مورد بحث قرار گرفته است. ...

در حالی که سیاست های انگلستان در قسمت های مرکزی و جنوبی، به تشدید وضعیت بحرانی ایران را درگیر جنگ ناخواسته ای کرده بود، همسایه شمالی یعنی دولت روسیه نیز با رویکردی مشابه و البته غیر انسانی، در شرق و شمال و شمال غرب ایران به اعمال سیاست های استعماری مداخله جویانه و تشدید شرایط سخت معیشتی و تاًمین ارزاق روزمره مردم که با بروز قحطی همراه شد اقدام نمود. این روند تا هنگام خروج نیروهای روسیه به دنبال ...

جنبش جدیدیه که در ابتدای قرن بیستم میلادی در آسیای میانه منتشر شد، درواقع ادامۀ منطقی غایه‌های ترقی‌پروری معارف‌پروران نیمۀ دوم قرن نوزدهم است. این مقاله با هدف بررسی سیر تطور این جنبش و پیامدهای آن به‌نگارش درآمده است. طبق نوشته‌های صدرالدین عینی، تحت تأثیر مطبوعات فارسی و ترکی و همچنین انقلاب‌های روسیه، ترکیه و ایران در آسیای میانه جوانانی پیدا شدند که خواستار دگرگونی نظام سیاسی، اجتماعی، اقت...

کتاب چهارجلدی یادداشت های صدرالدین عینی بدون شک اثری بسیار باارزش در سطح دایره المعارف تاجیکستان در قرن بیستم است. هرچند عمر عینی وفا نکرد و این کتاب طبق برنامۀ او به پایان نرسید، بسیاری از صفحات روزگار محنت دیدۀ مردم تاجیک در آن ثبت است. کتاب تاریخ انقلاب فکری در بخارا نیز که بنابه وصیت مؤلف جلد پنجم یادداشت هاست، روند تاریخ تاجیکستان را از سال های ۱۹۰۰م تا انقلاب اکتبر نشان می دهد. شیوۀ یاددا...

با توجه به اهمیت ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژی آسیای مرکزی برای ایجاد نظم نوین آمریکا، این کشور بلافاصله پس از فروپاشی شوروی درصدد نفوذ در این منطقه برآمد. آمریکا برای اجرای نظم نوین خود و نفوذ در آسیای مرکزی با چالشهایی روبرو است که مهم ترین این چالشها سه قدرت روسیه، ایران و چین می باشد ایالات متحده سیاست خود در این منطقه را مهار این سه چالش قرار می دهد و برای دست یابی به آن استراتژی هایی همچون است...

تحلیل مقایسه ای انقلاب های مخملی با توجه به شش جمهوری شوروی سابق دکتر ابراهیم حاجیانی تاریخ دریافت: 22/12/86 مهدی حیدری تاریخ پذیرش: 29/03/87 چکیده در این نوشتار ضمن بررسی مفهوم انقلاب های مخملی در مقایسه با پدیده های مشابه، چرایی وقوع انقلاب های مخملی با توجه به شش جمهوری شوروی سابق بررسی شده است. بدین منظور با بهره گیری از ادبیات نظری موجود، پاسخ به این پرسش در سه محور «ریشه ها»، «وضعیت مخ...

نوشتار حاضر باعنوان «روند رویارویی جدیدیان مناطق اشغالی ورارود با سلطه روسیۀ تزاری»، با بهره گیری از می پردازد روش «ردیابی فرآیند»، به مطالعه برروی گروهی از اندیشمندان جامعه اسلامی ابتدای قرن بیستم، در قلمرو جغرافیای سیاسی جدیدی که روس ها آن را ترکستان غربی نامیدند، می پردازد. معارف پروران، ترقی پروران، جدیدیان، ضیائیان، نام جریان های نوگرایی است که همگام با دیگر نقاط فرارود، در شرایط کاملاً متف...

نوشتار حاضر باعنوان «روند رویارویی جدیدیان مناطق اشغالی ورارود با سلطة روسیۀ تزاری»، با بهره گیری از می پردازد روش «ردیابی فرآیند»، به مطالعه برروی گروهی از اندیشمندان جامعة اسلامی ابتدای قرن بیستم، در قلمرو جغرافیای سیاسی جدیدی که روس ها آن را ترکستان غربی نامیدند، می پردازد. معارف پروران، ترقی پروران، جدیدیان، ضیائیان، نام جریان های نوگرایی است که همگام با دیگر نقاط فرارود، در شرایط کاملاً متف...