در چند قرن اخیر، دربارة تأثیر غرب بر شرق، پژوهش‌هایی صورت گرفته (تاریخچه)، اما چنین تتبعاتی اغلب عالمانه نبوده است(مسئله)؛ درنتیجه، ریشه‌یابی میزان و شیوة اثرپذیری‌های گوناگون  شرق از غرب پاسخ‌های علمی نیافته است (پیشینه). این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش کلیدی است که جهانی‌شدن چگونه باعث ظهور گفتمان اسلام سیاسی سلفی‌ـ جهادی در منطقة خاورمیانه شده است(سؤال)؟ جهانی‌شدن با تشدید بحران معنا، به ت...

پژوهش حاضر، به تقارن میان مسؤولیت کیفری فرد و مسؤولیت مشدّد دولت‌ در قبال جنایت تجاوز می‌پردازد. برای توصیف این تقارن، عنصر مادی و روانی جنایت تجاوز و رویکردهای مختلف نسبت به این تقارن مورد بررسی قرار گرفته است. تعیین تقارن عنصر مادی، به تعریف جنایت تجاوز در چارچوب مسؤولیت بین‌المللی فرد و دولت مرتبط می‌شود که قطعنامة 3314 مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 1974 و قطعنامة مصوب کنفرانس بازنگری کام...

چکیده ورود به حوزه نظریه­های اقتصاد سرمایه­داری و واکاوی، رمزگشایی و نقد عالمانه اندیشه­های اقتصاددانان سرمایه­داری، اولین گام در طراحی و استقرار یک الگوی پیشرفت بر اساس ارزش­های اسلامی است. بهره مفهومی بنیانی در نظام مالی سرمایه­داری است که در این پژوهش به تبیین و نقد ماهیت و ضرورت آن در نظریات برخی اندیشه­وران اقتصادی غرب پرداخته می­شود. بررسی سیر تاریخی ربا و تبدیل شدن آن به بهره در غرب بیان...

هدف این مقاله ترسیم چشم‌انداز آتیِ توسعه در منطقه خاورمیانه، بر اساس شناسایی روندهای جاری در منطقه است. بر اساس الگوی تحلیلِ روند در مطالعات آینده‌پژوهی، ترسیم چشم‌اندازی عالمانه دربارۀ آیندۀ یک کشور یا منطقه یا جهان، منوط به شناسایی و تحلیل کلان‌روندهای جاری در هریک از این سطوح است. کلان‌روندها آن دسته از تحولات بنیادین را شامل می‌شوند که دامنه و گسترۀ تأثیر بالایی دارند و آینده در پرتو آن‌ها سا...

بدون تردید بررسی عالمانه و منتقدانه ریشه‌ها و علل اجتماعی، سیاسی و... برداشت‌ها و تفسیرهای گوناگون از قرآن کریم، نقشی بسیار مهم در بازشناخت تاریخی عوامل اصلی و بنیادین شکل‌گیری تفکرات، نحله‌ها و فرقه‌های مختلف در جامعه‌ اسلامی داشته است. با این تفاصیل هدف مقاله حاضر بررسی برداشت‌های متفاوت سیاسی از آیات قرآن کریم پس از رحلت رسول گرامی اسلام است. در این راستا ضمن بررسی منابع و مآخذ متقدم و تکیه ...

یکی از موجبات ارتداد که احکام ویژه‌ای در نظام کیفری اسلام بر آن مترتب می‌شود انکار یکی از ضروریات دین است. سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا در انکار ضروری دین ـ که موجب ارتداد است ـ علم و آگاهی شخص انکارکننده هم نقش دارد یا اینکه انکار ضروری دین به هر صورتی که باشد موجب ارتداد می‌شود؟ در مقاله حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی به نقش علم در انکار ضروری دین پرداخته‌ایم و نتایج حاصل از آن در مجموع ب...

مقاله "تبریز، شهر بدون گدا: مطالعه جامعه­ شناختی مواجهه شهروندان با پدیده تکدی‌گری" که در شماره بهار و تابستان 1396مجله مسائل اجتماعی ایران منتشر شده، مورد نقد عالمانه همکاران ارجمند آقایان دکتر محمدرضا طالبان و دکتر محسن نوغانی قرار گرفته است. این نقد در همین شماره مجله (بهار و تابستان 1397) چاپ شده است. با تشکر از همکاران محترم به خاطر طرح دیدگاه ­های انتقادی خود، در این نوشته تلاش می شود به ...

شبرنگ‌نامه از سراینده‌ای ناشناس و یکی از منظومه‌های پهلوانی مهم پس از شاهنامه است. این اثر که گویا در سدة ششم سروده شده است دربارة کین‌ستانی شبرنگ، پور دیو سپید، از رستم و ایرانیان سخن می‌گوید. شبرنگ پس از اینکه درمی‌یابد رستم پدرش را کشته است، درپی کین‌خواهی از ایرانیان برمی‌آید. او ابتدا اولاد، فرمانروای مازندران، را می‌کشد و چون خود فرهمند نیست، مادرش مهیار بر تخت سلطنت ماز...

نقش دانشمندان شیعی، در توسعه دانش‌های مختلف، از جمله تاریخ‌نگاری، غیرقابل انکار است. وجود میراث گرانبهای علمای شیعه، در این زمینه، مؤید این مدعاست. هرچند، بسیاری از آنها در گذر زمان از میان رفته و تنها مختصری از آنها در منابع تاریخی اهل سنت، بازتاب یافته است؛ اما بی‌تردید، تلاش برای بازسازی آثار مفقوده شیعه، و تصحیح عالمانه متون برجای مانده، موجب برجسته شدن نقش شیعیان در تمدن اسلامی خواهد شد. ک...