نهج البلاغه کتاب ارزشمند منسوب به علی (ع) است. دیدگاه فقیهان به عنوان منبعی برای استخراج احکام شرعی و قابلیت استناد فقهی به آن متفاوت است. این نوشتار با مطالعه تحلیلی- سندی، این دیدگاه ها را بررسی نموده و با توجه به فقدان ادله معتبر از سوی مخالفان، انتساب و صحت مطالب آن را اثبات کرده و نهج البلاغه را به عنوان یکی از منابع معتبر استنباط احکام فقهی معرفی می کند و در نهایت نکات فقهی نهج البلاغه را...

این تحقیق، ضمن ارائه مفهوم هرمنوتیک و ارتباط آن با فهم و تفسیر قرآن کریم به ارزیابی دیدگاه های فلسفی برخی فلاسفه غربی و روشنفکران مسلمان درباره امکان هرمنوتیکی بودن کتاب خدا می پردازد و اختلاف مفسّران در تفسیر و حقیقت فهم قرآن را براساس دو دیدگاه مفسّر محور و تفسیر محور (متن محور) شرح می دهد. نگارنده می کوشد شرایط و کیفیت فهم قرآن کریم را با توجّه به الفاظ و محتوای خاصّ قرآن و نیز زبانی که این کتاب...

امامیه بر خلاف اشاعره بر این اعتقاد است که احکام شرعی دائرمدار مصلحت و مفسده ملزمه است، اما در خصوص امکان فهم این مصلحت و مفسده در میان فقهای امامیه اختلافاتی به وجود آمده است. علمای شیعه کاربرد سندی مصلحت را در اجتهاد و کشف حکم شرعی منکرند و حتی برخی قطع عقل به مصلحت و مفسده، قبل از حکم شارع را به گونه‌ای که مستند فقیه در استنباط حکم قرار گیرد، انکار کرده‌اند. اما آنچه مورد قبول علمای امامیه ...

امروزه، به علت گسترش روابط خصوصی بین‌المللی، تقریباً همة نظام‌های حقوقی اعمال قوانین و تنفیذ احکام خارجی در دادگاه‌های خود را امری مسلم می‌دانند. با این حال، احکام خارجی را مشابه احکام داخلی نمی‌دانند و سعی می‌کنند احکام خارجی را تحت کنترل بگیرند. بدین منظور شرایطی را برای اجرای احکام خارجی مقرر کرده‌اند که با احراز این شرایط اجرای حکم خارجی ممکن خواهد بود. نظام حقوقی ایران و مصر نیز از این قاعد...

ماهیت شناسی موضوعات فقهی، یکی از بایسته های فقهی مؤثر در کشف ملاکات احکام است. طهارت و نجاست از مسائل مهم فقهی است که شناخت ماهیت آنها، از حیث واقعی یا اعتباری بودن، ممکن است بخشی از احکام تعبّدی در این حوزه را دستخوش تحولات اساسی کند. پرسشی که مطرح است این است که آیا طهارت و نجاست از امور واقعیه خارجیه است یا از امور اعتباریه جعلیه؟ لوازم و تبعات این دو دیدگاه چیست؟ بررسی ادله شرعیه وارده در ای...

بی شک شناخت درست موضوعات و مصادیق احکامِ فقهی، دارای تأثیر روشن و بسزایی در فهم درست آن احکام است و روشن است که به جهت پیشرفت علم و فن آوری، بسیاری از موضوعات فقهی نیز روز به روز در حال تغییر و تبدیل می باشد و مصادیق احکام و مناسک حج از این قاعده مستثنی نیست و در این عرصه نیز همه ساله شاهد تغییراتی هستیم؛ مانند جای ها و اماکنی که اعمال باید در آنجا به جا آورده شود، از این رو، از سوی حضرت حجت الا...

نگارنده در ابتدای مقاله، معنای عده را از دیدگاههای گوناگون مورد بررسی قرار م یدهدو احکام عده را در مورد زنانی که مشمول آن قرار می گیرند توضیح می دهد . در ادامه بهبحث در مورد آثار طلاق ، طلاق در رابطة بین زوجین، طلاق بائن، طلاق رجعی پرداخته وسپس به بررسی حقوق و تکالیف مالی زوجین در زمان عده، نفقه، مقرری ماهانه و ارثمی پردازد.در پایان حقوق و تکالیف غیر مالی زوجین در زمان عده و آثار جدایی زوجین بر...

احکام حکومتی در اسلام بویژه در اندیشه فقهی و سیاسی شیعه یکی از مهمترین مسائلی است که فهم و توجه بدان می تواند در تعمیق استنباط فقیه و حل بعضی از غوامض روائی بسیار موثر باشد. نگارنده در این مقاله ضمن تعریف حکم اولیه و ثانویه به بررسی ماهیت احکام حکومتی و نوع اولیه و ثانویه بودن آن احکام پرداخته و برای بهتر تبیین کردن آراء فقیهان در این مورد به آیات و روایات مربوطه اشاره کرده است. آنگاه دیدگاهها...