این مقاله در صدد است از لابلای بررسی معرفت شناسی و فلسفه علم فمینیستی، نقدهایی را بر علم تاریخ سنتی و تاریخنگاریهای رسمی مطرح نماید و به بازسازی یک تاریخ­نگاری غیر رسمی از منظر فمینیست­ها نایل آید. بر این اساس سؤال این پژوهش چنین بیان می شود که نقدهای وارد بر مطالعات تاریخی و تاریخ­نگارهای سنتی، از منظر فمینیست­ها کدامند و علم تاریخ و تاریخ­نگاری فمینیستی چگونه علمی خواهد بود؟ این مقاله بر اسا...

چکیده نسبت نظریه های علوم اجتماعی و از آن جمله اقتصاد با مبانی فرهنگی و ارزشی، از موضوع های بحث انگیز در فلسفة علوم اجتماعی بوده که در نظام آموزش عالی کشور نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله ابتدا به بررسی اجمالی نقش ارزش های اخلاقی در علم اقتصاد و تحلیل صورت گرا از ساختار علم اقتصاد پرداخته می شود. سپس با معرفی روش اصل موضوعه سعی می شود با کاربست این ر...

در این مقاله، ضمن معرفی یکی از بحث‌برانگیزترین رهیافت‌های دگراندیشانه‌ در حوزة روش‌شناسی علم اقتصاد، به بررسی جایگاه شناختی و نظری آن در مقام یکی از شالوده‌های بحث‌برانگیز تحلیل روش‌شناختی مدرن می‌پردازیم. ریطوریقای علم اقتصاد، به‌عنوان روش‌شناسی‌ای توصیفی، به تحلیل این نکته می‌پردازد که بازیگران عرصة علم اقتصاد با بهره‌گیری از چه‌روش‌ها، ابزار و دلالت‌هایی، سخن خود را عرضه می‌دارند، از یکدیگر...

هارتشون در تبیین رابطة فعال و دو سویۀ خدا با جهان از ایدۀ تعالی و تنزه خداوند دست می­کشد و با ایجاد تحولاتی در باب اوصاف الهی از جمله علم مطلق می­کوشد تا مبانی الهیاتی جدیدی را برای ارتباط خداوند با جهان فراهم آورد. ملاصدرا نیز تفسیر خاصی از رابطة دو سویة خدا و جهان به دست می­دهد؛ تفسیری که در آن تعالی خدا به همراه حضور وجودی در جهان حفظ شده است و حلول از هر دو سوی (= حلول خدا در جهان و حلول جه...

ابهام معنایی واژة «پارادایم»، از زمان پیدایش رسمی این اصطلاح، و گسترش آن در حوزه های گوناگون دانش و ورود نامناسب آن در جامعة علمی ایران، مانند مفاهیم بسیار دیگری، زمینة بدفهمی این واژه را در جامعة علمی ایران پدید آورده، تفسیرها و کاربردهای سلیقه ای بسیاری را از این اصطلاح رایج کرده است. در این نوشته کوشیده ایم به بازشناسی کاربردهای گوناگون این اصطلاح و تنقیح مفهومی، معناشناختی و ماهیت شناختی آن...

چکیده: جنوب خراسان در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار بوده است. پرداختن به تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به دلیل دگرگونی های سیاسی منطقه درحد فاصل انقلاب مشروطه تا سقوط رضا شاه بسیار مهم می باشد. موقعیت استراتژیکی این ناحیه بر ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی منطقه تاثیر گذاشته است. در این پژوهش رابطه جنوب خراسان با حکومت مرکزی ایران در این دوره مورد بررسی قرار ...

علم خدا یکی از مباحث کلیدی در فلسفة اسلامی محسوب می‌شود و آرای متنوّعی را فلاسفه و اهل نظر در این خصوص مطرح کرده‌اند. یکی از این آرای کثیر، نظر شیخ اشراق در این زمینه است. او از یک سو واجب تعالی را عین نور و ظهور بی نهایت معرّفی می‌کند و علم را همان ظهور می‌داند و از سوی دیگر حقیقت واجب تعالی را  «صرف الوجود» و «کلّ الوجود» و «غنیّ مطلق» و «بی‌نهایت» و «معطی همة اشیاء و واجد حقایق آنها» می‌داند. بن...

یکی از تفسیرهای رایج در معرفت شناسی صدرایی دیدگاهی است که علیرغم پایبندی به نگاه وجودیِ صدرا در تبیین حقیقت علم، فاصله معناداری در دیگر فروع و احکام بحث، از قبیل نسبت میان علم و وجود ذهنی، تعیین مصداق معلوم بالذات در علم حصولی و دیگر مسائلی از این دست، با مواضع صریح مرحوم آخوند دارد. کلید اصلی این اختلافات، قول به تفکیک و مغایرت وجودی میان علم و وجود ذهنی است و نتایجی که از این تفکیک حاصل می شود...

مکتب های فلسفیِ مشاء و متعالیه، هر چند به طور مستقل و خاص به مباحث معرفت شناختی ـ آن گونه که در فلسفة غربی در دورة جدید مطرح شده ـ نپرداخته اند، هر کدام ضمنِ مباحث هستی شناسانة خود به آن نظر دارند و برای تبیین چگونگیِ حصول معرفت به عالم خارج می کوشند.  نمایندگان بزرگ این دو مکتب بزرگ یعنی ابن سینا و صدرالمتألهین، به فراخور هستی شناسیِ خویش، دیدگاه های بدیعی در باب متعلَق شناخت، فاعل شناسا و نیز چیس...

«قلب» در ریشه لغت به معنای تغییر و تحول و دگرگون شدن است. با نگاهی به آیات و روایات دامنه گستردهای که برای معنا و مفهوم قلب لحاظ شده آشکار میگردد به نحوی که علاوه بر انفعال و احساس و عمل نیز به عنوان محل ادراکات حصولی و وسیلهای جهت شهود عرفانی و ادراکات حضوری نیز مطرح میگردد. از منظر قرآن و روایات قلب مبدأ همه شناختها و معرفتهاست، لذا شخص طالب معرفت در ابتدا باید به قلب خود بپردازد و ابزارها و ...