بحث معناداری گزاره های دینی یکی از بحثهای جدی و مناقشه برانگیز در حوزه فلسفه دین و زبان دین است که با دو رویکرد مختلف به چالش کشیده شده است، یعنی رویکرد سنتی و رویکرد جدید، رهیافت فیلسوفان و متکلمان سنتی چه در حوزه اسلامی و چه در حوزه مسیحیت راجع به گزاره های دینی بیشتر بر محور صدق و کذب رقم می خورد و بحث از معناداری آنها یا مفروض گرفته می شد یا اصلا کمتر پیرامون آنها بحث و مناقشه می کردند . از...

اتمیسم منطقی, نظریه ای درباره ی رابطه زبان وجهان است, که از نظر هر دو ویتگنشتاین و راسل, ما می توانیم از طریق تحلیل به گزاره هایی دست یابیم که به واسطه ی آنها بتوانیم جهان را به طور کامل توصیف کنیم. این گزاره ها در ترکیب با یکدیگر, گزاره های مرکبی را می سازند که در نهایت, مشابه گزاره های روزمره ی ما خواهند بود. هر دو ی آنها, نظریه شان الزاماتی هستی شناختی دارد که بر اساس نظریه شان درباره ی معنا...

این مقاله مسئلۀ معنا در متن ادبی را به بحث می گذارد. نخست «معنی زبان شناختی» گزاره را تعریف می کند و تفاوت گزاره های زبان با ادبیات را مطرح می کند. در زبان هیچ گزاره ای نیست که معنی زبان شناختی نداشته باشد؛ اما در ادبیات گزاره های فراوان تولید می شود که یا مصداق ندارند یا مصداق آن ها پذیرفتنی نیست. سه عامل سبب می شود که معنیِ زبان شناختی یک متن پذیرفتنی نباشد: 1. عامل ناهُشیاری: اگر در متن نشانه ...

این مقاله دو بخش دارد: بخش اول با تعریف سنتی معرفت در غرب می.آغازد و ضمن نگاهی اجمالی به ریشه تاریخی و تحلیل مؤلّفه.های سه گانه آن به مثال.های نقض گتیه و سپس واکنش.های مهم معرفت شناسان معاصر به آن می.پردازد. بخش دوم مقاله دربارهٴ تعریف معرفتِ گزاره.ای از منظر حکمای اسلامی و تفاوت آن با تعریف سنتی غرب، تقسیم معرفت به تصوری و تصدیقی (گزاره.ای)، تبیین معرفت گزاره.ای یقینی و ویژگی.های آن است و نشان ...

یکی از موضوعات مهم در اقتصاد اسلامی نحوه تولید نظریه و جرح و تعدیل نظریات اقتصادی رایج است. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و انتشارات سمت با انتشار ویرایش سوم کتاب «نظریه‌پردازی علمی اقتصاد اسلامی» در سال 1391، که به کوشش حجت الاسلام حسن آقانظری تألیف شده است، تلاش کرده‌اند گامی در این راستا بردارند. در این کتاب نویسنده بر آن است تا با تلفیق آموزه‌های اسلام و روش علمی برگرفته از فلسفه علم، به ارائه رو...

قواعد فقهی، گزاره هایی هستند که در باب های مختلف فقه کاربرد فراوان و در استنباط نهایی احکام تأثیر بسزایی دارند. قاعده نفی حرج، از جمله این قواعد است و در بین مجموعه ی قوانین اسلامی، از منزلت و حق والای، برخوردار است،. که با استناد به آن، هرگاه امتثال حکمی برای مکلف، سخت و با مشقت زیاد همراه باشد، آن حکم مرتفع شده و امتثالش لازم نیست. به دیگر سخن، این قاعده اطلاقات ادله احکام را محدود می کند. بد...

در متون اسلامی وقف پول بیشتر به عنوان «وقف درهم ودینار» بوده، زیرا پول در دوره­های اولیه اسلامی منحصر در همین دو، می شده است .تعریف ارائه شده از سوی فقها برای وقف موجب شده تا وقف منحصر به اعیانی شود که انتفاع از آنها موجب تلف در آنها نباشد، و نتیجه آنکه گسترش دایره وقف و تجهیز بسیاری از داراییها در غالب آن ناممکن شده است. امروزه با توجه به ماهیت اعتباری پول­ها این سؤال مطرح میشودکه آیا  وقف پول...

در این مقاله مدل توجیهی را که گیرسون در مقاله «تخیل­پذیری و توجیهِ وجهیِ الغاءپذیر» (2005) برای توجیهِ باورهای وجهی ارائه می­کند بررسی می­کنم. مدل توجیه پیشنهادی گیرسون مبتنی بر تخیل­پذیری است. گیرسون تخیل­پذیری را بر اساسِ تصور تحلیل می­کند. گیرسون با پذیرشِ شباهت­هایِ برخی از مولفه­های شرح­اش با مدل یبلو (1993)، ادعا می­کند که از چند جهت بحث را پیش برده است. یکی از این پیشرفت­ها از نظر گیرسون این ا...

گتیه با ارائه دو مثال نقض ادّعا می‌کند که ممکن است شخص S به گزاره P باور صادق موجّه داشته باشد ولی به آن معرفت نداشته باشد. گزاره P در اولین مثال نقض گتیه دربردارنده یک «توصیف معیّن» است. در این مقاله، با تکیه بر آرای راسل، استراوسون، و دونلان در باب تحلیل جملات حاوی توصیفات معیّن، تلاش می‌کنیم تا اوّلین مثال نقض گتیه را نقض کنیم. به بیان دقیق‌تر، نشان می‌دهیم که دلیل معرفت نداشتن شخص S به گزاره ...

نظر فرگه بر این است که عدد و تعریف آن مربوط به حوزه تحلیل زبانی و منطقی است، و برای پرسش از ماهیت عدد باید اینگونه ذهن را به چالش کشید که « عدد به چه چیزی نسبت داده می شود؟». وی در پاسخ به این پرسش، از «مفهوم» نام می برد، که عدد به یک «مفهوم» نسبت داده می شود، اما نه مفهوم به مثابه واژه ای انتزاعی. وی در خصوص صدق، آن را امری مربوط به قلمرو «عینیت» می داند، یعنی آنجا که صدق نه فیزیکی است و نه ر...