تحلیل مفهوم «وطن» در شعر و اندیشۀ میرزادۀ عشقیچکیدهمیرزادۀ عشقی از چهره‌های سرشناس و پرشور شعر عصر مشروطه است. ازجمله مواردی که در گفتار و نوشتار وی بازتاب یافته و بسامد داشته، مفهوم «وطن» است. وطن در شعر و اندیشۀ این شاعر جسور، با نوعی ناهمگونی و تناقض‌اندیشی همراه بوده است. در وطنیه‌های عشقی درونمایه‌هایی همچون خودکامگی منفعت‌طلبان، ریاکاری سیاست‌پیشگان، علل عقب‌ماندگی ایرانیان، راه‌های نبرد ...

سنجش، تأیید یا تکذیب هیچ یک از آرای معطوف به واقعیت کثرت ادیان، همچون حصرگرایی 4شمول گرایی 5 یا کثرت گرایی 6 دینی، که از مهم ترین مباحث دو حوزۀ فلسفۀ دین و کلام جدید به شمارمی آیند، مقصود این نوشتار نیست. بلکه این پژوهش بی هیچ ارزشداوری، تنها در پی تبیین رویکرد یکی ازمتأملان و عارفان شهیر ایرانی اسلامی نسبت به مقولۀ کثرت ادیان است و می کوشد تا پرده از چهرۀ رأیخاص وی دربارۀ این مقولۀ مهم بردارد....

مکتب گنوسی از مهمترین مکاتب دینی-عرفانی سده‌های اول پیشامسیحی و پس از آن است که شالوده‌ای از بنیادی‌ترین اندیشه‌های معرفتی و فلسفی آن روزگار را در نظام الهیاتی خود دارد. اندیشه‌هایی چون ثنویت، هبوط روح، معرفت شهودی و نظریۀ نجات و رستگاری. دراین مقاله تلاش شده تا ضمن تبیین ساختار کلی اندیشۀ گنوسی و چگونگی شکل‌گیری آن در مقام نحله‌ای فکری وتأثیرگذار، به مهمترین مبانی این مکتب در باب موضوعاتی چون ...

اگرچه تغییرات در ساختار دولت پدیده جدیدی در مدیریت ملی جمهوری اسلامی ایران نیست ولی تفکیک، ادغام و گاهی اوقات طراحی وزارت خانه های جدید در دهه اخیر فراوانی بیش تری داشته است. مهم ترین سؤالی که در سال های اخیر در باب چنین نوع بازسازماندهی ها در دولت، فرا روی اندیشمندان و اندیشه ورزان مدیریت در دولت قرار گرفته آن است که «دلایل عقبه چنین اصلاحاتی چیست»؟ صرف نظر از اینکه روش شناسی چنین تحولاتی در س...

عرفان، ابعاد مختلفی دارد که مهمترین آنها بُعد معرفتی و طریقتی آن است. مطالعه در ابعاد مختلف عرفان، علوم متعددی را پدید آورده است که می توان از آنها به «علوم عرفانی» تعبیر کرد. مهمترین شاخه های علمی عرفان در سنت اسلامی، عبارتند از عرفان نظری و عرفان عملی. عرفان نظری حاصل تأمل در یافته های سلوکی و شهودی عرفا است و عرفان عملی، علم سلوک و طریقت است. با پیدایی و گسترش فلسفه های مضاف در غرب که به فران...

ادبیات مکاشفه ای 4 یکی از مهم ترین بخش های ادبیات دینی است. در این متون معمولاً سخن از کشف وشهودها و رویاهایی است که فردی برگز یده آنها را تجربه کرده است. کمتر قوم یا دینی را م یتوان یافت که ازرا جدای « دنیای خدایان » نمونه های از این نوع ادبی بی بهره باشد . چنین پدید اری نتیج ۀ اندیشه ای است کهدر موقعیتی فراتر می پندارد. جدایی و تقابل این دو دنیا، انسان را به این تفکر وا داش ته « دنیای آفریدگان...

تفسیرهای متعدد و گاه متناقضی از اندیشه های روسو وجود دارد، برخی او را در زمرۀ روشنگران قرار می دهند و برخی دیگر منتقد روشنگری. روسو فرزند عصر روشنگری بود و بی شک مهم ترین عناصر تفکر این دوره در اندیشۀ او نمایان است. با وجود این، وی به مخالفت با برخی از مشخصه های روشنگری برخاست. او در عصری که خرد به عنوان تنها راهنمای انسان مطرح بود، به مبارزه با خردگرایی پرداخت. دغدغۀ اصلی وی انسان است، اما انس...

در فلسفۀ ‏سیاسی متأخر، راه‏حل‏های متعددی برای رهایی سوژۀ زنانه از سرکوب و نابرابری ارائه شده است. برای مثال، فمنیست‏های پساساختارگرای فوکویی از امتناع دائمی زنان، فمنیست‏های پسامدرن بودریاری از حادسازی امر واقع مردانه، فمنیست‏های شالوده‏شکن پسااستعماری همانند اسپیواک از واکاوی دوگانه‏های حاکم بر عقل محوری (لوگوس‏سنتریسم) مردانۀ استعماری، فمنیست‏های پسامارکسیستی همانند سیلویا والبای از الحاق زنا...

آثاری که دربارۀ ژاک دریدا به زبانِ فارسی نگاشته شده یا آثاری که از او یا دربارۀ او به زبانِ فارسی ترجمه شده‌اند، عمدتاً آثاری بوده که بر گرایش های زیبایی شناسانۀ دریدا متمرکز بوده است و از فلسفۀ و اندیشۀ سیاسیِ او غفلت شده است. باید دانست که دریدا دارایِ فلسفه و اندیشۀ سیاسیِ منسجمی است که ضرورتِ پرداختن به آنان به خوبی احساس می شود. در جهانِ انگلیسی زبان نیز، بیش از یک دهه نیست که اندیشۀ سیاسیِ دریدا م...