شمال ایران در مقام سنجش با مناطق شرقی و مرکزی به علّت ویژگیهای اقلیمی و اجتماعی و حفظ ارتباط فرهنگی با ایران باستان تنها بالیدن گاه تعداد انگشت شماری از عرفای برجسته بوده است. شیخ ابوالعبّاس قصّاب آملی، یکی از نوابغ عرفان شمال ایران در قرن چهارم هجری است که حکمت ایران باستان در اقوال او انعکاس یافته است. با اینکه نام، سرا و خانقاه شیخ در قرن چهارم، شهرتی یافته بود، از ابوالعبّاس قصّاب در کتابهای عرف...

شیخ بهایی از متألهین و دانشمندان قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری قمری است که علاوه بر اقداماتش در زمینه علم و فرهنگ و بجا گذاشتن آثار بسیار ارزشمندی در زمینه علوم مختلف و همچنین برخی از آثار معماری آن زمان ، توانسته بود از لحاظ سیاسی نقش بسزایی در مشروعیت بخشی به حکام صفوی ایفا کند و به همین دلیل بود که مورد توجه شاه عباس قرار گرفت و توانست به منصب شیخ الاسلامی آن زمان نائل گردد . شیخ بهایی چن...

داستان شیخ صنعان از جمله داستان‌هایی است که در ادبیات ایران پیوسته مورد توجه بوده است و شاعرانی چون عطار آن را به نظم درآورده‌­ا‌ند. شاعران کُرد نیز چندین بار این داستان را ترجمه و بازآفرینی کرده‌اند که نمونۀ قابل توجه آن، منظومۀ «شیخ صنعان» به گویش گورانی از سراینده‌ای ناشناس است. از آنجا که تطبیق آثار ادبی در زبان‌های مختلف یکی از راه‌های شناخت دقیق ویژگی‌های فکری، فرهنگی، ذوقی و عاطفی اقوام ص...

مسئلۀ اصلی این پژوهش تبیین و ارزیابی جایگاه و کاربرد سیاق در نظریۀ اصولی شیخ مرتضی انصاری است. وی ضمن پذیرش اعتبار سیاق در فرایند فقاهت، از آن دراستنباط حکم شرعی از گزاره های دینی و نقد فتاوای فقهی و استدلال های اصولی بهره گرفته است. شیخ انصاری در اعتبار سیاق به عنوان مستند حکم شرعی به ضوابطی چون وضوح دلالت، عدم تعارض با دلیل قوی تر و وحدت نزول قائل است. سیاق کلمات، جمله ها و آیات گونه هایی از ...

چون در قران به انواع توحید اشاره شده لازم است به بررسی و دسته بندی ان اقدام نمود و اینکه درباره کدامیک بیشتر بحث شده و دلیل ان چیست و رابطه ی هر یک از انواع با دیگری چگونه می باشد.

کتاب الکافی تألیف محمد بن یعقوب کلینی، من لا یحضره الفقیه تألیف محمد بن علی بن بابویه قمی، تهذیب الاحکام و استبصار تألیف محمد بن حسن طوسی به عنوان چهار جامع حدیثی اولیه شیعه شناخته شده اند. تألیف هر یک از این چهار کتاب نتوانسته شیعه را از تألیف جوامع بعدی بی نیاز کند. این مسأله دال بر نقص و ایراد نیست، بلکه هر یک از این کتب در جایگاه خود معتبر است آنچه باعث تفاوت این کتابها و تمایز آنها از یکدی...

مقاله پیش رو، حقیقت ادراک و مراتب آن را از دیدگاه شیخ اشراق بررسی کرده است. برای تبیین دیدگاه شیخ اشراق، نخست بررسی و تبیین نظریه مشّاء لازم و ضروری است. از این رو، نخست نظر شیخِ فلاسفه اسلام به اختصار بررسی، و سپس به تبیین دیدگاه شیخ اشراق پرداخته شده است. ساختار، مطالب، شواهد و مستندات به گونه‏ای تدوین شده که کاملاً جنبه مقایسه‏ای این دو نظریه، نمایان شده است. نکته مهم دیگری که در این نوشتار بر ...

سنت گرایان در مورد هنر و بالخصوص هنر مقدس و جایگاه رمز اندیشی در هنر سنتی و مقدس نظریات قابل تأملی را عرضه داشته اند. در آثار سنت گرایان خاصه سیدحسین نصر اشارات صریحی به نظریات شیخ اشراق به عنوان یکی از مظاهر حکمت خالده شده است. بررسی آثار شیخ و تأکیدی که وی بر خمیره ازلی و خرد جاویدان دارد و اساساً ساختار نگرش وی شباهاتی با آراء سنت گرایان را ظاهر می سازد. در میان مباحث شیخ اشراق نظریه رمز و رم...

کتاب روضه المتقین اثر ارزشمند علامه محمد تقی مجلسی از مهمترین شروح روایی بر کتاب من لایحضره الفقیه شیخ صدوق است که در عین مشتمل بودن بر شرح روایات، مجموعه ای ارزشمند از شروح واژه های غریب روایات است. نوشته حاضر به منظور استخراج شروح غریب الحدیثی علامه، شناخت منابع وی در نگارش این شروح و روش شناسی شرح این واژه ها تدوین شده است. از این رو در ابتدا پس از بیان کلیات تحقیق، شرح مفاهیمی همچون مفهوم ش...