یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامی ایران، مدارس علوم دینی می باشند که با شکل گیری نظامیه ها در دوره سلجوقی آغاز و با فراز و نشیبهائی تا دوره قاجار نیز ادامه یافت که اوج توجه به احداث مسجد – مدرسه ها در اوایل دوره قاجار و تا زمان تأسیس مدرسه دارالفنون می باشد. تلفیق و ترکیب دو عملکرد مسجد و مدرسه باعث شکل گیری نوآوری ها و خلاقیت های فضایی در معماری اینگونه بناها گشت که حتی در مدارس باشکوه صفوی...

دوران قاجار از نظر تأثیر شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و علمی و صنعتی بر زمان حاضر حائز اهمیت و از دیدگاههای مختلف قابل بررسی است. بنیان گذاری آموزش نوین از طریق تأسیس دبستان ها، دبیرستانها، مؤسسات آموزش عالی، اعزام محصل به خارج و دعوت از استادان خارجی نیز یکی از ویژگیهای دوران قاجار است که تأثیر آن تا دوران حاضر را پوشش داده است. در این مقاله پس از یک بررسی اجمالی در ویژگی های دوران قاجار تمام...

داستان نویسی در دهه های اخیر شاهد تحوّل شگرفی بوده است و نویسندگانی تجربه گرا پا به عرصه نهاده-اند. از میان این نویسندگان سید علی صالحی، شاعر و نویسنده ی معاصر ایرانی، پایه گذار جریان موج ناب و جنبش شعر گفتار در شعر معاصر و یکی از دبیران اصلی کانون نویسندگانایران است که در عین حال، با انتشار دو داستان بلند «چشم به راه بانو» و «مرگ پلنگ» توانسته جایگاه قابل قبولی در ادبیات داستانی به خود اختصاص د...

آخرین دوره حکمرانی دولت ایران در مناطق بخارا و خیوه در دوره نادرشاه افشار صورت پذیرفت و پس از آن در مناطق مذکور حکومت هایی از ازبکان استقرار یافت که نسبت به دولت ایران سیاست و روشی در پیش گرفتند که جنبه خصمانه آن بر دوستانه‏اش بیشتر بود. در مرو شاخه‏ای از ایل قاجار از زمان صفویه تا اوایل قدرت یابی آقامحمدخان در ایران، حکومت می کردند که آن هم به دست حاکم بخارا ساقط شد. گر چه آقامحمدخان درصدد اقد...

کشور ایران در عصر قاجار، به علت ضعف در زمینه های مالی، اطلاعاتی و فناوری جهت انجام تحقیقات، اکتشافات و بهره برداری از منابع نفتی، چند سالی پس از فوران اولین چاه نفت در جهان، شاهد ورود کارشناسان خارجی، به منظور بهره برداری از این منبع سرشار بوده است. واگذاری امتیازهای نفتی، به عنوان نمره منفی برای شاهان قاجار در تاریخ معاصر ایران، ثبت گردیده است. با اعطای امتیازهای نفتی زیان هایی به عرصه اقتصادی...

این پژوهش بر آن است تا تأثیر متون ترجمه شده را بر ورود زبان عامیانه به نثر دوره ی مشروطه مورد بررسی قرار دهد. یکی از تحولاتی که در دوره ی مشروطه در ادبیات رخ داد، کاربرد زبان عامیانه در آثار ادبی است. بررسی عواملی که منجر به چنین تغییری شدند حائز اهمیت می باشد. ازین رو تحقیقی که پیش رو دارید می کوشد تا به دو سؤال پاسخ گوید؛ نخست اینکه رمان های ترجمه شده و تألیفی در دوران قاجار از حیث کاربرد زبا...

مساجد شاهی یا سلطانی یکی از انواع مساجدی هستند که در دوره صفویه ظهور نمودند. سازندگان این مساجد، مرکز ثقل امور دینی را از مساجد جامع به این گونه مساجد منتقل کردند، تا آنان که نامشان با مسجد همراه بود نیز، در مرکز توجه عموم قرار گیرند. ساخت مساجد شاهی در دوره قاجار به خصوص در دوره حکومت فتحعلی‌شاه قاجار توسعه و گسترش بسیاری یافت به گونه‌ای که در پنج شهر، قزوین، تهران، زنجان، بروجرد و سمنان مساجد...

موضوع ماهیت متون دساتیری از دیر باز برای پژوهشگران علوم انسانی مطرح بوده است. آنچه تا کنون کم‌تر مورد توجه قرار گرفته موضوع دیدگاه‌های آذرکیوانیان در زمینة تاریخ ایران و روایت دساتیری از تاریخ ایران باستان و تاثیر آن بر تاریخ‌نگاری عصر قاجار بوده است. مساله‌ای که پرسش اصلی این پژوهش بر آن استوار است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که مورخان عصر قاجار چه واکنشی در برابر روایت دساتیری از تاریخ ایران ...

دوران حکومت قاجار مصادف با شکل­گیری اندیشه ملی­گرایی در جهان بهتأثیر از انقلاب فرانسه بود. وقوع انقلاب مشروطه، بازتاب ورود این اندیشه­ها به جامعه ایران بود و ایرانیان که در نظام استبدادی، بندگان پادشاه به شمار می­آمدند، خواستار حقوق ملی و شهروندی شدند. مفهوم ملت پس از ورود به ایران در تقابل با تفکرات مختلف، به اشکال متفاوتی تعبیر شد. این مقاله، گوناگونی برداشت از مفهوم ملت را در میان اقشار مختل...