غزالی از متفکران شافعی مذهب و از احیاءگران دینی در قرن پنجم هجری می باشد. زمانی غزالی عصر تحولات بزرگ سیاسی، اجتماعی و عقیدتی در جامعه اسلامی است . و شناخت اندیشه اجتماعی غزالی نیز بدون پی بردن به ماهیت حوادث سیاسی و مذهبی معاصر او ممکن نیست ، چرا که بخش اعظمی از اندیشه ها اجتماعی و تاریخی اش داشته اند. همچنین غزالی در تبیین امور اجتماعی و شکل گیری اجتماعات و پدید آمدن شغلها و تقسیم کار یک دیدگ...

موضوع و طرح مساله(اهمیت موضوع وهدف:سیاست وچگونگی اعمال آن ازجمله مسائلی است که طی قرون متمادی ، محل بحث و نظریه پردازی عالمان و متفکران بزرگ جهان اسلام بوده است . تعریف درست از سیاست ، و مشخص کردن محدوده نفوذ آن در جامعه و چگونگی ارتباطش با گزاره های دینی و مرزهای شریعت از مسائلی است که در تنظیم ارتباط حاکمان جامعه اسلامی با رعیت و جامعه ، نقشی اساسی ایفا می کند. غزالی از جمله متفکرانی است که د...

از جملۀ اندیشه‌های بدیع غزالی، نظریة «بدن جدید» در مبحث جاودانگی است که در کتاب تهافت الفلاسفه و در نقد نظر حکمای مشاء در مبحث معاد طرح شده است .براساس این دیدگاه اساس و حقیقت انسان نفس اوست و با مرگ و فنای بدن، نفس باقی است و در هنگام حشر فرقی نمی‌کند که خداوند همان بدن یا بدنی دیگر را بازگرداند، زیرا حقیقت انسان نفس اوست و این امکان وجود دارد که خداوند بدن جدیدی خلق کند. از نظر او خلق بدن جدی...

مطالعه «روان‌شناسی صفات» و «اخلاق» به روشنی تشابهی را بین مبانی آنها درباره شخصیت به ذهن متبادر می‌سازد. ذهنیت اقتباس نظریه‌ صفات از اندیشه‌های اخلاقی ساده‌ترین فرضیه ممکن در این زمینه است. در مقاله حاضر، به بررسی ریشه‌های روان‌شناسی صفات در اخلاق پرداخته شده است. بدین منظور، ابتدا رویکرد صفات در موضوع شخصیت مورد مطالعه قرار گرفته و سپس با مهم‌ترین نظریه‌های اخلاقی، یعنی نظریه افلاطون، ارسطو، ا...

پرسش مهم فیلسوفان باستان علاوه بر پرسش از ماهیت فضیلت و چگونگی حصول آن، این بود که آیا فضایل برای انسان سودمندند؟ یعنی آیا فضایل سعادت انسان را به دنبال دارند یا نه؟ پرسش آنها در واقع پرسش از ارتباط میان سعادت و فضیلت بود، بدین معنا که آیا برای سعادت فضایل امری واجب و گریزناپذیرند یا خیر؟ ارسطو فضایل را برای حصول سعادت شرط لازم می‌دانست هرچند برخلاف افلاطون آن را شرط کافی نمی‌دانست. وی سعادت را...

هدف پژوهش حاضر بررسی فلسفة‌ ابوحامد غزالی و استخراج آرای تربیتی وی است. بدین منظور سعی شده با استفاده از منابع موجود و در دسترس، افکار و روش فلسفی غزالی بررسی شده و با روشن ساختن مبانی فلسفی او بتوان جایگاه فلسفة اسلامی را در مقایسه با فلسفه یونانی وغرب شناخت و هم‌چنین مشخص کرد که آرای دانشمندان اسلامی دربارة تربیت و به‌خصوص تربیت کودکان تا چه اندازه در زمان حاضر کاربرد داشته و مورد تأیید نظریا...

برآمدن سلجوقیان و پایداری آنان، به‌خصوص در دوره آلپ ارسلان و ملکشاه به کوشش سیاست‌‌نویسان فرهیخته‌‌ای چون خواجه نظام‌‌الملک طوسی و متکلمانی چون امام محمد غزالی است که اولی بخش سیستمی و مدیریتی را با نوشتن سیرالملوک به عهده گرفت و دومی، بخش ایدئولوژیک و مباحث مربوط به سیاست‌‌مداری، ملک‌داری و رعایت عدالت از سوی حکومت را در نصیحه‌‌الملوک در نظر داشتند، به انجام رسید. این مقاله قصد دارد به این پرس...

چکیده انسان ها در مسیر زندگی خود، افعال زیادی را انجام می دهند و برای توجیهِ کرده خود که آن را به چه نیتی انجام داده اند، دست به توجیهات مختلفی می زنند. اینکه به چه نیتی انجام داده و ما چه قضاوتی از اعمال و افعال آنها داریم یک بحث است و اینکه افعال جزءِ کدام یک از افعال اخلاقی (خیر یا شر) است یا نه، بحثی دیگر و به نیت و خواستگاهِ کننده کار بستگی دارد. انسان ها افعال خود را به نیت و انگیزه رسیدن ب...

چکیده اساس شریعت، احکام تعیین شده از سوی شارع اسلام است، که فقها عمل به آن را عامل سعادت دنیوی و اخروی می دانند. اما در برداشتی دیگر با عنوان طریقت و تصوف، غیر از عمل به شریعت، اعمالی ریاضت گونه در جهت رسیدن به باطن امور الزامی است، که این امر مخالفت متشرعین را برانگیخت. از این رو طریقت سعی در نزدیکی با شریعت را داشت ولی موفقیتش چشم گیر نبود. اما وفور علما و مدارس اسلامی، کثرت تألیف و تصنیف، ...

در زمینه امامت و خلافت بعد از پیامبر اسلام، نظریات متفاوتی در بین مسلمانان مطرح شده است و هر کدام از فرقه های اسلامی به یکی از این دو مبنای امامت و خلافت گرایش پیدا کرده اند. سؤال اصلی نوشتار حاضر این است که مهمترین عوامل شکل گیری نظریه خلافت در اذهان اهل سنت به خصوص در آراء غزالی چیست؟ در پاسخ به این سؤال، این فرضیه را به آزمون گذاشتیم که توجه به واقعیات زندگی سیاسی صدر اسلام و مراجعه به سیره ...