ابن سینا معتقد است حقیقت عالم طبیعت، از صور افاضه شده از عقل فعال تشکیل شده است که به ترتیب خاصی کنار یکدیگر قرار گرفته و کلیت واحدی را به وجود آورده اند. انسان نیز با افعال خود، صورت هایی را به این کلیت اضافه می کند. اگر صورت اضافه شده، معلول درک عقلانی وی و هماهنگ با نظام واحد صورت های عالم باشد، رفتار وی اخلاقی است؛ وگرنه اخلاقی نخواهد بود. زبان اخلاق نیز نشان دهندۀ این وحدت یک پارچه است و ص...

بعد از قرآن کریم، حدیث دومین منبع و سند دین شناسی و تعیین کننده ی راه سعادت انسان ها است. تکیه بر این منبع حیات بخش در برخی حوزه های دین پژوهی همچون فقه و بخش هایی از اخلاق بیشتر و گسترده تر است؛ زیرا اصول این دانش ها در قرآن به اجمال و اشاره آمده و تفصیل آن را باید در حدیث یافت. این مقاله درپی آن است که با بررسی کُتُب حدیث و اصول به این سؤال پاسخ دهد که آیا حدیث در حوزه ی اخلاق اعتبار دارد یا خی...

مرگ از روی ترحم یا به مرگی، از مسائل بنیادی اخلاق زیستی است که از جهات گوناگونی بررسی می شود. آیا می توان به استناد اصول اخلاقی به کشتن بی درد کسانی اقدام کرد که خود، برای رهایی از درد و رنج پایان ناپذیر خویش، خواستار آن هستند؟ این نوشتار پس از مقدمه ای به بحث  خود در پنج عنوان می پردازد:  نخست این عمل را بر اساس عناصر اصلی اوتانازی (euthanasia)، به گونه ای روشن تعریف و انواع را آن معرفی می ک...

چکیده این نوشتار به تعیین حدود ومرزهای اخلاق فردی واجتماعی و رابطه آن ها با یکدیگر و همچنین چکیده ای از تاریخ خوارج و اخلاق فردی واجتماعی آنان می پردازد. در این راستا اخلاق فضیلت و عدالت، به عنوان مقدمه ای ضروری برای درک بهتر مباحث فوق، مورد واکاوی قرار گرفته است. با توجه به تقسیم فضایل به فضایل فردی واجتماعی و نیز تقسیم عدالت به عدالت فردی و اجتماعی، اخلاق به دو قسم فردی و اجتماعی تقسیم می شو...

قریب به اتفاق پژوهشگران در خصوص پاسخگویی به مسئله اطلاق یا نسبیت اخلاق به تفسیر و توجیه آیات موهم نسبیت اخلاق پرداخته اند (بعد سلبی اطلاق اخلاق) و بررسی بعد ایجابی اطلاق اخلاق با نگاه قرآنی جایی در تحقیقات آنها نداشته است. افزون بر این، پژوهشگران از اهمیت نتایج مترتب بر تحلیل برخی مسائل اساسی فلسفه اخلاق از دیدگاه قرآنی در جهت حل مسئله نسبیت اخلاق غفلت ورزیده اند. این دو مسئله انگیزه نگارش مقال...

علامه طباطبایی به سه نوع اخلاق؛ یعنی اخلاق یونانی، اخلاق دینی، و اخلاق قرآنی پرداخته، تفاوت این سه مرتبه از اخلاق را در منبع انگیزش اخلاقی آنها جستجو می کند. هنگامی که مشوّق و عامل اساسی انسان برای انگیزه مند شدن نسبت به یک فعل اخلاقی، تحسین اجتماع، رسیدن به ثواب و ترس از عقاب اُخروی یا جلب محبت و رضای خداوند باشد، همه به نوعی با بحث منبع انگیزش در ارتباط است به طوری که با تغییر منبع انگیزش، نوع ...

اخلاق حرفه­ای، مقوله­ای چالش­ برانگیز در حرفه­ی پرستاری است. از آن­جا که پرستاران بزرگ­ترین گروه ارائه کننده­ی خدمت در سیستم درمانی هستند و تأثیر به سزایی بر کیفیت مراقبت بهداشتی- درمانی دارند، رعایت معیارهای اخلاق در عملکرد پرستاری از سایر موارد مراقبت حساس تر و مهم تر می باشد. مطالعه­ی حاضر با هدف تعیین میزان رعایت اخلاق حرفه­ای در عملکرد پرستاری از دیدگاه بیماران بستری در بیمارستان ­های آموز...

امروزه مباحث بیوتکنولوژی از مباحث مهم حوزه اخلاق کاربردی است که توجه فیلسوفان اخلاق را به خود جلب کرده است. این موضوعات از یک سو پیوند با نظریات اخلاقی دارد، از سوی دیگر بخش هنجارهای اخلاقی را با مباحث حوزه بیوتکنولوژی درگیر نموده است. مسائلی چون: مراقبتهای بهداشتی، تولید مثل و تکنیکهای جدید مربوط به آن، مرگ و زندگی، خودکشی، سقط جنین، پیوند اعضاء، دست آوردهای علم ژنتیک، کنترل جمعیت و رفتار با ح...

این کتاب به روشنی و در عین اختصار حوزه فلسفه اخلاق را می کاود و تازه ترین دیدگاه ها را عرضه می کند. نویسندگان، در کنار گزارش دیدگاه های گوناگون، می کوشند از عینیت اخلاق دفاع کنند و به مدعیات کسانی چون جان لزلی مکی پاسخ دهند که اخلاق را صرفاً امری مجعول و اخلاق باوران را فریفته خطایی نظام مند می دانستند. این کتاب جزء آخرین کارهای پویمن است و در آن پختگی معلمانه و اندیشه ورزی فیلسوفانه در هم تنیده...

این مقاله به بررسی تقدم اخلاق بر فلسفه نزد لویناس پرداخته است. لویناس با محور قراردادن «دیگری» در کانون اخلاق خود نگاهی کاملاً متفاوت با نگاه سنتی به اخلاق اتخاذ کرده و مفاهیمی از قبیل دیگری، چهره، زبان، نامتناهی، تعالی را در تقابل با مفاهیمی مثل من یا خود، حلول، بازنمایی و تمامیت قرار می­دهد. او بر همین اساس اخلاق را بر فلسفه مقدم می­داند و اخلاق خود را نوعی فلسفه اولی معرفی می­کند که ماهیتاً با...