این رساله تلاشی برای دفاع از وجود داشتن ارتباطی مفهومی و تاریخی بین رساله ی «درباره ی ابطال های سوفیستی» ارسطو و دو نظریه ی منطقی قرون وسطاییِ «دلالت و اطلاق» است. نظریه ی دلالت که ریشه کاملاً ارسطویی دارد توسط منطق دانان قرون وسطی دچار تحولات شگرفی گردید و منشاء پیدایش نظریه های بدیع و گوناگونی گشت. از سوی دیگر نظریه ی اطلاق که در ذیل بحث «ویژگی های حدود» مطرح گردیده، یکی از چند نظریه ی مهم منطق...

فارابی و ابن سینا در آثار خود برای شرطی متصل اقسام بسیاری برشمرده و مباحث متنوعی در آثار پیروان خود پدید آورده اند. دو قسم مهم از این اقسام، عبارت است از «لزومی» و «اتفاقی» که هر کدام به اقسام جزئی تری تقسیم می شوند. در این مقاله، به شرطی لزومی و برخی از اقسام آن خواهیم پرداخت. چهار مبحث مهم درباره شرطی لزومی، عبارت است از 1. نسبت شرطی لزومی با شرطی اتفاقی و شرطی عام، 2. تجزیه و تحلیل اقسام شرط...

از ابن سینا آثار منطقی متعددی به جا مانده است. با مطالعه دقیق و تحلیل این اثار، یک تحول و تطور در محتوا و ترتیب مباحث منطقی شیخ مشاهده می گردد. با کمک گرفتن از آثاری که تاریخ نگارش مشخصی دارند می توان چگونگی سیر این تحول و مشخصات هر مرحله از تطور آن را تعیین کرد. بر این اساس و با ارائه ملاک هایی می توان این تحول محتوایی را به سه دوره متفاوت تقسیم کرد که عبارتند از دوره ابتدایی که ارسطویی است، د...

نویسنده محترم مقاله « قضیه معدوله و محصله » ( مقالات و بررسیها ، 61 ، ص 81-103 ) « درصدد اثبات این مدعا است که در کتب منطقی – از ترجمه کتاب ارسطو گرفته تا کتب منطقی اخیر در سه مورد [ تقسیم قضیه به معدوله و محصله ، تقسیم لفظ به معدول و محصل و گفتگو درباره ملکه و عدم ] ، در هر سه مورد اشتباه رخ داده است (ص 81 ). نوشتار حاضر ابتدا با تفکیک شناخت امر واقع از تبیین آن ، خطای « اخذ مالیس بعلة علة » ...

شهر اردبیل که در شرق منطقه آذربایجان واقع شده است، به­عنوان سومین شهر پرجمعیت آذربایجان از دیرباز یکی از کانون­های عمده جمعیتی بوده و از سال 1372 به عنوان مرکز استان اردبیل شناخته شده است، تعدادی شهرک صنعتی در اطراف آن احداث شده است و همچنین رشد روزافزون جمعیت در این شهر، بی­شک باعث تولید مواد زائد زیادی شده است. هدف نخست در تحقیق حاضر که برگرفته از طرح پژوهشی یک ساله است، شناسایی مکان مناسب جه...

فعالان طراحی شهری، بنا بر آموزش دانشگاهی و نظام های اداری، معمولاً بر پایه فرآیند به طراحی می پردازند. گرچه فرآیندها حکم منطق مدون دارند، ولی در بسیاری موارد به نظر می رسد که در عمل، عمق منطقی شان پنهان مانده، و از کار باز می ماند. به این صورت، یا روند طراحی در ذهن طراح باقی مانده و فرآیند به ابزاری فرمایشی و نمایشی کاستهمیشود و یا طراح آن چنان باخته فرآیند می شود که به جای استفاده ابزاری از آن،...

ارسطو در جاهای مختلف آثارش، به تناسب بحث، علوم را به اقسام و شاخه هایی تقسیم می نماید. وی اولین کسی است که منطق را تدوین و به عنوان یک علم عرضه نموده است. اما در میان تقسیم بندیهایی که ارسطو از علوم بدست داده است نامی از منطق به چشم نمی خورد. در اینجا کوشیده ایم با استناد به آثار ارسطو نشان دهیم که منطق، با توجه به موضوعات و مباحثی که در آن مطرح است، یکی از اجزاء یا شاخه های فلسفة أولی محسوب می...

فرانتس برنتانو franz brentano (1838-1917))) یکی از فیلسوفان نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. جایگاه ویژه وی را می شود از دو جنبه نشان داد. یکی آن پیوند یا پلی است که می توان به واسطه او بین فلسفه تحلیلی و قاره ای برقرار کرد و دیگری آن که آموزه ها و تحلیل های او هم چنان می تواند سرچشمه بسیاری از پژوهش های فلسفی باشد، همچنان که یک قرن پیش چنین بود، اما سایه سنگین شاگردان مستقیم و غیرمست...

در این مقاله، بر مفهوم «روش شناسی» و تفاوت آن با «روش» تأکید می شود و در چارچوب این تفاوت گذاری، لایه های دخیل در پژوهش استفهامی مشخص می گردد. هدف آن است که با مشخص کردنِ این لایه ها، زمینۀ کاربرد منطقِ استفهامی در تحلیلِ نظام های رده بندی دانش، به عنوان بدیلی برای منطق استقرائی و قیاسی که نوعاً منطق اغلب پژوهش ها در این حوزه هستند، ارائه شود. روش: تحلیل مفهومی. یافته ها: منطق استفهامی به دنبالِ تبی...