پراکندگی پژوهش­های معاصر معماری که با ورود شرق­شناسان به سرزمین­های کهن آسیایی از جمله ایران آغاز شده است. در مطالعات محققین بومی نیز به چشم می­خورد. می­توان این پراکنده گویی­ها را محصول اثبات­گرایی و تجربه­گرایی علم مدرن دانست. در نظریات پسا اثبات­گرایی سعی شده است از نگاهی کل نگر به ارتباط بین علوم دقت شود و بوم شناسی فرهنگی از چنین دیدگاهی نظرات پراکنده محققین بویژه بوم شناسان و فرهنگ شناسان...

سیر تحولات جهانی بعد از جنگ جهانی دوم و ظهور آثار مخرب توسعه، مباحث پایداری را جهت حفظ اعتدال همه­جانبه و تحقق اصل توسعه معتدل و متوازن مطرح می­نماید و تعمیم این اصل بر حوزه­های مختلف از جمله معماری سبب پیدایش مباحث مربوط به معماری پایدار گشته است که مبنای آن طراحی بر اساس چرخه حیات و صرفه­جویی در مصرف منابع انرژی تجدیدناپذیر و توجه به مسائل اقلیمی و پتانسیل­های ارزشمند طبیعت، جهت استفاده بهینه...

مسجد کبود تبریز یکی از نفایس معماری ایرانی است که با وجود اهمیت بی بدیل این بنا در منظومۀ میراث معماری ایرانی، ابهاماتی دربارۀ آن وجود دارد. مقالۀ حاضر به بررسی یکی از این ابهامات می پردازد که دربارۀ ویژگی های سبکی این مسجد است،. دلیل تردیدها دربارۀ شیوۀ معماری این بنا، مربوط به هندسۀ پلان و ترکیب حجمی خاص آن است که باعث شده این بنا از دیگر نمونه های معماری مسجد در ایران متمایز باشد. شیوۀ معمار...

ابهام در سیر تحول کالبدی حسینیه ها در ادبیات تاریخ شناسانۀ معماری، انگیزۀ اصلی ورود به این پژوهش است. این نوشتار در جست وجوی روندهای کالبدی فرهنگی است که به ظهور پدیدۀ منحصربه فرد شهری ایران دوران اسلامی، یعنی «حسینیه» ـ به عنوان گونه ای از فضای شهری که برای آیین عزاداری کاربرد دارد (در مقابل عنوان عام تر تکیه)ـ منجر شده است. این پژوهش، با رویکرد تفسیری تاریخی و تاریخ نگاری علی به همراه استدلال...

گرچه امروز مقوله منظر شهری جایگاه تعریف شده و روشنی در سطوح جهانی چه آکادمیک و چه حرفه ای دارد، ولی همچنان به عنوان یک مسئله بومی، محل مناقشه است. سؤال از منظر شهری، ذهن را به سمت مؤلفه های تأثیر گذار و شاخه های علمی مرتبط با آن سوق می دهد. می توان بحث منظر را در دو حوزه معماری منظر (landscape architecture) و منظر شهری (urban landscape) بررسی کرد. حوزه اول به تعریف رابطه میان معماری و معماری من...

چکیده خانه عنصر اصلی و کهن هر زیستگاه انسانی و بارزترین نماد فرهنگی است که در خود سنن ساختمان سازی و میراث معماری بومی را که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده ، متجلی می سازد. در یک محیط مصنوع سنتی ، اصول معماری خانه های دوره های مختلف، از یک روند متداوم تبعیت می کنند که شناخت آن از راه مطالع? سیر تحول تاریخی امکان پذیر است. بررسی منابع مربوط به مطالع? معماری خانه های تاریخی ایران روشن می کند که...

معماری ترحیمی در هند دوران پیش از مغول، نمونه های بی شماری از فرم ها و فضاها ازجمله باغ ها را شامل می شود. مفاهیم شکل دهنده به این خاک سپاری ها به صورت قابل توجهی در ارتباط با عادت و رسوم زیارت یا همان بر سر مزار رفتن است. ازجمله آنچه در مقابر افراد بزرگ و مقدس مانند مقابر بزرگان چشتیه (chishti) و همچنین پادشاهان باستان می بینیم. در هند از اوایل سده 13 تا میانه سده 16، سیر تحول منظر و معماری در...

گوناگونی مجموعه های زیستی در شناخت بشر از آن نیز انعکاس یافته است. غنای مطلب و لایه های متمایز این شناخت باعث پدیدار شدن روش های متفاوتی در پژوهش های شکل شهر شده است. حتی در حوزه ای مانند ریخت شناسی شهری، رویکردهای متفاوتی با منابع مطالعاتی مختلف وجود دارد. چالش اصلی، انتخاب میان این رویکردهای متنوع نیست، بلکه این است که چگونه آن ها را ترکیب و هماهنگ کنیم. مقصود این مقاله، یک تحلیل نقادانه اولی...

چگونگی هویت بخشی به فضاهای شهری امروز از مسایل چالش برانگیز در معماری و شهرسازی ایران است. مطالعه و استخراج ویژگی های زیبایی شناختی فضاهای شهری تاریخی ایران، به منظور تداوم هویت نسخه امروزین آنها لازم و ضروری است. میدان لزوماً یک فضای شهری نیست، اما همان طور که در تاریخ دیده شده، به تدریج با قرارگیری در بافت شهر توانسته تبدیل به فضایی شهری با بدنه های طراحی شده، شود. بررسی زیبایی شناسی کالبدی ای...

خیابان ها و میادین شهری بخش عمده ای از فضای باز و عمومی شهرها هستند که به نوعی، بیشترین نمود در محیط بصری شهر را عهده دار می باشند.  از آنجایی که نما یکی از موثرترین عناصر تاثیرگذار بر کیفیت بصری بنا و در نتیجه کیفیت فضاهای شهری است در میان دیگر عناصر منظر شهری، تاثیرپذیرترین عنصر از تصمیمات طراحان شهری می‏باشد، از اینرو نمای ساختمان‏ها و جداره­های شهری مشرف بر خیابان ها و میادین نیز از جمله عن...