در حوزۀ پژوهش­ های مربوط به لهجه­ ها و گویش­ ها، مبحث «حروف» از جمله مباحثی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. با توجه به اهمیّت و ضرورت این مقولۀ دستوری، در پژوهشِ پیشِ رو به بررسی و تحلیل حروف اضافه و ربطِ ساده در گویش لای­ زنگانی پرداخته­ شده است. در این جستار علاوه بر گفت­ وگو با گویشوران کهنسال روستا، بسیاری از سروده­ های محلی، ضرب‌المثل‌ها و چیستان ­های پرکاربرد این گویش نیز بررس...

چکیده بررسی و توصیف نظام صرفی گویش ترکی قشقایی به کوشش ساناز قربانی پژوهش حاضر به بررسی و توصیف نظام صرفی گویش ترکی قشقایی اختصاص دارد که از دسته ی گویش های جنوب غربی ایران است. برای این منظور، شماری از گویشوران از میان ایل نشینان قشقایی انتخاب شدند. این گویشوران همگی سالخورده و بی سواد بودند و تقریباً تمامی عمر خود را در زندگی ایلی گذرانده بودند. از آن جا که نگارنده خود نیز گویشور ترکی ...

چکیده موضوع پایان نامه حاضر مقایسه صرفی اجزای کلام در گویش ترکی روستای «همه کسی» و گویش ترکی شهر«بهار» در استان همدان است. یافتن تفاوت های موجود در اجزای کلام دو گویش مد نظر نگارنده بوده است. از 1323 نمونه ذکر شده در پایان نامه، حدود 750 مورد به گویش «همه کسی» و 558 مورد به گویش «بهار» تعلق دارد. پایان نامه حاضر در پنج فصل، به ترتیب زیر تنظیم شده است: 1. «کلیات پژوهش» 2. «مبانی نظری تحقیق» ...

پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت بررسی پیشوندهای واژ - واجی گویش تاتی تاکستان و واکاوی چگونگی عملکرد فرایندهای واژ - واجی در چارچوب نظریۀ بهینگی. منظور از فرایندهای واژ - واجی آن دسته از تغییرات واجی است که در بافتی صرفی یعنی در مرز بین تکواژها ایجاد می‌شود و انگیزۀ آوایی دارد. روش پژوهش به‌­صورت تحلیلی بوده و داده‌ها از کتاب‌های تاتی، رادیو و شبکه‌های محلّی گردآوری‌ شده‌اند. متغیّرهای زبانی براساس ن...

  ابیانه و گویش آن     مرضیه صناعتی [1]     تاریخ دریافت: 15/10/90   تاریخ تصویب: 19/4/91     چکیده   گویش ابیانه­ای یکی از گویش­های مرکزی ایران به­شمار می­رود و مانند دیگر گویش­های مرکزی دارای ویژگی­های منحصربه‌فردِ آوایی، صرفی (ساخت‌واژی) و نحوی است و در حوزه واژگان نیز نسبت به فارسی معیار، متفاوت و قابل‌بررسی است. در مقاله حاضر پس از مقدمه­ای کوتاه درباره ابیانه، به برخی از ویژگی­های آوایی، س...

ساخت ارگتیو و فروپاشی آن در گویش کرمانجی خراسان   علی علیزاده[1] محمد تقوی گلیان[2] تاریخ دریافت: 7/11/91                                                                           تاریخ تصویب: 26/9/92       چکیده گویش کرمانجی که دربخش هایی از خراسان نیز به آن تکلم می شود در واقع یکی از گویش‌های ایرانی شمال غربی است که به‌رغم هم‌جواری با بسیاری از زبان‌ها مانند فارسی، ترکی، عربی، روسی، و ...

گویش بلوچی سرحدّی زیرشاخه­ای از بلوچی غربی (رخشانی) است. پژوهش حاضر درصدد است تا مقوله­های تصریفی یا ساخت­واژی- نحوی اسم شامل: شمار، جنس دستوری، معرفگی، حالت و مالکیت را در گویش بلوچی سرحدّی گرنچین مورد بررسی قرار دهد. این مطالعة هم­زمانی بر اساس پیکرة زبانی گردآوری­شده از طریق کار میدانی در منطقة گرنچین واقع در 35 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان خاش انجام شده ­است. داده­های زبانی از طریق ضبط گفتار آز...

تحلیل و توصیف فرایند نرم­شدگی در زبان کردی (گویش کلهری)   محمد زمانی[1] ابراهیم بدخشان[2]   تاریخ دریافت: 5/12/91 تاریخ تصویب: 26/9/92   چکیده یکی از فرایند­های رایج در نظام آوایی گویش کردی کلهری فرایند نرم‌شدگی است. این فرایند در گویش کلهری هنگامی رخ می­دهد که در خوشه­های همخوانی پایانة هجا محدودیت حاشیة هجایی رعایت نشده باشد. در این تحقیق با استفاده از نظریة بهینگی نشان داده می­شود ...

توالی­های غالب در گویش تاتی دهستان گیفان خراسان شمالی که اساساً گونه­ای مفعولی ­فعلی است، و هم­بستگی این توالی‌ها و ترتیب مفعول و فعل براساس دیدگاه­های درایر به سادگی تبیین­شدنی نیست. به ­عبارت ­دیگر، با توجه به نتایج کلی به دست آمده از بررسی­های درایر، گویش گیفانی در مورد هم­بستگی در چهار توالی، به­جز توالی موصوف ­صفت مانند اقلیت زبانی موجود در نمونۀ آماری درایر عمل می­کند که نسبت به زبان­هایی ...

میان سرزمین‌های مازندران و روسیه، به علت همجواری، همیشه روابط زبانی گسترده‌ای وجود داشته است. از جمله در گویش مازندرانی شاهد واژه‌های فراوانی هستیم که به طور مستقیم از زبان روسی وام گرفته شده‌اند، در حالی که نشانی از آن‌ها در زبان فارسی معیار یا در بسیاری از گویش‌های مناطق دیگر ایران به چشم نمی‌خورد. مقالة حاضر به بررسی همین دسته از واژه‌های دخیل اختصاص دارد. بسیاری از این واژه‌ها هنگام ورود به...