مباحث زیادی درباره بافت کالبد تاریخی شهر با نگرش های مختلف در ادبیات شهرسازی و معماری جهانی مطرح شده است. در ایران، بررسی های عمومی و پراکنده ای از آن ها تاکنون ارائه شده است. گونه گونی و پیچیدگی بافت ها سبب شده، تا دستیابی به بافت شناسی آن ها، به عنوان هدف اصلی این مقاله مطرح باشد. به این منظور، مطالعاتی در حوزه های علمی مختلف انجام گرفت. نظریه ها، نگرش ها و چارچوب مفهومی «بافت» مورد توجه قرار...

گذار از اندیشهء اخباریگری در جهان تشیع به اندیشه اصولی و اجتهادی از مهمترین علل نقش آفرینی عالمان دین در عرصه سیاست است در پی بررسی دیدگاه دو مکتب اخباری و اصولی از قرن پنجم هجری تا قرن سیزدهم و از قرن سیزدهم تا کنون، فراز و نشیب در ساحت اندیشه در عرصه سیاسی و جایگاه سیاسی عالم دینی را با توجه به مبانی فکری دو مکتب اخباری و اصولی شاهد بوده ایم. شکست مکتب اخباری و پیروزی مکتب اصولی در فقه امامیه...

ورود آموزه­های مدرن در حوزه­ی سیاست و جامعه به کشورهای اسلامی، در دوران معاصر،   عکس العمل­های مختلفی را به دنبال داشته است و بحث چگونگی تطابق و یا عدم تطابق آموزه­های دینی و سنتی با مفاهیم مدرن سیاسی و اجتماعی یکی از مهمترین دغدغه­های جامعة دینی و روشنفکران دین­اندیش، به خصوص در دوره مشروطه، محسوب می­شده است. بر همین اساس، سؤال اصلی که این پژوهش به دنبال پاسخ آن می­باشد، بر این محور متمرکز شده...

مکتب فقهی اصفهان که ابتدا توسط عالمان مهاجر جبل عامل تأسیس و سپس با همراهی عالمان ایرانی و مقارن با تأسیس دولت صفوی به کار خود ادامه داد، یکی از موفق‌ترین و کارآمدترین مکاتب فقهی شیعه بوده است. در این مکتب، دو گرایش کلان اصولی و اخباری وجود دارد که هر کدام، ضمن داشتن برخی اشتراکات، تعامل ویژه‌ای با حوزه سیاست داشته‌اند. بی‌شک، تجربه ورود آشکار و حداکثری فقه در هسته قدرت سیاسی در این دوره، سرمای...

علامه محمد حسین کاشف الغطاء (متولد 1294هجری قمری- متوفی 1373 هجری قمری) از جمله مراجع برجسته و تأثیرگذار جهان اسلام و تشیع در سده چهاردهم هجری قمری به شمار می‏رود که اگر چه در برخی ابعاد همچون مباحث کلامی شناخته شده است، اما تاکنون کمتر به اندیشه‏های سیاسی وی پرداخته شده و از این حیث ناشناخته مانده است. پژوهش حاضر که به نوعی یکی از مهم‏ترین قدم‏ها در راه شناخت افکار و اندیشه‏های این عالم برجسته...

یکی از مباحث مهم در حوزۀ اندیشۀ سیاسی، ریشه یابی مسئلۀ التزام سیاسی و توجیه التزام در برابر دستورات حاکم، علی رغم بهره مندی انسان از آزادی اولیه است. نویسندگان غربی، نظریات خود را بر مبنای لزوم التزام نسبت به قراردادها و التزام در برابر تعهدات مشترک بنیان نهاده اند. این نظریات نتوانسته است برای تعارض و تزاحم التزامات در درون یک جامعۀ سیاسی و بین جوامع و نظام های سیاسی راه حل جامعی ارائه دهد. مب...

در میان دسته بندی های متعدد و متنوع ارائه شده برای اندیشه های سیاسی در اسلام و ایران معمولاً بر حوزه هایی همچون فقه سیاسی، فلسفه سیاسی، کلام سیاسی و سیاست نامه نویسی تأکید می شود، اما ایرانی ترین حوزه اندیشه ورزی در ایران اسلامی را بایستی در حوزه شعر جستجو کرد. زیرا که سپهر اندیشه ایرانی شعر است و اغلب فقها و فلاسفه و متکلمان و عرفای ایرانی، زمانی که خواسته اند نهان شده های دل خویش را آزادانه و ...

«اعتماد سیاسی» به رابطه دولت و مردم می پردازد. در ایران، اعتماد سیاسی از اوایل انقلاب تاکنون سیر نزولی داشته است. این مقاله معتقد است: در فقه سیاسی، قواعدی وجود دارد که می توان از دل آن ها راه کارهایی را برای افزایش اعتماد سیاسی استخراج کرد که عبارتند از: مساوات، شورا، عدالت، حفظ نظام، تألیف قلوب، تعاون، وفای به عقود، احسان و درء. عوامل مؤثر بر افزایش اعتماد سیاسی به دو دسته «اعتماد مرتبط با دو...