گسترش فیزیکی شهرها به‌عنوان فرایندی پویا و مداوم تحت تأثیر نیروها و عوامل گوناگونی رخ می‌دهد. ازجمله این عوامل می‌توان به عملکرد مؤسسات آموزش عالی اشاره کرد. مؤسسات آموزش عالی در شهرها استقرار می‌یابند و پس از تأسیس این مؤسسات، مراکز و خدمات وابسته به آن‌ها شکل خواهد گرفت و این فرایند بر فرم شهرها اثرگذار شده و یکی از عرصه‌های مهم این اثرگذاری، گسترش کالبدی شهر است. زاهدان با داشتن 35 مؤسسه آمو...

پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل رشد فیزیکی شهر یاسوج از زمان پیدایش (1343) تا سال 1393 می‌پردازد؛ ازاین‌رو رشد و توسعۀ شهر یاسوج طی شش دورۀ زمانی سال‌های 43 تا 45، 45 تا 55، 55 تا 65، 65 تا 75، 75 تا 85 و 85 تا 93 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی بررسی و تغییرات جمعیتی شهر تجزیه‌و‌تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهند طی دورۀ 1343 تا 1393، جمعیت شهر یاسوج از 34 نفر به 1...

دسترسی عادلانه به کاربری های شهری و استفاده بهینه از آنها یکی از مؤلفه های اساسی در توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. امروزه مفهوم زمین و فضای شهری هم به لحاظ طبیعی و کالبدی و هم به لحاظ اقتصادی- اجتماعی تغییر کیفی پیدا کرده و در نتیجه ابعاد و اهداف کاربری اراضی نیز وسیع و غنی شده است. بنابراین، استفاده از زمین و فضا به عنوان یک منبع عمومی، حیاتی و ثروت همگانی، باید با برنامه ریزی اصولی انجام پ...

در ایران یکی از موارد مهم توسعه شهرنشینی، گسترش فیزیکی شهرها و روستاها به سوی یکدیگر است که سبب ادغام سکونتگاه‌های روستایی درشهر می‌شود. ادغام روستا در شهر، پیامدهای مثبت و منفی زیادی در روستای ادغامی و شهر بر جای می‌گذارد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی پیامدهای ادغام روستا در شهر با روش توصیفی - تحلیلی به تبیین آثار و پیامدهای کالبدی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی حاصل از ادغام روستاهای مورد مطالعه در...

گسترش فیزیکی نابسامان و بی‌رویه‌ی شهرها یکی از مشکلات شهر و شهرنشینی جهان سوم در دوران معاصر است؛ به طوری که طی فرآیندی مداوم، محدوده‌های  فیزیکی و فضاهای کالبدی شهر در جهات عمودی و افقی به لحاظ کمی و کیفی رشد می‌یابد و اگر این روند سریع و بی‌برنامه باشد، به ترکیبی نامتناسب از فضاهای شهری مشکل‌زا خواهد انجامید؛ لذا یکی از علل شکل‌گیری این روند و همچنین یکی از مهمترین پیامدهای آن، حاشیه نشینی شه...

الگوی رشد و توسعه کالبدی شهر کویری بافق با وجود محدودیت های شدید اراضی و آبی، علاوه بر ناپایداری زیست محیطی و اکولوژیکی، در ابعاد اجتماعی ـ اقتصادی نیز محسوس است. هدف از این پژوهش ساماندهی الگوی فیزیکی گسترش شهر کویری بافق است، براین اساس نوع تحقیق کاربردی و روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است که از مدل های کمّی و نرم افزارهای رایانه ای spss استفاده شده است. نتایج حاصل از یافته های تحقیق نشان می دهد ش...

رشد سریع جمعیت جهان و تمرکز آن در شهرها، مفهوم توسعه پایدار شهری به عنوان مؤلفه اساسی تأثیرگذار بر چشم انداز بلند مدت جوامع انسانی مطرح کرده است. گسترش بیش از اندازه شهرها در چند دهه اخیر موجب بروز چالش های مختلف در حوزه های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی آن ها شده است. در این ارتباط شهر کرج نیز که در یک دوره کوتاه به یک کلان شهر تبدیل شده از گزند تحولات مورد اشاره دور نمانده و مطالعات م...

    محمدرضا رضایی، استادیار گروه جغرافیا و ­برنامه­ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت، مرودشت، ایران ببراز کریمی، دانشجوی دکتری جغرافیا­ و ­برنامه­ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، یاسوج، ایران*   چکیده با تغییر دیدگاه‌های برنامه­ریزی شهری، روش­های رایج مربوط به تهیه طرح­های توسعه شهری نیز مورد بازنگری جدی قرار می­گیرند. استراتژی­های توسعه شهر (CDSS)از دیدگاه‌های جدید و تاثیرگ...

شهر پدیده­ای است که به واسطه فعالیت­های انسانی و طبیعی مدام در حال تغییر در ابعاد مختلف است.  دراین میان، تغییرات کالبدی شهر دارای اهمیت بالایی است که در دو الگوی اصلی پراکنده و  فشرده رخ میدهد. هدف این پژوهش شناخت پایداری یا ناپایداری الگوی توسعه کالبدی شهر کاشمر می­باشد. روش تحقیق مورد استفاده دراین پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و برای سنجش رشد کالبدی شهر کاشمر، مدل­های کمی ضریب آنتروپی شانون، مو...

چکیده روند فزاینده رشد شهرها در دهه های اخیر به مسئله ای پیچیده و درخور تامل از زوایای مختلف اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی بدل شده است. این رشد و گسترش فضایی شهر می-تواند ناشی از افزایش طبیعی جمعیت از سویی و مهاجرت و جابجایی آن از سوی دیگر باشد. اما مسئله دارای اهمیت، چگونگی شکل گیری رشد و توسعه کالبدی، میزان و نحوه گسترش شهرهاست که پیامدهای محیطی، اقتصادی و اجتماعی گوناگونی را به همرا...