تفسیر فدیه‌ای از رخداد کربلا که اجمالاً مبتنی بر این ایده است که امام حسین (ع) در عالم میثاق پذیرفت شهادتش کفّارۀ گناهان شیعیان و مایۀ «نجاتِ» آن‌ها باشد، پس از انقلاب اسلامی مجدداً در سپهر گفتمانی ایران ظهور کرده است. این قرائت از شهادت امام حسین (ع) که نخستین بار در دورۀ قاجار توسط برخی روحانیون شیعی صورتبندی شد، در ادوار گذشته بخصوص مقارن با نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی، از جانب قرائت‌های سیاسی ا...

در این مقاله تلاش شده است با رویکرد جامعه شناسی هنر نگاهی به عناصر شیعی در هنرهای متفاوت ایرانی اسلامی افکنده شود و تاریخ و نحوه ی ظهور آنها و نیز عوامل اجتماعی موثر بر این ظهور مطالعه شود. یافته های مقاله نشان می دهد به تناسب نوع حکومت های اسلامی، اعم از شیعی و غیر شیعی در دوره های گوناگون، شیوه نمایش عناصر شیعی در هنر تغییر کرده است. هنگامی که شیعیان دچار محدودیت بودند این عناصر کمتر بوده و ه...

گرایش‌های شیعی کُبرویه[1] محمد نصیری[2] محمد رودگر[3] چکیده سخن از حقیقت  تصوف و مذهب صوفیان و میزان ارتباط  تعالیم صوفیان با آموزه‌های تشیع وپیوند میان آنان و مذهب تشیع، ازمباحث بنیادی فرقه شناسی و ابعاد تاثیر  متقابل و داد و ستد مذاهب ، مکاتب و علوم است. اینکه طریقت های گوناگون تصوف و مکاتب  عارفانی  اسلامی چه چیزهایی از تشیع گرفته یا بدان بخشیده‌اند؛ تا چه اندازه در خدمت ویا در پیوند با آموزه...

یکی از حوزه‏های مهم اندیشه سیاسی در اسلام، کلام سیاسی است. علی‏رغم قدمت طرح مسائل سیاسی در علم کلام که به نخستین سده اسلامی و سرآغاز پیدایش این علم برمی‏گردد، کلام سیاسی نتوانسته است همچون همتای خود، فلسفه سیاسی، مجموعه منسجمی را در طول تاریخ خود تشکیل دهد. در سده اخیر با احیای اندیشه‏های سیاسی اسلامی و توجه به بازنگری و بازخوانی تاریخ گذشته اندیشه سیاسی، حوزه‏ای که متکلمان، آراء و عقاید سیاسی ...

مقالۀ حاضر تلاش می کند سیر تحول در معنا و مفهوم توسعه پس از انقلاب اسلامی ایران را بررسی نماید. در این مقاله، از نظریۀ گفتمان لاکلا و موفه و از تحلیل گفتمان، به عنوان روش تحقیق، استفاده شد. این پژوهش جریان کشمکش بر سر تثبیت معنای توسعه را تحلیل نموده است. تحلیل گفتمان های توسعه پس از انقلاب، نشان می دهد که هر گفتمان توسعه از مفصل بندی یکسری دال های شناور حول یک دال مرکزی تشکیل شده است. یافته ها...

فرهنگ و مذهب شیعی، در ادبیات مذهبی و هنر در دوران تیموری و صفویه نمود یافت و در دوران قاجار به اوج خود رسید. در این دوره، اوضاع سیاسی ـ اجتماعی، بستر ظهور نقاشی‌هایی با مضامین مذهبی را به وجود آورد. به دلیل تحولات پس از مشروطه، نقاشی مذهبی عمدتاً به نقاشی‌های عامیانه‌ای محدود بود که بیش‌تر نقاشان غیرحرفه‌ای انجام می‌دادند. هنر نقاشی به عنوان یکی از عرصه‌های فعالیت بشر از دیرباز تاکنون، با ظهور د...

نهاد سلطنت در دولت ملی، مقتدر و دارای ایدئولوژی تمایزبخش صفویه که در شخص پادشاه نمود داشت، یکی از کانون های توجه سفرنامه نویسان خارجی آن روزگار است. پژوهش پیش رو، می کوشد با بهره گیری از روش شناسی تحلیل گفتمان انتقادی، به ویژه خوانش تئو فن لیوون از مفهوم بازنمایی، به بازنمایی تصویری بپردازد که گفتمان سفرنامه نویسی عصر صفوی از نهاد سلطنت ارائه می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در این سف...

یکی از مهمترین و بنیادی ترین نظریه های عرفانی و فلسفی « نظریه وحدت شخصی وجود » است . این واژه خلاصه عرفان نظری است . در این پژوهش سعی و تلاش بر آن بود که در تاریخ اندیشه ایرانی ، در دوره اسلامی ، نظریه وحدت شخصی وجود از دیدگاه دو متفکر حکمت شیعی ، سیدحیدرآملی و صدر المتألهین شیرازی که در واقع دارای اندیشه ای جامع و کامل مسلک حکمای الهی و مشرب عرفا را می باشند ، مطرح گردد . سیدحیدرآملی از حکما...

تحقیق حاضر با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به منظور بررسی و تحلیل گفتمان انتقادی آثار جلال آل احمد صورت گرفته است. در این راستا، جامعه ی آماری تحقیق دو کتاب مهم آل احمد، یعنی: غرب زدگی (1341) و در خدمت و خیانت روشن فکران (1342)، انتخاب شده اند که به نوعی تکمله ی همدیگر نیز هستند. تحلیل داده ها که به صورت متنی بوده-اند در سه سطح تحلیل متنی (توصیف)، پرکتیس گفتمانی (تفسیر) و پرکتیس اجتماعی (تبی...