روایات تفسیری مهم‌ترین منبع فهم اهل البیت (ع) از قرآن کریم است. اهل بیت (ع) مفسر واقعی کلام وحی هستند و در فهم قرآنی جایگاه ویژه‌ای دارند (مطلع). در این پژوهش با بررسی روایات واژه‌محور در تفسیر قرآن یا همان لغوی در اصول الکافی که نمونه آماری ماست، ضمن وجوه معناشناسی این روایات، روش‌شناسی تفسیر واژگانی اهل بیت ذیل آیات قرآن هم تحلیل و بررسی شده است (هدف). این مقاله با روش تحلیل محتوا شکل گرفته ا...

   براساس نظریه بینامتنیت، شاهد برخی متون شعری در دوره اموی هستیم که توجّه بی‌نظیری به متون دینی مخصوصاً قرآن کریم داشته‌اند؛ از جمله این اشعار، نقایض جریر و اخطل است که ابوتمام در کتاب « نقایض جریر و الاخطل» به جمع آوری آن اقدام کرده است. این پژوهش با هدف بررسی انواع روابط بینامتنی در مطالعه‌ی نقایض جریر و اخطل انجام شده است و با روش تحلیلی- توصیفی و با بررسی بیش از 840 بیت در قالب 20 قصید...

مفاهیم امام و شاهد در دو عالم دنیا و آخرت در قرآن کریم از انواع گوناگونی برخوردارند که با توجه به تقابل عمده تصوری دنیا و آخرت در قرآن می‌توانند در عین حال که هر کدام در دو این دو عالم، معنای خاص خودشان را دارند، به صورت مترادف لحاظ شوند. در برخی استعمالات قرآنی به معانی جامع و یا نسبتاً جامع از این واژگان می‌رسیم. این معانی که گستردگی مفاهیم قرآنی را به نمایش می‌گذارند، معنای خود را مدیون بهره‌...

مفاهیم امام و شاهد در دو عالم دنیا و آخرت در قرآن کریم از انواع گوناگونی برخوردارند که با توجه به تقابل عمده تصوری دنیا و آخرت در قرآن می‌توانند در عین حال که هر کدام در دو این دو عالم، معنای خاص خودشان را دارند، به صورت مترادف لحاظ شوند. در برخی استعمالات قرآنی به معانی جامع و یا نسبتاً جامع از این واژگان می‌رسیم. این معانی که گستردگی مفاهیم قرآنی را به نمایش می‌گذارند، معنای خود را مدیون بهره‌...

زبان و ادبیات فارسی از دیرباز مانند دیگر زبان­های اسلامی در کنش مستقیم با قرآن کریم بوده و آثار انبوهی با محوریت قرآن کریم به زبان فارسی به رشته تحریر در آمده است. در قرن اخیر، همزمان با پیشرفت ادبیات غرب، ادبیات فارسی نیز متحول شده و در حوزه ادبیات داستانی ظهور قالب­هایی چون داستان کوتاه و رمان را شاهد بوده­ایم. براین اساس، بسیاری از نویسندگان حوزه ادبیات داستانی به فراخور حال و استعداد خویش س...

معنا‌شناسی ساختگرای واژگانی یکی از شاخه‌های معناشناسی است که ایزوتسو رویکرد در‌زمانی آن را در حوزه قرآنی بر پایه نظریه معنایی لئو وایسگربر و زبان‌شناسی قومی ارائه کرده است. ایزوتسو در معنا‌شناسی قرآنی خود، زاویه جدیدی از مطالعات مفهومی و واژگانی قرآن را معرفی کرد که مباحث مطرح در آن به‌ویژه ترسیم شبکه معنایی مفاهیم، اثر مهمی در ارائه تصویری به هم پیوسته از مفاهیم و واژگان قرآنی داشته است. روشمن...

این پژوهش، با عنوان «راه کارهای کارآمدسازی آموزه های قرآن برای تعلیم و تربیت قرآنی کودکان» در سه فصل به شرح ذیل، نکات را تدوین و ارایه نموده است. فصل اول این پژوهش، به شناخت واژگان مرتبط با موضوع، مانند تربیت، کودک، اصل و روش و نیز بیان اهمیت و ویژگی های دوران کودکی اختصاص یافته است. در فصل دوم، به مجموعه اصول و روش های تربیتی متناسب با آن ها اشاره شده است که عبارتند از: اصل تمکّن و رعایت تفاو...

وارد شدن در حوزه ی مفهوم شناسی واژگان قرآن و تعیین قلمرو معنا شناختی هر یک از آنها بر اساس کاربرد قرآنیشان، ـ و نه بر اساس تلّقی های بیرونی ماـ از مهم ترین مسائلی است که برای رسیدن به فهم صحیح معارف قرآن، باید در رأس مطالعات قرآنی قرار گیرد. مسأله ی معرفت و شناخت که اساس آموزه های دینی به شمار می رود، با تعابیر مختلفی هم چون: تدبّر، تفقّه، تعقّل و تفکّر که از واژگان مترادف نمای این حوزه می باشند، ...

یکی از راه‌های خداشناسی، دریاشناسی و امور متعلق به آن در صنعت حمل و نقل است. نقد و بررسی تکرار بیش از سی مورد از نام‌های مختلف کشتی در قرآن کریم، با کاربری‌های تجاری، مسافربری، و چند منظوره؛ و واکاوی قسم خوردن خداوند به کشتی‌های شناور، از مهم‌ترین مباحث این پژوهش است. ظرفیت و کاربری محدودتر «سفینه» نسبت به «فُلک» باعث شده که این نوع کشتی در حدّ صید ماهی و یا صرفاً مسافربری از آن یاد شود. نقش بادها...

چکیده قدم اول در فهم سخنِ هر گوینده ای آشنایی مخاطب با مفردات و واژه های به کار رفته در سخن اوست. در قرآن کریم که به زبانِ عربی است با توجه به غنای زبانی و گستردگی واژگانیِ موجود در آن، دقتهای واژه شناسی تأثیر بسزایی در تفسیرِ آن دارد. معصومان (علیهم السلام) در جایگاه ترجمان قرآن، تا آنجا که زمینه و ظرفیتهایِ فرهنگی و اجتماعی اجازه داده، در زمان خود به تفسیرِ آیات کتاب آسمانی پرداخته اند. برخی آ...