بحث از ماهیت عقل، و نقش و جایگاه آن در فهم و تنسیق عقاید و نیز نسبت عقل با وحی و سنت نبوی از مهم ترین مسائل کلامی است، از دیرباز تا کنون، که دو دیدگاه عقل گرایی و نص گرایی را در بین عالمان دینی به وجود آورده است. در این میان، اندیشة فیض کاشانی همواره با ابهام همراه بوده است. عده ای با تکیه بر برخی کتاب های او، همچون عین الیقین، انوار الحکمه و اصول المعارف، که همسو با عقل گرایی به نگارش درآمده ا...

نظریه اعتباریات علامه با نظریه ناشناخت گرایی در فرا اخلاق، از این حیث که هر دو جزء احکام انشایی هستند وجه تشابه دارد، ولی علامه برخلاف ناشناخت گرایان انشایی بودن را به معنی «بی معنی بودن» نمی دانند.در نظریه ناشناخت گرایان، جملات ارزشی عین ظهور عواطف اند نه معلول عقلانی عواطف و نه معناهایی حاکی از عواطف. در حالی که در اعتباریات علامه، ادراکات اعتباری و بیان «خوب» و «بد» تابع دواعی و نیازهای ما ه...

این پژوهش در پاسخ به پرسش از ادعاهای دو روایت از وظیفه گرایی قاعده نگر، شامل سازندگرا و بازنمودی در باب بنیان های اخلاقی عدالت اجتماعی، این فرضیه را مطرح می کند که هر یک از این دو روایت، به استلزامات منطقی وظیفه شناسی حق گرای خود وفادار نمانده اند. روایت سازندگرا با پذیرش توافق گرایی قراردادی، ادعای بنیان گرایی خود را با چالش روبرو می سازد و با توجیه پذیرسازی نابرابری های اقتصادی و اجتماعی –آنگ...

هدف این مقاله توصیفی، آشناکردن علاقه مندان با نمونه هایی از تلاش هایی است که در جهت استفاده از سیستم های منطقی برای ماشینی سازی اثبات در دست انجام است. اهداف این مقاله عبارتند از (1) ارائه الگوریتیم که با استفاده از ایده کاربر و ادامه روند اثبات توسط رایانه، اثباتی در سیستم گنسنی ارائه دهد. (2) ارائه الگوریتمی که با استفاده از ایده کاربر و ادامه اثبات با رایانه، اثباتی متنی در سیستم استنتاج طبی...

از مباحث چالش‌برانگیز در دانش منطق، قضیه سالبة‌المحمول است. منطق‌دانان در پذیرش این قضیه به دو گروه تقسیم شده‌اند و گروهی که وجود آن را پذیرفته‌اند نیز درباره مفادش هم‌نظر نیستند. گویا خونجی نخستین منطق‌دانی است که از این قضیه یاد کرده و البته بدون توجه به چالش‌های احتمالی درباره سالبة‌المحمول، وجود آن را مسلّم انگاشته و احکام آن را، مانند دیگر قضایا، تفصیل داده است. پس از خونجی، ابهری سالبة‌الم...

فلسفة علم کوهن را آغاز دورة پساپوزیتیویستی دانسته اند. در این نوشتار با مرور نقدهای کوهن بر تجربه گرایی خواهیم دید او در این نقدها با تضعیف نقش معرفتی و توجیهی تجربه باعث تقویت نسبی گرایی و بسط آن به حوزة علوم طبیعی می شود. با این که کوهن نقدهایی جدی بر حلقة وین دارد، اما هم زمان برخی از اصول پوزیتیویستی آن ها را حفظ می کند؛ لذا برخی از مفسران کوهن نسبی گرایی را نتیجة منطقی اصول پوزیتیویستی می ...

روش شناسی علوم اجتماعی چالش های بنیادینی را پشت سر نهاده است؛ ابتدا پارادایم اثبات گرایی و رویکرد های کمی در شناخت پدیده های اجتماعی را تجربه نموده و پس از مدتی این رویکرد را برای بررسی تمام ابعاد یک پدیده اجتماعی مناسب ندانسته است. بنابر این، با الهام از تفسیر گرایی به روش های کیفی روی آورده و توجه خود را از لایه های بیرونی واقعیت اجتماعی به لایه های درونی تر معطوف نموده است. همزمان با تقویت ر...

این پژوهش تحت عنوان "بازیابی مولفه های منطقی در آموزش فلسفه به کودکان" در جهت بررسی متون آموزشی فلسفه کودکان و استخراج مولفه های منطقی از آن ها انجام شده است. لذا مولفه های منطق ارسطویی در این پژوهش به مولفه های تصوری و تصدیقی تقسیم شده است. مولفه های تصوری از مباحث تعریف و تقسیم و مولفه های تصدیقی از مباحث استدلال و صناعات خمس تشکیل شده است. از جمله نتایج بدست آمده این پژوهش عبارت است از: وجود...

در پژوهش حاضر با روش تحلیلی تلاش شده است تا علاوه بر بررسی میزان خردورزی ومنطق گرایی در امثال وحکم فارسی، تأثیرپذیری آنها از آموزه‌های علم منطق وبازتاب مفاهیم و اصول این علم در آنها مورد بحث قرار گیرد .یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که مثل‌سازان نکته‌سنج وخردمند نسبت به اصول منطقی بی‌توجه و ناآگاه نبوده‌اند.گرچه این آگاهی ممکن است فطری و به‌دلیل تیزبینی وهوش خدادادی آنها باشد.به‌علاوه برخی از ...