در داستان‌های عامیانه، گزاره‌هایی زمانی وجود دارد که بیانگر مبهم و فرضی بودن زمان است. این گزاره‌ها در هزارویک‌ شب بسامد بالایی دارد و گاه به صورت متوالی در یک حکایت تکرار می‌شود که با توجه به‌کاربرد هدفمند آن در داستان، از منظر سبک‌شناسی درخور بررسی است. این گزاره‌ها علاوه بر ملموس کردن زمان در ذهن مخاطب، تغییر مکان وقوع حوادث و میزان فواصل زمانی را نیز نشان می‌دهد. در مقالۀ حاضر تلاش...

در آثار اولین نسل از داستان‌نویسان ایرانى از جمله سیمین دانشور، بسیارى از ویژگی‌هاى مکتب رئالیسم را می‌توان دید. مجموعه داستان "به کى سلام کنم؟" از موفق‌ترین آثار این نویسنده به شمار می‌رود. در مقالة حاضر، بازتاب انواع رئالیسم از جمله انتقادى، نمادین و اجتماعى در دو حوزة فرم و محتوا در این مجموعه‌داستان بررسى شده است. ویژگى‌هاى محتوایى در دو بخش مسائل سیاسى- اجتماعى، اقتصادى و فرهنگى ایران به‌و...

قصه حمزه یکی از قصه های مشهور فارسی است که از زمان های دور، نقالان آن را برای مردم نقل می کرده اند. از این اثر تحریرهای متنوعی در زمان های مختلف وجود دارد که هریک، در جزئیات، با دیگر تحریرها متفاوت است؛ زیرا این نسخه ها از روی هم نوشته نشده اند و هریک از آن ها را نقالان پس از سال ها نقالی، از حافظه خویش و بنا به سلیقه خود و مخاطبانشان به تحریر درآورده اند. درباره هویت حمزه و اصل این اثر، نظرهای...

یکی از مهم ترین مراحل در سفر قهرمان مطابق نظر ژوزف کمپبل (1904-1987) در اسطوره ها، افسانه ها و قصه های عامیانه مرحله جدایی است. جدایی به طور معمول با دعوتی غیبی یا ندایی روحانی یا دیدن خوابی که حجمی از نمادهای کهن الگویی را در خود دارد پدید می آید. خواندن و تقاضای پدر، پیر یا پیامبر، یا دریافت ندای هاتف غیبی، شیفتگی بر تصویر یا نقاشی ای از دختری زیبارو که گاهی پری زاده نیز هست یا عشق به ثروت و ...

ارزش فرهنگ نویسی بر هیچ کس پوشیده نیست. فرهنگ نامه ها همواره از ابزارهایی بوده اند که انسان را به شناخت بسیاری از ناشناخته ها و مجهولات یاری کرده اند. قرنهاست که در زمینه های گوناگون اعم از لغت و اصطلاح در زبان فارسی فرهنگ هایی نوشته می شود. در این فرهنگ (فرهنگ تحلیلی اشارات و تلمیحات در دیوان انوری) اشعاری از دیوان انوری ابیوردی شاعر قرن ششم که دارای تلمیح و اشاره هستند گردآوری شده و از آنجا ...

صادق چوبک متعلّق به نسل دوّم نویسندگان ایرانی است که پس از تثبیت داستان کوتاه، در ارائۀ نمونه هایی موفق در این عرصه کوشیدند. چوبک در داستان هایش به زندگی اقشار بینوا و فرودست پرداخت و از زبان و لحن آنان سود برد تا واقعیت های زشت و تلخ حیات را با دقّت و جزئیات تمام به تصویر کشد. او در این راه از امکانات و صناعاتٍ روایی ویژه ای استفاده کرد که بررسی مجموعة آنها موضوع تحقیق حاضر است. در این مقاله کوشش ...

با رواج داستان‌نویسی نوین و تغییر زبان و سبک نوشتار و ورود درون­مایه­های جدید به عرصة ادبیات داستانی، داستان و رمان نیز پذیرای فرهنگ عامه شد. این مسائل در کنار یکدیگر باعث توجه پژوهشگران و نویسندگان به فرهنگ تودة مردم گشت. یکی از این رویکردها بررسی تأثیر فرهنگ بومی و عامه شامل گویش، آداب و رسوم محلی، اصطلاحات و ضرب‌المثل­های بومی و.... است. ادبیات داستانی امروز به دلیل الهام گرفتن از زندگی مردم...

محمد احمد عبدالولی العبسی (1939- 1973) داستان سرای معاصر و فرهیخته یمن ، بنیانگذار قصه نو در این کشور است مجموعه داستان «عمنا صالح » مشتمل بر هفت داستان و یک نمایشنامه است که جهت ترجمه ، نقد و بررسی برگزیده شده است. نویسنده در این اثر ارزشمند فقر اقتصادی، فرهنگی، مشکلات اجتماعی نظیر بی عدالتی ، استبداد سیاسی و رفتارهای ناشایست حاکمان در کشور یمن را به رشته تحریر درآورده است . در این تحقیق ...

ریخست شناسی قصه های عامیانه ی ایرانی، پژوهشی کاربردی با رویکرد ساختارگرایانه است که می کوشد واحدهای مشابه را از داستان های متنوع استخراج کند. بدین ترتیب مهم ترین هدف پژوهشی یعنی تعیین چارچوب علمی برای قصه های عامیانه تحقق می یابد. این شیوه تحلیلی از دهه های نخستین قرن بیستم با «ریخت شناسی قصه های پریان» ولادیمیر پراپ آغاز شد. وی که استاد مردم شناسی دانشگاه لنین گراد بود بیش از صد قصه پریان روسی...