حجیت مثبتات اصول و امارات از مباحث مهم علم اصول بوده که از گذشته مورد بحث بوده است. دانشمندان متقدم از اصولیون در موضوع مثبتات اصول اکثرا قائل به حجیت مثبتات اصول بوده اند و ملاک حجیت آنها این بوده است که استصحاب را از باب افاده ظن حجت میدانستند لذا مثبتات آن را حجت لحاظ مینمودند اما متأخرین نوعا قائل به عدم حجیت مثبتات اصول هستند و موافقین حجیت مثبتات اصول به ادله زیر مانند اطلاق ادله روایی اس...

در دنیای پیچیدۀ اجتماعی و سیاسی مراجعه به آرای عمومی، یک راهکار و فضیلت در جوامع به‌شمار می‌رود، تا آنجا که تعیین نوع حکومت­، عالی­ترین مقامات، قوانین و مقررات کشورها از طریق مراجعه به آرای مردم تعیین می­شود. امروزه جوامع غربی و شرقی رأی اکثریت را حجت دانسته و اعتبار آن برایشان خدشه‌ناپذیر است. این اعتبار هم در جوامع ایدئولوگ و هم لائیک پذیرفته شده است؛ در این بین برخی اندیشمندان غیرمسلمان، و ت...

بی­گمان شارع و قانون­گذار نسبت به حفظ نسب اشخاص اهتمام ویژه­ای داشته است، تا جایی­که در فقه امامیه از ضعیف­ترین ادله مانند قرعهنیز در موارد معینی برای اثبات نسب کمک گرفته شده است. بدین ترتیب ارزش و اعتبار روش­های دقیق علمی همچون آزمایش دی ان ای در اثبات نسب روشن و آشکار است، ولی نکته قابل تأمل اعتبارسنجی چنین روش­هایی در زمینه نفی نسب است؛ چرا که شارع مقدس بر مبنای فلسفه حفظ و ثبات نظام خانواده...

بحث از حجیت ظواهر آیات در حقیقت گفتگو از اصل حجیت آیات است زیرا اگر ظواهر آیات حجت نباشد نظر به اینکه نصوص بسیار کم است از آیات بعنوان دلیل اصلی احکام چیزی باقی نمی ماند تا در استنباط احکام شرعی بدان استناد شود حجیت ظواهر آیات قران مجید همچون ظواهر سنت و سایر امارات ظنی به دلیل معتبر قطعی نیازمند است تا با ترتیب صغری و کبرای منطقی بتوانیم به مطلوب قطعی دست یابیم به عبارت دیگر ظواهر آیات دلیل ظن...

این نوشتار در پی بیان ارزش تعدد و اختلافات قرائات در قرآن است. نویسنده در آغاز به تعریف واژه هایی چون قرائت، علم قرائت، حجیت قرائات می پردازد سپس از اهمیت دانش قرائت سخن می گوید. آنگاه تاریخچه قرائات را به بحث می گیرد و راز اختلاف قرائات را توضیح می دهد در ادامه نسبت میان قرآن و قرائات را بیان کرده، ضوابط حجیت قرائات را بررسی می کند. نویسنده در این بخش از دیدگاه های گوناگون نسبت به حجیت قرائات ...

مقاله حاضر به اعتبارسنجی روایتی موسوم به «رفع قلم» «...أَنْ یَرْفَعُوا الْقَلَمَ عَنِ الْخَلْقِ کُلِّهِمْ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ...» از سه منظر: منبع‌، سند و محتوا اختصاص دارد. قدیمی‌ترین مأخذ این روایت، مجموع الأعیاد ابوسعیدطبرانی، یکی از غلات نصیریه در قرن پنجم است و از آن‏جا در قرن ششم، به منابع امامیه انتقال یافته است. بررسی رجالی و سندی بیان‏گر آن است که روایت فوق، مرسل و محرَّف‌ و راویان اصلی آن همگی مجهول‌اند. مهم‌ترین ...

علم قاضی و اعتبار آن برای صدور حکم،همواره در بین فقهاء و حقوقدانان مورد بحث بود.در پاره ای موارد از سوی مقنن به اعتبار اثباتی آن تاکید شده، و در موارد دیگری در زمره ادله قرار نگرفته است.از این رو این علم گاهی در احکام دادگاه ها مبنای حکم حاکمی قرار می گیرد،در صورتی که قاضی دیگری خود را پایبند اعتبار آن نمی داند. در این پایان نامه ، ادله قائلین به جواز عمل حاکم به علم خویش و محاجه قائلین به عدم ...

روش‌شناسی فهم نصوص دینی از مسائل اساسی روش‌شناسی مطالعات دینی است؛ به این معنا که برای فهم نصوص دینی از چه ابزراها و رویکردها و رهیافت‌هایی می‌توان بهره گرفت. در این میان عقل در فهم متن، از موضوعیت خاصی برخوردار است. درباره نقش عقل در فهم نصوص دینی، همواره بین متفکران اسلامی، اعم از نص‌گرایان و عقل‌گرایان اختلاف بوده است. نص‌گرایان برای عقل در فهم متن مقدس اعتبار چندانی قائل نیستند و دربرابر عق...