با نگاهی به تاریخ جهان به این حقیقت پی خواهیم برد که انسان برای وصول به رستگاری، رفاه و فرجام نیک با شتاب فراوان تلاش کرده، تا جایی که پیشرفت معرفت و دانش بشری، فلسفه ها، مکتب ها و ایسم های گوناگونی را در همین راستا پیش روی بشریت قرار داده است. اومانیسم یکی از رویکردهایی است که مدعی نجات انسان است. انسان گرایی به طور کلی و بدون تصریح کافی، جریان فکری است که در آن به تاکید بر ارزش های خاص انسانی...

چکیده: انسان کامل مفهومی است که از دیرباز مورد توجه مذاهب و مکاتب مختلف بوده و اندیشمندان اسلامی نیز از منظر های مختلف به بررسی مفهومی آن پرداخته اند. با این حال، تاکنون تحقیقی نظام مند - بر اساس روش های جدید معناشناسی- بر مفهوم انسان کامل، از دیدگاه قرآن صورت نپذیرفته است. بنابر این، وارد-شدن در حوزه ی معناشناسی واژگان قرآنی و تبیین واژه های مهم، بر اساس کاربرد های قرآنی و جدا از پیش داوری ها...

«الکافی» (کفایت‌کننده) نامی از نام‌های نیکوی خداوند در قرآن است. کفایتگری و حفاظت آسمانی انسان به دست خدای قرآن، جلوه‌ها و زوایایی متعدد دارد. آیات قرآن، خداوند را حمایتگر انسان در مقابل تهدیدهای طبیعت و اجتماع و کفایتگر وی در زندگی پس از مرگ معرفی می‌کند. تحقیق حاضر بر آن است تا  بر کارکرد خداباوری در جبران کاستی‌ها و نقص‌های انسان تأکید ورزد و ابعاد کفایتگری خدای قرآن برای ایمان‌داران را بازک...

انگاره های انسان شناختی یکی از مقولات بنیادی در اندیشه معاصر است. نوشتار حاضر پس از معناشناسی «کرامت»، «انسان» و «کرامت انسان» در نظام معنایی قرآن، می کوشد به عناصر کرامت ستیز در گفتمان قرآن دست یابد. از دیرباز به مبحث کرامت انسان و عناصر کرامت ستیز در منابع دینی پرداخته شده است؛ اما چون امروزه این مقوله با مباحث حقوق بشر رابطه ای ناگسستنی یافته، ضرورت بازشناسی، تحلیل و تبیین آن در دیدگاه قرآن ...

بازخوانی دیدگاه های گوناگون درباره معنی حسن و قبح و شرح و توضیح نگاه قرآن است.  نویسنده معنی شناسی حسن و قبح را در هفت محور با عناوین: کمال و نقص، سازگاری و ناسازگاری با هدف، هماهنگی و ناهماهنگی با طبع، تفسیر حسن و قبح به مدح و ذم و معنایی جامع و در برگیرنده همه نظریه ها، مطابقت و عدم مطابقت فعل با قانون و استحقاق مدح و ذم برخاسته از امر و نهی شرعی، به بحث و بررسی می نشیند و تمامی تعاریف را به ...

این پژوهش پیرامون «روش های قرآن در نهادینه سازی اخلاق در جامعه» با روش کتابخانه ای، توصیفی و تحلیلی انجام شده است. از ضروریّات ایمان پروری انسان، شناخت نوع ارتباط با خداست که با اعتقاد به مبدأ و معاد شروع و با خودسازی، مراحل آن طیّ و با حبّ و بغض فی الله به تکامل می رسد. اخلاق توحیدی، مراحل تزکیه را در بر دارد و هدف اصلی اخلاق نیز قرب الهی است تا زمینه های رشد انسان، فراهم و موانع از سر راه برطرف ...

حروفیه یکی از فرقه های تأویل محور پس از حمله مغول است که پیروان آن، شیوة تأویل را از اسماعیلیه آموخته بودند. حروفیان خودشان را اهل تأویل و اهل باطن می نامیدند. آنان انسان گرایانی بودند که همه چیز را به نفع انسان تأویل می کردند. نسیمی داناترین متفکر و موفق ترین شاعر این فرقه است که توانسته است اندیشه های آنان را به خوبی در قالب شعر بیان کند. عرفان حروفیان و نسیمی مبتنی بر یک رکن اساسی است و آن، ...

رفتار مسئولانه از شاخص‏های انسان سالم است که تقویت و رشد آن جز با شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار مسئولانه امکان‏پذیر نخواهد بود. حوزه­ مسئولیت انسان شامل مسئولیت فردی، خانوادگی، اجتماعی و مسئولیت در برابر عهد و پیمان الهی است. تناسب تکلیف با توان فرد و عمل به تکالیف از جمله نکات مهم در جهت افزایش مسئولیت است. این موضوع از زمینه‏های مهم مورد مطالعه جامعه‏شناسی است و طرح آن در قرآن، به منزله­ آن است...

از دیدگاه قرآن کریم، انسان برترین آفریده الهی است و به همین دلیل، درباره او فراوان در این کتاب سخن گفته شده است و قضاوت هایی درباره او و کارهایش صورت گرفته است. با توجّه به اهمیّت انسان شناسی ارزشی و تأثیر آن در رفتار آدمی، در این مقاله قضاوت های قرآن درباره انسان را در دو گروه، ویژگی های ستایش آمیز و ویژگی های نکوهش آمیز، جمع آوری و طبقه بندی و به اختصار با توجّه به بعضی از تفاسیر شیعه و سنّی، معا...