نظریة «اسطوره و آیین» یا نظریة «آیین­گرایی اسطوره» که حیات اسطوره را وابسته به آیین می داند و یکی از رویکردهای اصلیحوزة «نقد اسطوره­شناختی» است، در شکل های جدید خود، بین اسطوره و آیین پارادیمی مشترک پیدا می کند. در این جستار برمبنای این نظریه، تبلور آیین سیاوشان را در اسطورة سیاوش در شاهنامة فردوسی بررسی می­کنیم. سیاوش از ایزدان پیشازردشتی ایرانی مرتبط با اساطیر باروری و فرهنگ کشاوزی است که آیی...

این پژوهش، به بررسی وضعیت موجود شناسایی و فراهم آوری اسناد در آرشیو ملی ایران و ارتباط سازمان ها و وزارتخانه ها، در انتقال اسناد به آرشیو ملی می پردازد. روش های مورد استفاده در این پژوهش، روش مطالعۀ کتابخانه ای و روش پیمایش توصیفی است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه می باشد که محققان، با توجه به شاخص بومی سازی قوانین آرشیوی در دنیا، براساس قوانین و مقررات و آیین نامه های انتقال اسناد...

جمهوری داغستان بهعنوانسنتی ترین و دیندارترین مسلمان نشین فدراسیون روسیه شناخته شده است. در همین حال، این جمهوری محل شکاف های متقاطع و انباشته شده  اجتماعی- سیاسی بوده و تراکم این شکاف ها جامعه را در وضعیت برخورد همیشگی و همه جانبه نگه می دارد. این شکاف ها پیرامون محورهای قومیت، کیش و آیین (دین و مذهب)، دشت نشینی/ کوه نشینی، روستا/ شهرنشینی، تاریخ اجتماعی- سیاسی به ویژه رویارویی با ارتش روسیه، ت...

در برآورد خطرپذیری لرزه یی سازه ها از سنجه های مختلف از شدت زلزله می توان سود جست که در این بین، طیف پاسخ شتاب ((s_a(t) شناخته شده ترین آنهاست. در سال های اخیر با تأکید بر «ناکامل» بودن این سنجه، تحقیقات دامنه داری صورت پذیرفته که ثمره ی آن ارائه ی روش هایی برای برآورد واقع گرایانه تر پاسخ سازه هاست. در این نوشتار، ضمن بازتعریف این مسئله به بررسی سیر پژوهش های سال های اخیر و دستاوردهای آن پرداخ...

آیین گنوسی را کیشی عرفانی دانسته اند که دارای عقایدی تلفیقی است و فرقه های گوناگونی دارد، از جمله: مانویت، صابئین مَندایی، شمعونیان، و مرقیونیان. دوران شکل گیری و ظهور و بروز این آیین را از قرن دوم پیش از میلاد تا قرن سوم میلادی دانسته اند. به عقیده گنوسیان، روح انسان در این دنیا اسیر است و راه نجات و رهایی او دست یابی به گنوسیس یا همان معرفت نجات بخش است، که فرستادگان الاهی و منجیان آسمانی برای...

فیلم شهر زنان(1377) اثر عطاالله حیاتی، در قالب فیلمی داستانی به آیین برف چال در روستای آب اسک آمل اشاره می کند. در این اثر، یک آیین سنّتی به شیوۀ «نمایشی شده» بازسازی می شود. با توجه به ورود اثر به حوزۀ آیین ها و فرهنگ بومی مردم یک منطقۀ واقعی، استفاده از فیلم های مستند، تأکید بر واقعی بودن داده های فیلم و همچنین طبقه بندی این اثر در گروه «فیلم های میانه»، این فیلم با نگاه مردم نگارانه و با معیا...

شاهنامه فردوسی، اثر ماندگار ایرانی و اصیلی است که آیین ها و فرهنگ ایران کهن را در خود نگاه داشته است. هر کدام از آن آیین ها قابل بررسی است. یکی از این آیین ها، آیین سوگند خوردن است که امروزه نیز از آن استفاده می شود و در جای جای شاهنامه به آن پرداخته شده است. بنابراین در این مقاله سوگند و باورهای کهن مرتبط با آن و بازتاب آن در شاهنامۀ فردوسی و نیز ارتباط اساطیری آن با دو عنصر آب و آتش بررسی می ...

آداب و سنن هرمزگان مانند تمامی آیین‏ ها و آداب و رسوم­ ها، سرشار از نمادها و نشانه ‏هایی است که درک و دریافت آن مستلزم شناخت باورها، عقاید و فرهنگ عامیانه‏ ی بومیان این منطقه و در نتیجه آشنایی با هویت ملی است. رنگ در کنار زیبایی‏ ها و ویژگی‏ های روانی خاص خود، از عناصر بصری مهم و تأثیرگذار در آیین ازدواج بومیان هرمزگان است که در آداب و رسوم و آیین‏ های این منطقه نمود ویژه ‏ای دارد. مطالعات کتاب...

این نوشتار مشتمل بر سه فصل است. در فصل ابتدایی، پس از معرفی طرح پژوهشی و پرداختن به ایضاح مفاهیم کلیدی، پیشینه آموزه تناسخ و تاریخچه اعتقاد به آن در ادیان شرقی، یونان باستان و ادیان ابراهیمی بررسی شده است. در فصل دوم، ابتدا به معرفی ادیان هندو و بودا و آثار مکتوب و پنداشت های آنان و نیز به بررسی آموزه تناسخ و کارما در این ادیان پرداخته و سپس آیین پال توئیچل، اکنکار، را مورد بررسی قرار داده ایم...

داستان سیاوش و سودابه، از شاهکارهای فردوسی است که در آن، شاهد رویارویی دو ابرقهرمانیم. تأمّل ژرف در این داستان ما را متقاعد می کند که بنیان آن بر تقابل عقل و عشق، عصمت و عصیان و در تحلیل نهایی غریزه و فرهنگ استوار است. براساس آیین زرتشت، خیر و شر، در روزگاران نُه هزار سالة گمیزشن، همواره با هم درگیرند، امّا با لحاظ نگرة مذهب مهر (میتراییسم) آن دو، در عین حال که در نمود با یکدیگر می ستیزند، بودی یگ...