بررسی نظریه‎ها و نقدهای منتشر شده در نشریات نظری و تخصصی ادبیات کودک، می‌تواند در روشن شدن مسیر حرکت ادبیات کودک و تبیین نقاط قوت و ضعف جریان نقد و نظریه‌پردازی آن نقش مهمی داشته باشد. در این پژوهش‌ کوشش شده تا با بررسی مقاله‌های تألیفی و ترجمه و نقد‌های شعر و داستان منتشر شده در ماهنامه‌ی کتاب ماه کودک و نوجوان(سال 1376 تا 1380) به نمایی کلی از وضعیت نظریه‌ و نقد عملی ادبیات کودک، در آن سال‌ها...

چکیده: فمینیسم ، واژه ای فرانسوی به معنی «طرفداری از حقوق زن» و«جنبش آزادی زنان» است که با معنای کنونی ، واژه ای نوین است اما قدمتی به اندازه ی تاریخ دارد. «نقد فمینیستی » برآن است تا نقش زنان را دردومحورخالق اثر (زن درمقام نویسنده) وشخصیت خلق شده (چهره ارائه شده از زن درآثارنویسندگان) بررسی کند.زنان ومردان از حیث خلقت ،دارای ویژگی های نسبتاً متفاوتی هستند. بدین ترتیب طرز فکر وزاویه ی دید هر د...

توجه به ادبیات داستانی معاصر و نقد و بررسی آن به کمک شیوه هایی به جز نقد سنتی که تا به امروز بیشتر مورد توجه بوده است، دریچه های تازه ای را بر روی ادب دوستان می گشاید. در این مقاله، نظریات مکتب فرمالیسم روس و لیچ، زبان شناس انگلیسی، مـورد توجـه قرار گرفته است، کـه از دیدگـاه ادبـی و زبان شناسی به آثار ادبی نگاه می کنند، چند اثر از هوشنگ گلشیری، نویسندۀ معاصر، پژوهش و بررسی شده است.

چکیده: درحوزه جامعه شناسی ادب، جامعه شناسان، ادب را آشکار کننده کمبود های اجتماعی برای انسانی کردن جامعه می دانند واز نظر آن ها، آن گاه که در آثار ادبی از کمبود ها سخن به میان می رود حالت جامعه مورد هدف قرار می گیرد. از سویی دیگر، یکی از مهم ترین اهداف ادب تلاش برای تحقق جامعه آرمانی وانسانی است. به همین جهت ادب از مهمترین ابزارها برای نقد جامعه به شمار می رود. برای اجرایی شدن این هدف، ساختا...

مطالعه در حوزة عناصر اقلیمی و محیطی در ادبیّات به شاخة جدیدی در تحقیقات ادبی مربوط     می شود که از آن به عنوان نقد زیست محیطی (ecocritism) یاد می کنند . تفاوت در خاستگاه های اقلیمی، باعث ایجاد تمایزات سبکی و فکری و ادبی در آثار نویسندگان می شود. رنگ محلّی در داستان های روستایی امین فقیری دنیایی است برگرفته از نگاه نویسنده به محیط اطرافش که اثر او را از اصالتی بومی برخوردار می سازد. وی یکی از نوی...

ورود ماشین چاپ به ایران (1227 هـ. ش ) و آشنایی ایرانیان با ادبیات اروپاـ از جمله ادبیات رئالیستی ـ و بعد از آن انقلاب مشروطه ، زمینه را برای خلق داستان هایی با مضامین اجتماعی مهّیا کرده و به مرورزمان گرایش به خلق اینگونه رمان ها رواج بسیاری یافت به گونه ای که بعد از سال 1340 هـ .ش با نویسندگان اجتماع نگار مواجه هستیم که در آثار خود شرایط اجتماعی روزگار خود را به تصویر می کشند . از جمله این نویسن...

نقد جامعه‌شناختی یکی از شیوه‌های کارآمد در نقد متون ادبی، به‌خصوص رمان است. در این شیوه، ارتباط ساختار و محتوای رمان با وضعیت و دگرگونی‌های جامعه و محیطی که در آن متولد شده است، کندوکاو می‌شود و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندانه‌ی اجتماع در جهان تخیلی اثر ادبی، نقد و تحلیل می‌گردد. سابقه‌ی این‌گونه از پژوهش و به‌کارگیری این شیوه در نقد رمان فارسی ایران، کارآیی نقد جامعه‌شناختی در نقد و بررسی ر...

این مقاله به نقد عنصر داستانی پی­رنگ از چشم­انداز فرمالیستی و پیشافرمالیستی در مجموعة داستان­های کوتاه دیوان سومنات نوشتة ابوتراب خسروی می­پردازد. تمایزی که این دو دیدگاه میان داستان و پی­رنگ قائل شده­اند گویای تفاوت کاربرد آن­ها دربارة این دو سازة داستانی است. در نقد پیشافرمالیستی استفاده از پی­رنگ کلیشه­ای، بها دادن به کنج­کاوی و تعلیق­های از پیش لو رفته و عدم تناسب در شبکه­های علت و معلولی ...

در مقالة حاضر سعی شده است نشان داده شود ادبیات داستانی نوین ایران از ادبیات داستانی جهان تأثیر پذیرفته است. با مطالعة آثار داستانی معاصر روشن می شود که ایرانیان پس از آشنایی با آثار ادبی مدرن دنیا، تحت تأثیر شیوه ها و مکاتب ادبی جهان قرار گرفتند.  بنابر برخی ملاحظات سیاسی و ایدئولوژیک، تأثیرپذیری داستان نویسان ایرانی از آثار ادبیات روسیه، بیش از سایر کشورها بوده است. مؤلفان با انتخاب داستایوسکی...