علامه اقبال لاهوری از جمله بزرگترین شاعران فارسی¬گوی شبه قاره هند است که از اهمیت و جایگاه ویژه¬ای در بین مردم شبه قاره هند و همچنین ایرانیان برخوردار است. او در بیان افکار آزادیخواهانه و وحدت طلبانه خود از زبان شعری فارسی مدد بسیار جسته و بدین¬وسیله کوشیده است تا به بیان افکار و اندیشه¬های خود بپردازد. وی در بیان این افکار و اندیشه¬ها، آن هم با زبانی شاعرانه، از صور خیال که پایه¬های اصلی آن مب...

شاعران برای رسیدن از زبان عادی به زبانی متعالی و ادبی، ناگزیر به گریز از هنجارهای زبان متداول و آویختن به دامن خیال هستند. ایهام و انواع آن به عنوان یکی از ابزارهای زیبا شناختی و تخییم در خیمه­ی خیال، پویاترین دست­مایه­ی زبان شعری خاقانی شروانی است، که ابرام در این امر موجب شده، از یک سو یکی از مؤلفه­های دشواری شعر او و از سویی یکی از زیبایی­های حصری و فردی ژرفا بخش و ابهام آفرین هنری او محسوب ...

فردوسى در شاهنامه براى بیان افکار و اندیشه‏هایش نیروى تخیّل را به‏کار مى‏گیرد و گونه‏هاى مختلف خیال در تصویرپردازى‏هاى او بازتابى هنرمندانه مى‏یابد. او از کنایه که یکى از طبیعى‏ترین راه‏هاى بیان و قوى‏ترین راه القاى معانى است در مقایسه با دیگر صورخیال بیش‏ترین بهره را مى‏گیرد. این مقاله، پژوهشى است در مورد جمع‏آورى و تنظیم کنایه‏هاى موجود در بخش تاریخى شاهنامه که همراه شاهدمثال ارائه شده است. حا...

در فایل اصل مقاله موجود است

حقیقت‌نمایی در کنار بیان رفتارهای عاشق و معشوق، رکن رکین مکتب وقوع است. بیشتر پژوهش‌هایی که در زمینه‌ی بررسی مختصات ادبی این مکتب و طرز واسوخت انجام‌شده‌، در کنار اشاره به «سادگی و روانی زبان» به «عدم استفاده‌ از شگردهای بلاغی» نیز اشاره کرده‌اند. از آنجا که کشف و توضیح چگونگی یک موضوع و پدیده، رسالت تحقیقات توصیفی است، این مقاله به شیوه‌ی توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای نوشته...

آیرونی (irony) اصطلاحی ادبی است که معاصران کوشیده اند آن را به کلماتی نظیر طنز، طعنه، کنایه، کنایۀ طنزآمیز، تهکّم، تجاهل العارف، استهزاء، وارونه گویی، پنهان سازی و ... ترجمه کنند، اما در این مقاله خواهید دید که هرکدام از این واژه ها فقط بخشی از مفهوم آیرونی را در نظر مخاطب می آورد. این مقاله بر آن است تا تفاوت آیرونی را با طنز، طعنه، کنایه و صنایع بدیعی و بلاغی مشابه با آیرونی توضیح دهد. طنز یکی...

نخستین بار، سهروردی اصطلاح «ناکجاآباد» را در آثارش به کار برد تا «عالم مثال» را که جهانی خارج از ادراک عام آدمی است، توصیف و تصویر کند. نگارنده در این مقاله به بررسی تعبیر «ناکجاآباد» به منزلة یک کلان استعاره در دو رسالة آواز پرجبرئیل و فی الحقیقةالعشق پرداخته است؛ به این ترتیب که براساس تحلیل نگاشت های استعاریِ ناکجاآباد نشان داده که استعاره های مرکزی «ناکجاآباد مکان است» و «ناکجاآباد لامکان اس...

ترجمه ی تاریخ یمینی را بی شک می توان یکی از گرانسنگ ترین نوشتارهای ادبی به شمار آورد که افزون بر ویژگی های برجسته ی ادبی، نمایانگر یک دوره ی تاریخی بسیار مهم و تاثیر گذار بر تاریخ ادبیات ایران نیز است. علت انتخاب این کتاب و بررسی آن، اهمیتی است که در دو زبان فارسی و عربی داراست و همین امر نشان دهنده ی آن است که این کتاب نیاز به بررسی بیشتری توسط فعالان در حوزه ی ادبیات را دارد. با توجه به اهمی...

کنایه به عنوان یکی از گونه های علم بیان، از جمله شیوه ها و فنون ادبی لطیف و پسندیده برای بیان غیر صریح مفاهیم و مقاصد است. در این فن، گوینده بنا به اقتضای حال، غرض مورد نظر خود را در قالب کلامی جذاب ، به تصویر می کشد تا از راهی کوتاه و غیر مستقیم به هدف خویش نائل آید. کنایه نیز به سان دیگر فنون ادبی و غیر ادبی از زمان پیدایش تاکنون در مسیر حیات خود، دستخوش فراز و فرودهای فراوانی شده است و آنچه...

پایان نامه حاضر از سه فصل تشکیل شده است. در فصل اول سبک هندی و ویژگی های آن بررسی شده است. فصل دوم به زندگی نامه نظیری و مختصات فکری و شاعری او اختصاص دارد و در فصل سوم که حجم عمده پایان نامه را شامل میشود فروع هر یک از ارکان چهارگانه بیان به همراه بسامد آن در دیوان ذکر شده است. از بین ارکان چهارگانه بیان ( تشبیه- مجاز- استعاره - کنایه ) بیشترین بسامد ابیات دیوان نظیری مربوط به تشبیه است یعنی ...