پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که مفاهیم عاطفی‌ای که در نگاشت‌های استعاری مشابهت نشان می‌دهند، در حوزة واژگان، در تحولات ریشه‌شناختی نیز مشابهت نشان خواهند داد. برای ارزیابی این مسئله، پایگاه داده‌های زبان فارسی معاصر با کلیدواژه‌های برابری از حوزه‌های مفهومی ترس و خشم  جستجو شد. 899 عبارت استعاری مربوط به مفهوم‌سازی استعاری خشم و 600 عبارت استعاری مربوط به مفهوم‌سازی استعاری ترس به‌دست آمد. ...

تفاوت نظریه‌های سنتی و نظریة معنی‌شناسی شناختی در مطالعة انسان‌انگاری اشیاء و پدیده‌ها این است که در نظریه‌های سنتی این فرایند، فرایندی زبانی و در نظریه‌های شناختی، فرایندی مفهومی و زیرمجموعة استعاره‌های وجودی است. همچنین در این نظریه سازوکار شناختی آن به ‌تفصیل و با ذکر جزئیات انطباق مفهومی، بررسی می‌شود. در مقالة حاضر با برگرفتن رویکرد دوم انسان‌انگاری، مفاهیم مجرد در زبان قرآن بررسی شناختی م...

استعاره که صورت فشرده و خلاصة تشبیه­است، یکی ­از شگردهای خیال­انگیز بیان در زبان ادب است. شاعران سبک هندی به دلیل ­ایجاز و ابهامی ­که در ساختار استعاره وجود دارد، ­توجه زیادی به­آن داشته­اند. شاپورتهرانی یکی­از شاعران سبک هندی در قرن یازدهم است، که در ارائة مضامین مورد نظرش رویکرد زیادی به استعاره داشته، آنگونه که در مجموع 2166 بار از استعاره بهره برده است. از این تعداد 1613 مورد استعاره ­مکنیه...

پژوهش معنی‏شناختی حاضر با هدف ارائه تبیینی شناختی بر زیر‌گروهی از استعاره‌های بدیع با عنوان استعاره‌های «شباهت­بنیاد» در 11 جزء ‌پایانی قرآن مجید به شکل توصیفی-تحلیلی انجام شده است. حوزه‎های مبدأ و مقصد استعاره‌ها اساس تبیین شناختی بوده‌اند. استعاره‌های مستخرج، در تحقیق حاضر در 3 حوزة «زندگی اجتماعی»، «طبیعت»، و «ذهن» و در دو دسته شباهت «ظاهری» و «غیرظاهری» طبقه‌بندی شده‏اند. در شباهت درک­شده «...

تصرّف هنرمند در زبان سبب خلق تصویر می‌شود؛ این دگرگونی به‌وسیله به‌کارگیری عناصری شکل می‌گیرد که در مجرای زبان موجود و از قابلیّت‌های ذاتی آن است. هنرور با کشف و بهره‌گیری از این ابزار، در هنجار طبیعی زبان دست برده، به‌واسطۀ همین دست‌کاری، دست به آفرینش تصویر می‌زند. از این منظر، کتاب نفثه‌المصدور مشحون از تصویرسازی‌های بدیع و جذّاب است. از سوی دیگر، چگونگیِ آغاز سخن و پرداخت آن در تأثیرگذاری ا...

تأویل و فهم هر اثر ادبی بر پایۀ نظریه های جامعه­شناختی، نوعی تلفیق روش ها و ترکیب نگرش هاست؛ چنان که هم زاویه های تاریک اثر ادبی را روشن می کند و هم نظریه ها را به آزمون می گذارد. این مقاله رهیافتی است ساختاری و نشانه­شناختی و تأویلی بر داستان کوتاه «گیاهی در قرنطینة» بیژن نجدی از مجموعه داستان یوزپلنگانی که با من دویده اند که بر اساس نظریة ایدئولوژی و گفتمان قدرت نوشته شده است. ابتدا، نگارنده ...

نوشتار پیش روی، نقد و بررسی برگردان انواع افعال ماضی از نظر زمانی در پنج ترجمه قرآن می باشد. روشی را که نگارنده برای این امر برگزیده، تحقیق همراه با مقایسه است. زیرا با کنار هم قرار دادن چند ترجمه علاوه بر اینکه حساسیتی روی شخصیت مترجم به وجود نمی‌آید، در نمایاندن ترجمه دقیق‌تر نیز مؤثر است. افزون بر این، با گزینش نقطه‌های قوت و زیبایی هر یک، ‌می‌توان در ایجاد برگردانی صحیح و زیبا کمک کرد.

هدف مقالۀ حاضر آن است که پس از اثبات فقدان ارزش هنری تشبیهات قریب و لزوم رفع قرابت از آن‌ها، با استناد به کتاب‌های بیان فارسی از آغاز تا امروز، موجبات ابتذال و قرابت تشبیهات را بررسی کند و تشبیهاتی از قبیل مشروط و تفضیل و مضمر و معکوس و بلیغ را که در کتاب‌های یادشده برای رفع ابتذال از این‌گونه تشبیهات اندیشیده شده، تجزیه و تحلیل کند. در این مسیر، مؤلف نخست سابقۀ طرح موضوع را در کتب بیان فارسی ن...

تلاش برای بیان تعریفی مستقل از رمز و تبیین آن به عنوان تصویری خیالی جدای از دیگر صور خیال، برای هر پژوهشگر آثار ادبی و عرفانی بایسته و شایسته است. از سوی دیگر، طرح این موضوع نیز برجسته و با اهمیت است که رمز در عین رابطة بسیار فشرده با کنایه، استعارة مصرّحه، تمثیل رمزی، اضافة سمبلیک، کهن الگو، تشبیه تمثیل و نوع ادبی فابل، تصویری جدای از اینهاست. لزوم توجّه شعرا و نویسندگان به رمز، تاریخچه و انواع ...

 زن و جایگاه او در اجتماع، از مهم‌ترین و اصلی‌ترین درونمایه‌های شعر فروغ و غاده‌السمان است. این دو شاعر سنت‌شکن برای بیان رنج‌ها و محدودیت‌هایی که نسبت به زنان اعمال شده است و نیز ملموس کردن آنچه در ذهنشان برای بیان این آلام می‌اندیشیده‌اند، از استعاره‌های مفهومی بهره برده‌اند و با استعاره‌هایی چون: «زندگی جنگ است» به بیان مشکلات زنان پرداخته‌اند. استعاره‌های مفهومی یا شناختی، مفاهیم انتزاعی را...