اخباریان به عنوان شاخه‌ای از فقهای شیعه با اکثریت ایشان، یعنی اصولیان در اعتبار برخی از منابع استنباط و طُرُق فهم احکام اللّه، اختلاف دارند. از جمله این‌که آن‌ها به بی‌اعتباری فهم انسان‌های عادی (= غیر معصومین (علیهم‌‌السّلام)) از ظواهر قرآن، شهرت یافته‌اند. این پندار ایشان بر دو پایۀ اساسی متکّی است؛  نخست، «روایاتی» که آن‌ها مدّعی تواتر و ظهور آن در عدم حجیّت ظواهر قرآن می‌باشند و دیگری، وجود «تقیید...

چرایی احکام و فلسفة قانون‌گذاری در اسلام از مباحث مهمی است که همواره محل بحث علمای فریقین قرار گرفته است. تمامی مذاهب اسلامی ابتنای احکام بر مصالح و مفاسد را پذیرفته‌اند. با تأمل در آیات قرآن و سنت و آثار فقها از گذشته تاکنون، به این نتیجه می‌رسیم که میان مقاصد شرع و دو مفهوم مصلحت و مفسدت، رابطة نزدیکی وجود دارد. در مقالة حاضر با مطالعه در نظریة مقاصد و رابطة آن با مصالح و مفاسد به یکی از مباح...

چکیده:بازشناسی معنای مفردات و ترکیبات قرآنی، لازمه قهری توجه به خصوصیات و ظرافتهای لفظی آنهاست. کلمات برگرفته از ریشه «غفل» در قرآن، گاه بصورت مطلق، و گاه در ترکیب با حرف «عن» و یا «من» استعمال شده‌ است. اثرگذاری حرف جرّ در معنای فعل، امری پذیرفته شده‌ نزد لغت‌شناسان عرب می‌باشد؛ با این‌حال ملاحظه بیشتر تفاسیر و ترجمه‌ها حاکی از عدم توجه به ویژگی یادشده در خصوص واژه غفلت است. پژوهش پیش‌رو ...

تلاش فلسفی ملاصدرا انطباق حکمت متعالیه با حاق دین است با این حال به‌شدت از نظر میرزا مهدی اصفهانی و شاگردانش مورد نقد قرار گرفته است. میرزا مهدی و شاگردانش معقتدند ملاصدرا در حکمت متعالیه در جمع میان برهان، عرفان و قرآن به بیراهه رفته است, چراکه به هیچ روی این سه نه به‌لحاظ روش و نه به‌لحاظ غایت و کارکرد سرانجام واحدی ندارند. این در حالی است که به نظر می‌رسد هم در ارزیابی مدعیات حکمت متعالیه و ...

تناسب آیات از مباحث مهم وبحث برانگیز در میان مفسّران و دانشمندان علوم قرآنیمی باشد، به همین دلیل در این پایان نامه به روش تحلیلی، توصیفی دیدگاه علامه طباطبایی درباره تناسب آیات باتکیه بر سوره احزاب بررسی می شود تا انسجامو تناسب آیات در یک سیستم وچارچوب منظم مشخص وتناسب در سورهاحزاب بررسی شود.علامه قرآن را مجموعه ای به هم پیوسته و منسجم می داند که تمامی آیه ها و سوره های آن باهم مرتبط ودارای هدف ...

معروف است که اهل سنت به عدالت هم? صحابه معتقدند؛ حال آنکه وحدت نظری وجود ندارد و در این زمینه دیدگاه های مختلفی ابراز داشته اند. از بین رفتن کتاب های معتزله و پراکنده شدن آنها و تسلّط فکری اشعری بر اهل سنت معاصر، باعث شده که دیدگاه های مختلف به فراموشی سپرده شود؛ حتّی در بعضی از کتاب ها ممکن است اتفاق امت اسلامی به عدالت هم? صحابه را نیز مطرح کنند؛ حال آنکه گروه های دیگری مانند شیعه، معتزله و ......

چکیده هدف اصلی این رساله، تبیین ارتباط آیات سوره نور است. برای اثبات ارتباط آیات سوره نور در مرحله اوّل، به جمع آوری موضوعات مهم سوره و نشان دادن رابطه بین آیات با موضوع مشترک (ارتباط خطّی) پرداخته شده، ثمره این جمع آوری و بررسی دستیابی به اصلی-ترین خطوط ارتباطی و موضوعات تشکیل دهنده ی سوره نور است که به طور اجمال عبارتند از: احکام، خداوند، ایمان و کفر، اصول و قوانین و ضوابط هستی. در مرحله دوّ...

در طول تاریخ فرهنگ اسلامی کوشش های زیادی جهت تفسیر آیات فقهی قرآن صورت گرفته و آثار فراوانی با عنوان أحکام القرآن و نیز آیات الأحکام در این حوزه نگاشته شده است.نکته درخور تأمل آن است که از جمله علومی که محققان مسلمان در تفسیر این آیات و فهم معنای آنها مبنای کار خویش قرار داده و بر آن اساس هر یک برداشتهای متفاوتی از آیات ارائه کرده اند علوم ادبی می باشد. موضوع مطالعه حاضر نیز "نقش علوم ادبی در ...

پژوهش حاضر؛ به بررسی «آثار و پیامدهای کتمان حق از دیدگاه آیات و روایات» پرداخته است. کتمان حق با مصادیق: کتمان علم، شهادت و کتمان هرگونه ارزشی، به عنوان یکی از عوامل فرهنگی زمینه ساز گناه در قرآن کریم و روایات به شدت مورد مذمت واقع شده است؛ که بستر مهمی در ایجاد انحراف و مقابله با حق و ارزش های الهی معرفی شده است. بدین روی؛ در قرآن کریم و روایات فراوانی از آن شدیداً نهی شده است. از آنجایی که انس...

چکیده: در این پایان نامه، احکام مربوط به وجوب جهاد، وجوب عینی یا کفائی، جهاد ابتدائی و دفاعی، شرایط وجوب جهاد، احکام و شرایط کسانی که جهاد بر آنها واجب است، بیان افراد و گروههائی که جهاد با آنها واجب می باشد، زمان و مکان جهاد، روش و چگونگی مبارزه و درگیری با دشمن، چگونگی برخورد با اسیران جنگی و غیره مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. به طور کلّی همه فقهاء و علمای مذاهب اسلامی اتفاق نظر دارند که...