نظم از نظر عبدالقاهر جرجانی عبارت است از پیوستگی کلمات به یکدیگر که بر ‌اساس معانی و احکام و وجوه نحوی موجود در آن‌ها به دست می‌آید. او دربارۀ قرآن معتقد است که اعجاز آن بر اساس نظم ناشی از تقدیم، تأخیر، ذکر و حذف، قصر و فصل، وصل، تعریف و تنکیر و... است. ما در این مقاله سعی می‌کنیم بر اساس نظریۀ نظم و با روش توصیفی - تحلیلی- تطبیقی، تأثیر به هم پیوستگی کلمات در خلق تصویر حاصل از استعاره در ...

المنهج الوصفی منهج من المناهج العلمیة فی البحث، و یقوم على اتباع خطوات منظّمَة فی معالجة الظّواهر والقضایا. وهو نمط من أنماط التفکیر العلمی و طریقة من طرق العمل یُعتَمَد من أجل تنظیم العمل العلمی والدّراسة والتحلیل لبلوغ الأهداف المطلوبة من البحث. و یمتاز عن باقی المناهج بتتبعِه للظاهرة المدروسة بالاستناد إلى معلومات تتعلق بالظّاهرة، فی زمن معیّن أو فترات زمنیة مختلفة، للنّظرِ إلیها فی أبعادها المختلفة وتط...

مطالعة آرایش واژگانی چه در دانش سنتی «معانی النحو» و چه در زبان شناسی معاصر اهمیت اساسی دارد؛ اما در زبان فارسی تاکنون تحقیق مستقلی بر آرایش واژگانی متون ادبی و تاثیر بلاغی آن انجام نشده است. این مقاله ابتدا جایگاه آرایش واژگانی در دستور و بلاغت را بررسی می کند و به نقد پیشینة تحقیقات معطوف به آن می پردازد. سپس کارکرد بلاغی آرایش واژگانی در تاریخ بیهقی را ذیل دو سرفصل پیش آیی و پس آیی عناصر اصل...

الملخص باللغه العربیه عاش الشریف الرضی فی النصف الثانی من القرن الرابع الهجری/العاشر المیلادی ، ففیه بلغت الحضاره الاسلامیه ذروتها ،و استوت فیه علی سوقها ،وقد أنجبت عدداً کبیراً من الأعلام ،کان من بینهم أدیبنا.و الشریف الرضی أدیب بلیغ ،جمع بین التّرسل و الفقه و الشعر ،فأکثر و أجاد فی مختلف الأغراض الشعریه،وقد طغت شهرته بالشعر علی سائر ملکاته ،فعرف بشعره و اشتهر به .و قد لقی الرضی فی دنیا الأدب أع...

علم معانی یکی از شاخه های سه گانه ی علوم بلاغی به شمار می رود که از دیرباز سخن گفتن بر مقتضای حال و مقام مخاطب، موضوع اصلی این علم بوده است. علمای بلاغت از قدیم الایام، بلاغت و دستورزبان را به هم درآمیخته اند به گونه ای که نه تنها بسیاری از اصطلاحات و مباحث دستورزبان در علم معانی راه یافته بلکه بسیاری از ترفندها و قاعده های سخنوری و بلاغت نیز در دستورزبان مطرح گشته است. درواقع پیوند...

الملخّص الشعر لیس أمرًا سهلًا ساذجًا کما یعتقد کثیر من الناس بل هو عملٌ معقد غایه التعقید؛ کلمه "الشاعر" معناها فی اللغه العربیه "العالِم" وکلمه "الشعر" معناها "العلم" والعلم یدخل فی باب الصنائع. فالشعر فی رأی العرب صناعه وهی صناعه معقده تخضع لأصول دقیقه. من یرجع إلی صناعه الشعر العربی فی أقدم «نماذجه» یری صعوبه هذه الصناعه وانّها لیست عملًا غفلًا بل هی عمل موسوم بأصول کثیره و دقیقه. من أقدم هذه النما...