در این نوشتار آتشفشان‌های سهند، آرارات، نمروت، سوفان، تندورک و قفقاز کوچک با سن میوسن پایانی- کواترنری در منطقه برخورد صفحات قاره‌ای عربی- اوراسی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. این آتشفشان‌ها در چند مرحله مواد آذرآواری و جریان‌های گدازه‌ای با ترکیب بازالتی تا ریولیتی را فوران کرده‌اند. این سنگ‌های آتشفشانی ماهیت کالک‎‌آلکالن (سهند) تا آلکالن (تندورک) دارند. تهی‌شدگی از عناصر Nb، Ta، Ti، Y و غنی‌شد...

در منتهی‌الیه شمال باختری ایران، در منطقه آذربایجان غربی سنگ‌های آتشفشانی بازیک در طی کواترنری گسترش وسیعی یافته‌اند. این منطقه در بخش میانی کوهزاد آلپ- هیمالیا و در فلات مرتفع ایران  -ترکیه در آناتولی خاوری واقع شده است. گدازه‌های بازیک کواترنری با طیف ترکیبی متنوعی از بازالت قلیایی، بازالت آندزیتی، تراکی بازالت آندزیتی تا تراکیت و با گستره وسیع بر روی نهشته‌های رسوبی قرار گرفته‌اند. این سنگ‌ه...

صفحه سیمری مشتمل بر بلوک های آناتولی ، تاورید، البرز، ایران مرکزی ، کمربند شرق ایران، افغانستان مرکزی جنوب پامیر پونتایدن و قفقاز کوچک از جنبه منشأ تکتونیکی با جنبش امتداد لغز ، گسل های جدایشی و برش های ریدل وابسته هستند. از میان این بلوک ها آنهایی که تحت تأثیر فرایند تکتونیکی امتداد لغز ،گسل های جدایشی و برش های ریدل قرار گرفته اند، از جنبه لرزه خیزی بسیار فعال اند.به علاوه ، بلوک ایران مرک...

این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر اساطیر و نقشمایه‌های به جای مانده بر روی آثار هنری، کهن الگوهای گوپت و شیردال را در هنر مردمان خاور کهن تا پایان دوره آهن (سده ششم پ.م) با تأملی ژرف‌تر بر نمونه های ایرانی پیگیری کند، و در این راه به پی جویی تحلیلی و تطبیقی ارتباط میان این فرهنگ‌ها بپردازد. گوپت (انگاره ترکیبی شیر، گاو و پرنده با سر انسان) و شیردال (انگاره ای با بدن شیر و سر عقاب) از بن مایه های...

«تحفه الوزراء» یا «تحفه المحمودیه» اثر شیخ علی بسطامی شاهرودی مشهور به «مصنفک» از فارسی­نویسان دربار عثمانی در قرن نهم است که تاکنون هیچ یک از آثار وی مورد تفحص قرار نگرفته است. تحفه الوزراء به درخواست محمود پاشا در زمان سلطان محمد فاتح به رشته­ی تحریر درآمد. مؤلف در آن زمان در ادرنه سکونت داشت و از علمای مهم دربار محمد فاتح محسوب می­شد. این اثر در ده باب نگاشته شده و برخی باب­ها فصول متعددی را...

 با ظهور صفویه و شکست‌های حکمرانان آق‌قویونلو و متواری شدن آن‌ها به دیاربکر، حوادث سیاسی مهمی در این منطقه روی داد. با وقوع جنگ چالدران که نقطه تلاقی و برخورد سیاست‌های شاه اسماعیل صفوی و سلطان سلیم عثمانی بود، امرای کُرد دیاربکر نیز درگیر مسائل سیاسی میان ایشان شدند. از سوی دیگر انتزاع همیشگی آناتولی شرقی از قلمرو ایران اسلامی از مهم‌ترین مسائل مهم تاریخی است که در این میان نقش کردها نیز شایان ...

آشنایی با نحوه حرکت و تغییر مختصات نقاط سطح زمین با زمان برای انواع کاربردهای ژئودتیک امری بسیار مهم و ضروری است. هدف از این تحقیق مدل‌سازی وابسته به زمان جابه‌جایی و تغییر مختصات نقاط سطحی زمین در اثر حرکت صفحه‌های زمین‌ساختی و زمین‌لرزه‌ها در محدوده فلات ایران است. از مدل عرضه شده می‌توان برای پیش‌بینی تغییر مختصات نقاط سطحی زمین و یا پیش‌بینی مشاهدات ژئودتیک (طول و زاویه) از یک اپوک زمانی دل...

برای به‌دست‌آوردن توزیع سرعت گروه امواج لاو در شمال‌غرب ایران و نواحی اطراف آن در دوره‌های تناوب 7، 10، 20 و 25 ثانیه، از شکل‌موج 241 زلزله‌ محلی و منطقه‌ای در توموگرافی سرعت گروه منحنی پاشش امواج لاو استفاده شد. نتایج این بررسی نشان می‌دهد ساختار پوسته در حوضه‌ خزرجنوبی و ناحیه‌ فروافتاده کورا تقریباً یکسان است اما با پوسته شمال‌غرب‌ ایران تفاوت چشمگیری دارد. ناهنجاری‌های کم‌سرعت در دوره‌های تن...

سده ی چهارم هجری آغاز حاکمیت یافتن فرمان روایان ترک در سرزمین های اسلامی بود.حاکمیت ترکان در جهان اسلام در سده یپنجم به حدی گسترش یافت که هم زمان چندین دولت قدرتمند ترک نواحی شرقی قلمرو خلافت عباسی را بین خود تقسیم کرده بودند:قراخانیان در بخش های وسیعی از ماوراءالنهر، غزنویان در شرق خراسان و غرب هندوستان و سلجوقیان در ایران، آناتولی و شام.از بین این دولت ها قراخانیان نگارش به زبان ترکی را به شد...

عصر مفرغ قدیم در خاورمیانه، مقارن با رویدادهای بزرگی مانند تشکیل اوّلین دولت شهرها، آغاز شهرنشینی و گسترش خط و کتابت است. آثار فرهنگی در ابتدای این دوره، در بسیاری از مناطق خاورمیانه شامل قسمت غربی ایران، قفقاز، آناتولی، لوانت و شمال میانرودان همانندی های شگفت آوری از خود نشان می دهند و به اسامی مختلفی نامگذاری شده اند. با وجود سابقة طولانی در پژوهش های این دوره، داده های موجود در تحلیل تحوّلات آ...