افسانه ها و قصه های عامیانه تجلیگاه فرهنگ ها و سنت های فراموش شده ی جوامع بشری است. گروهی از پژوهشگران با تکیه بر آثار مکتوب و به جا مانده از اسطوره ها و افسانه های کهن به تحلیل ریشه ها و علل شکل گیری آن ها پرداختند تا این که در قرن بیستم و با گرایش پژوهشگران به بررسی ریخت شناسی آثار ادبی، متون معاصر وکهن با نگاهی جدید مورد بررسی قرارگرفت. ولادیمیر پراپ که از فولکلورشناسان برجسته ی روسی است، با...

فروپاشی دولت ساسانی که با حمله اعراب مسلمان و جایگزین شدن دین اسلام به جای آئین زرد شتیگری همراه بود، مهمترین واقعه تاریخ ایران محسوب می شود، زیرا بعد از واقعه فوق، هویت ملی ایران دچار تحول شدید شد و ایران به عنوان عضوی از جامعه مسلمانان در تمدن و فرهنگ اسلامی نقش آفرینی کرد. اهمیت واقعه فوق، به ویژه از این نظر که به لحاظ زبانی و نژادی میان اعراب و ایرانیان افتراق وجود دارد، در سده های اخیر رنگ...

با هجوم ژرمن ها به امپراتوری روم غربی و سقوط آن، اقتصاد پولی ـ مبادله ای و زندگی شهرنشینی به نازل ترین حد خود رسید. اقتصاد و تولید در جامعة غربی بر تولید کشاورزی و مبادلة تهاتری استوار و روستاها به جای شهرها مرکز اصلی حیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شدند؛ اما از قرن دوازدهم مجدداً شهرها قدرت گرفتند. در این مقاله، با تکیه بر منابع و به روش تاریخی، سعی می کنیم تصویری از ظهور دوبارة شهرها در اروپای ق...

چگونگی پیدایش و سیر تحول و شکوفایی نهادهای فرهنگی و دانشگاهی در غرب موضوع پیچیده و دشواری است که به سختی تن به پژوهش می دهد. در این مقاله نخست، با استناد به منابع معتبر، آرای چند مورخ برجستة تاریخ علم و قرون وسطی شناس صاحب نظر دربارة نحوة پیدایش و تأسیس نهادها و مراکز دانشگاهی بررسی می شود و تاریخ نسبتاً دقیقی در خصوص شکل گیری آن ها به دست می آید و سپس اجمالاً به رابطۀ استادان با دانشجویان و برنا...

ویکتور هوگو، شاعر و نویسندۀ مشهور فرانسوی در قرن نوزدهم، در خلق اثر حماسی اش افسانۀ قرون از ادبیات عرفانیِ ایران، به ویژه شیخ عطار الهام گرفته است. در مقالۀ توصیفی- تحلیلیِ حاضر سعی شده است با تکیه بر مضمون عرفان، تشابهات و مشترکاتِ موجود میان منطق الطیر عطار و افسانۀ قرون هوگو روشن شود. در منطق الطیر، مرغانِ مشتاق به رهبری هدهد، در جستجوی سیمرغ به سوی کوه قاف پرواز می کنند. آنها در راهشان با خطرات...

پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل جنبه های نمایشی داستانهای افسانه ای به عنوان منبعی غنی از داستان، تخیل، فانتزی و تصاویر بکر نمایشی و شیوه اقتباس از آنها جهت کارگردانی و به روی صحنه آوردن این گونه داستانی می پردازد. در آغاز، به بررسی و تعریف افسانه و ریشه های تاریخی آن پرداخته و انواع این نوع قصه مطالعه می شود و همچنین تاریخچه حضور افسانه ها در نمایش مرور می گردد.سپس تعریف اقتباس و بررسی تاریخچه و...

رفتار سازه یی ۹ منار آجری تاریخی اصفهان مربوط به قرون پنجم و ششم هجری قمری در برابر بارهای ثقلی، زلزله، تغییرات درجه حرارت و باد با استفاده از روش المان محدود غیرخطی، در ۲ حالت منار به صورت کامل (شامل پوسته ی منار، ستون مرکزی و راه پله) و فقط پوسته ی خارجی مورد مطالعه قرار گرفته است. برای آنالیز دینامیکی تاریخچه ی زمانی غیرخطی از ۷ شتاب نگاشت مناسب و مقیاس شده براساس ضوابط استاندارد ۲۸۰۰ استفاد...

نقاشی قهوه خانه ای به سبب محیطی که با نقل داستان های اسطوره ای و مذهبی همراه بوده وابسته و متاثر از نقالی است. بررسی تطابق صوت و تصویر در این نوع نقاشی با توجه به متاثر بودن نقاشی قهوه خانه ای از نقالی مورد نظر این پژوهش است. نقاشی قهوه خانه را از لحاظ مضمون به سه دسته ی "رزمی"، "مذهبی" و "بزمی" تقسیم می کنند. نقالی نیز در هنرهای نمایشی ایران بر پایه ی درون مایه و شکل اجرا به سه گونه ی "نقل داس...

چکیده هزار و یک شب را مادر قصه­ های جهان نامیده­ اند. حضور قومیت­ های مختلف از هر ملیتی در این اثر چنان آشکار است که قابل انکار نیست. این کتاب طی قرن­ها منبع سرگرمی برای عامه و زمینه ی تحقیقات و پژوهش­ های گسترده برای محققان و پژوهشگران بوده­ است؛ به طوری که امروزه یکی از منابع عمده برای مطالعه و تحقیق فرهنگ ملل شرق و مسائل اجتماعی و تاریخی شرقی به شمار می ­رود. این مجموعه پیش از اینکه عربی با...

نظامی برجسته ترین شاعر ادبیات کلاسیک فارسی در حوزه منظومه های غنایی است که پنج گنج او از شهرت و اهمیّت خاصی برخوردار است. در میان منظومه های پنج گانۀ او، هفت پیکر تمایز و تشخّص ویژه ای دارد؛ زیرا در قالب افسانه های آن، مجموعه ای از اسطوره ها، رمزها، و نمادها به مخاطب ارائه شده است. در هرکدام از شخصیّت ها، اقلیم ها، سیّارات، گنبدها، و رنگ های توصیف‏شده در این افسانه ها رمز یا نشانه ای اسطوره ای نهفت...