نظراً للشهرة الواسعة للمعلقات بوصفها قصائد انتهت إلیها تجارب العرب الجاهلیین وهی بلغت الذروة فی الجمال الشعری، والتصویر، والخیال فضلاً عن أنها تضم مجموعة کبیرة من الألفاظ الغریبة وأن کثیراً من أبیاتها شواهد فی علوم البلاغة والصرف والنحو والتفسیر و... ولذلک اهتم بها العلماء فی مختلف العصور وأخذوا فی شرحها، من هذه الشروح کتاب الزوزنی شرح المعلقات السبع. هذا من جهة ومن جهة أخری لأهمیة دراسة منهج الت...

از جنبه های اعجاز قرآن که از دیرباز اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده و در نتیجه آن کتاب های بسیاری تألیف شده است، اعجاز ادبی قرآن است. بعدی که با تکیه بر آن می توان بر تحریف ناپذیری قرآن تأکید کرد. چنانچه مفسر بزرگ، علامه بلاغی روایات تحریف را با استناد به همین بعد ادبی قرآن مردود دانسته است. این مقاله بر آن است تا استدلالات و دیدگاه های ادبی علامه بلاغی را در رد آنچه که به قرآن نسبت داده اند ...

بحسب وجهة النظر الطائفیة الشیعیة أو السنیة لقد تم تصویر علاقات الإمام علی (ع) مع الخلفاء بأنها متناقضة للغایة حیث تم تصویرها فی بعض الأحیان بأنها علاقات حمیمة جدًّا أو العکس تمامًا. وإحدى الحالات التی ذکر فیها رأی الإمام علی (ع) عن الخلفاء بشکل صریح هی الخطبة الثالثة من نهج‌البلاغة المعروفة باسم الشقشقیة حیث اعتبر بعض العلماء والمؤرخین السنة أن هذه الخطبة مجعولة من قبل الالشریف الرضی. (٤۰٦ق) ومع ذ...

من المیزات اللسانیهلشعرأمل دنقل هی المفارقه الفنیه التی یتشکل من خلال ها المفاکهه و التناص. العامل الأساس لهذه المفارقه الفکهه المره، هو ظروف السیاسیه التی حاول الشاعر أن ینقد ها و یردّ ها بشمّه السیاسی القوی. تلک الظروف التی أدت إلی الخیبه المتزایده للمصریین و العرب فی العقدین الستین و السبعین للقرن العشرین المیلادی؛ و إن کانت جذور مفارقته فی ماضی حیاته السیاسی المتحول و المتغبر، لکن فی جانب ذلک...

مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه و تأثیر «اجرای صحیح قانون» بر «نظم اجتماعی» انجام گرفته است تا با تعیین شاخص‌های اساسی اجرای صحیح قانون و نظم اجتماعی و شناخت این رابطه به اهمیت یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر نظم اجتماعی پی‌برده شود. روش تحقیق مطالعه حاضر، روش پیمایش با تکنیک دلفی است که با بهره‌گیری از داده‌های پرسش‌نامه در سه مرحله، نظر صاحب‌نظران این حوزه را در این مورد جمع‌آوری نموده است. ن...

از جنبه های اعجاز قرآن که از دیرباز اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده و در نتیجه آن کتاب های بسیاری تألیف شده است، اعجاز ادبی قرآن است. بعدی که با تکیه بر آن می توان بر تحریف ناپذیری قرآن تأکید کرد. چنانچه مفسر بزرگ، علامه بلاغی روایات تحریف را با استناد به همین بعد ادبی قرآن مردود دانسته است. این مقاله بر آن است تا استدلالات و دیدگاه های ادبی علامه بلاغی را در رد آنچه که به قرآن نسبت داده اند ...

الملخص إن المقصود بتحلیل خطاب الأضرار الثقافیة للمجتمع الدینی هو تحدید عوامل الاختلال داخل المؤسسات والمجموعات الفرعیة للمجتمع فی أداء واجباتها ووظائفها. فنظرًا إلى أن أفکار الإمام علی (ع) وتعالیمه التربویة قائمة على مبادئ الدین والالتزام بالقیم الأخلاقیة وتحقیق سیادة الدین فی سیرته، ویمکن تفسیرها ضمن إطار تحلیل الخطاب ومراعاة الأسس الثقافیة والاجتماعیة، فإن نهج‌البلاغة نتاج تحدیات فکریة - عملی...

یتناول البحث معرکه الحیوان الوحشی فی القصیده فی العصر الجاهلی، ویبیِّن مکانه الحیوان فی حیاه الإنسان حینذاک، ویدرس أبرز معارکه فی القصیده: معرکه الثَّور الوحشی، ومعرکه الحمار الوحشی، ثمَّ معرکه الظلیم. ویتناول آراء نقاد درسوا الدلاله فیهذه المعارک، وذهبت آراؤهم فی ثلاثه اتجاهات: الاتجاه الذی یریأنها استطراد فی النص الشعری، والاتجاه الذی یری أنها ذات صله وثیقهبالأسطوره، أما الثالث فیری أنهامعادل لصراع...

عالج الجاحظ قضیة الفصاحة بصورة واسعة فی کتابه البیان و التبیین و ربط بینها و بین مختلف المواضیع من الخطابة، و البیان، و البلاغة؛ وعدّ لها أنواعا من: فصاحة المتکلم و فصاحة الحروف و الکلمة و الکلام، کما ذکر معاییر للفصاحة لم یسبقه إلیها أحد والتی تستعمل إلی الیوم مقیاسا لتمییز الفصیح من غیره. یهدف هذا المقال إلی البحث عن مقاییس الفصاحة عند الجاحظ عن طریق استخراج و لمّ الأفکار المبعثرة فی ثنایا الکت...