مقایسه های تطبیقی بین آموزه های مکاتب گوناگون همواره مهم و موردنیاز بوده است. خصوصاً اگر موضوع مورد مقایسه نیز دارای کاربرد و اهمیت خاصی باشد این ضرورت بیشتر جلوه می نماید. تحقیق حاضر به مقایسه تطبیقی فلسفه مراقبه در عرفان اسلامی با فلسفه یوگا و مدیتیشن در سنت عرفانی هند پرداخته است و نقاط اشتراک و افتراق را تا حد امکان روشن ساخته است. منظور از فلسفه در این تحقیق همانا معنای مضاف آن است که مبا...

اگر سهراب را در زمره شاعران عارف قلمداد کنیم و به بررسی عرفان او بپردازیم،خواهیم دید که او دراین زمینه مرزها را شکسته وبه واسطه سفرهای بسیار به نقاط مختلف دنیا و آشنایی با ادیان دیگر سرزمین ها ،نگرشی تقریبا متفاوت با عرفان کشورخود(عرفان اسلامی)پیدا کرده است.نگرشی که بیش از هر چیز دیگر،برخاسته از عرفان ادیان شرق دور است.سپهری به شدت سرسپرده مفاهیم عرفانی لطیف کشور های آسیایی بوده است،به همین خاط...

توحید ، مصدر و از ریشه ی « وَحَدَ ، یَحِدُ ، وَحدَهً ، حِدَهً » به معنای تنها ماند ، است و در اصطلاح آن را ایمان « بالله وَحدَهُ لا شریکَ لََهُ » معنا کرده اند . بنابراین توحید همان اعتقاد به یگانگی خداوند است . توحید یکی از اصول اساسی تمام ادیان است و دیگر اصول و عقاید به گونه ای مستقیم و غیر مستقیم با آن در ارتباط هستند . پس اگر ما بخواهیم به ارزش ها و مفاهیم حقیقی و ناب توحیدی ، دسترسی پیدا کنیم باید از زاویه ...

آریایی ها که یکی از اقوام بزرگ هندوایرانی (شاخه ای از اقوام اولیه هندواروپایی) هستند، نیاکان باستانی تاجیکان به شمار می آیند. در این مقاله به باورها و اعتقادات آریایی های ساکن در آسیای مرکزی که ریشه در باورهای اجدادشان، یعنی اقوام هندواروپایی دارد، اشاره شده است. نگارنده با تشریح نظریات دانشمندان و سیاحان مختلف ازقبیل آرتور کریستین سن، دانشمند دانمارکی، و سیوان تسزان، سیاح چینی، و همچنین بررسی ...

یکی از راه‌های نجات از بلایا و مصیبت‌ها و گرفتاری‌ها، قربانی و اهدای پیشکش به نیرو یا قدرت‌های برتر و حاکم بر عالم است. در همه ادیان الهی و غیرالهی و ابتدایی قربانی به شکل‌های متفاوتی وجود دارد که بیشتر به دو نوع خونی و غیرخونی تقسیم می‌شود. در میان ادیان ابتدایی، بومیان قاره آمریکا به‌ویژه مرکزی و جنوبی، ظالمانه‌ترین شکل قربانی یعنی قربانی انسانی را برای آرام‌کردن خشم خدایان یا جلب نظر آنها به...

یکی از راه‌های نجات از بلایا و مصیبت‌ها و گرفتاری‌ها، قربانی و اهدای پیشکش به نیرو یا قدرت‌های برتر و حاکم بر عالم است. در همه ادیان الهی و غیرالهی و ابتدایی قربانی به شکل‌های متفاوتی وجود دارد که بیشتر به دو نوع خونی و غیرخونی تقسیم می‌شود. در میان ادیان ابتدایی، بومیان قاره آمریکا به‌ویژه مرکزی و جنوبی، ظالمانه‌ترین شکل قربانی یعنی قربانی انسانی را برای آرام‌کردن خشم خدایان یا جلب نظر آنها به...

اماکن مقدس و عبادتگاه هاى بسیارى در ایران وجود دارند. در این بین تعداد بسیار زیادى از این عبادتگاه ها به غیر از ارتباط با ادیان فعلیشان در گذشته هاى دور یا نزدیک در ارتباط با ادیان کهن ایرانى بوده اند. کلیساى سنت استپانوس نیز یکی از این بناها است. در استان هاى آذربایجان شرقى و غربى به دلیل وجود تعداد زیاد ارامنه از زمان هاى دور، کلیساهاى قدیمى بسیارى وجود دارد. از میان آن ها افزون بر کلیساى "س...

یکی از مسائل مهم در دین‌پژوهی تطبیقی و نیز در فلسفه‌ دین و الهیات جدید، مسئله نسبت میان ادیان است. از سویی تعدد و تنوع ادیان و از سوی دیگر جهانی‌شدنِ ناشی از دنیای متجدد، با افزایش توجه و نگاه پیروان ادیان به یکدیگر، دیدگاه‌هایی همچون حصرگرایی، کثرت‌گرایی و شمول‌گرایی را در باب نسبت ادیان به‌‌ بار آورده است. در این میان، فریتیوف شوان و دیگر سنت‌گرایان به نظریه‌ »وحدت متعالی ادیان» قائل‌اند. بناب...

ادیان موثرترین عامل ساماندهی به زندگی فردی و اجتماعی انسان‏ها در همه ابعاد آن بوده‏اند. هر چند عموم ادیان و بویژه ادیان الهی بر بنیاد‏های مشترک استوار است، اما آموزه‏های اعتقادی، شریعت مدارانه و اخلاقی هر یک از آنها با دیگری تفاوت دارد و این تفاوتها بسیاری از دگرگونی‏ها را در زندگی فردی و اجتماعی پیروان ادیان مختلف رقم زده است. شناخت ادیان به جوامع بشری کمک می‏کند تا با درک درست‏تر از یکدیگر، ر...

از مسائل اصلی در تبیین پدیدة کثرت ادیان در جهان، مسئلة درجه‌بندی ادیان است؛ یعنی پرسش از اینکه آیا ادیان اساساً مقایسه‌پذیر هستند یا نه، و در صورت موافقت، ملاک و معیار این مقایسه باید چه ویژگی داشته باشد. چنین به نظر می‌رسد که مرز فارق میان دو موضع مختلف در تبیین پدیدة کثرت ادیان، یعنی نسبی‌گرایی و کثرت‌گرایی دینی، از دقت در مسئلة درجه‌بندی ادیان به‌دست می‌آید. در این مقاله، ضمن طرح و بررسی این ...