در روایت های داستانی معاصر، اسطوره سازوکاری ایدئولوژیک گرفته است. اسطوره بنا به کیفیّت تبیینی خود، در پی توضیح و کشف حقایق ناشناخته و ابتدایی، به ویژه امر لایتناهی و مقدّس است. از این رو، به ناچار خاصیّتی متناقض و مبهم به خود می گیرد، امّا روایت بنا به داشتن پیرنگ، انسجام و کلّیّت ، تلاشی برای ساختاربندی و پیکرسازی حوادث پراکنده است. پس وقتی اسطوره وارد روایت (به ویژه روایت های ایدئولوژیک) می شود، نا...

حالبرآنیمکهبهبررسیعناصرداستان هایایناثرارزشمندازجمله؛شیوه هایشخصیت-پردازی؛ابنعربشاهغالبادرمعرفیشخصیت هایمرزبان نامهازشیوه-یتلفیقی؛توصیفمستقیموغیرمستقیمبهرهگرفتهشخصیت های همپویاهستند و هم ایستا و خواننده می تواند از از طریق گفتار و اعمال شخصیت ها به ماهیت آن ها پی ببرد پیرنگ؛غالبداستان هادارایپیرنگوطرحهستندوازرابطه-ایتقریبامنطقیبرخوردارند،گفت وگو؛کهبیشتربهشکلپرسشوپاسخودوطرفهاست.درمبحثصحنه-پردازی...

آثار منظوم و منثور ادبیات عرفانی بخش عمده ای از گنجین? غنی ادبیات فارسی را شامل می شود و باوجود پژوهش های فراوانی که تاکنون در این حوزه انجام گرفته است هنوز ظرفیت های قابل توجهی برای تحقیق دارد. یکی از این حوزه ها مکاشفات و واقعه های روایت شده در متون منثور عرفانی است. هرچند عرفا، بیان و انتقال تجربیات شهودی خود را از طریق زبان به دیگران دشوار می دانستند امّا می توان نمونه های فراوانی از مکاشفات...

ادبیات داستانی دارای پیشینه ای به درازای تاریخ است، از آن روزگار که بشر توانست سخن بگوید، ادبیات داستانی شکل گرفت. داستان، حکایت، قصه و . . . همه یک هدف داشتند و آن انتقال اندیشه و تجربه به دیگران بوده است و داستان نویسی به شکل امروزی و جدید با گذشت روزگاران رواج یافته است. داستان کوتاه با محمدعلی جمالزاده دچار تحول شد و این تحول بزرگ بر طرح داستان ها نیز تأثیر بسزایی گذاشت. طرح و پیرنگ که ستون...

عناصر داستانی، عناصر و عواملی است که مجموعاً پیکره یک داستان را تشکیل می دهند و شامل عناصری مانند طرح و پیرنگ، شخصیت و شخصیت پردازی، گفت وگو، زمان و مکان، زاویه دید، حقیقت مانندی، موضوع، درون مایه و ... می باشد. تحلیل عوامل و عناصر اثری نظیر هزار و یک روز که تا حدودی ناشناخته است، به درک بهتر ساختار و محتوای حاکم بر آن اثر کمک شایانی می کند. از بررسی عناصر داستان های این کتاب، می توان مولف واق...

از مهم ترین مشکلاتی که امروزه، پژوهشگران، مترجمان و دانشجویان ادبیات فارسی و عربی و علاقه مندان به مطالعات ادبی در زمینه ادبیات داستانی، با آن مواجهند، عدم دسترسی به معادل های دقیق و مناسب برای اصطلاحات این شاخه از ادب می باشد.تفاوت، تعدد و ناهماهنگی میان اصطلاحات ادبی مندرج در متون نقد ادبیات داستانی، غالباً ناشی از عواملی چون وارداتی بودن ادبیات نوین داستانی، ترجمه سلیقه ای و غیرتخصصی برخی واژ...

یکی از مباحث مهمی ‎که در قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت روایت‎شناسی است که در معنای عام گذر از وضعیتی اولیه به سوی وضعیتی ثانویه است و کنش کنشگران بر این مبنا صورت می‎پذیرد.گریماس روایت‎شناسی ساختارگراست. او تلاش‎ها‎ی فراوانی جهت ارائه الگوهای معین در زمینۀ روایت‎شناسی انجام داده است.روایت‎شناسی گریماس بر اساس ریخت شناسی حکایت‎ها‎ی پراپ استوار است. در این مقاله داستان اکوان دیو در شاهنامه بر اسا...

داستان گاوخونی از داستان‎هایی است که ساختاری رؤیاگونه دارد. در این مقاله کوشیده ایم در خوانشی روان کاوانه بر اساس نظریة فروید، ساختار رؤیاگونة این داستان و شیوة معنادهی آن را بررسی کنیم. این خوانش دو لایه را دربرمی‎گیرد: 1. لایة آشکار یا روساخت داستان؛ 2. لایة پنهان یا زیرساخت داستان. در لایة آشکار نشان داده می‎شود که داستان زمانی ذهنی دارد و رخدادهای آن در پیرنگی نامنسجم که اصل علیت و ترتیب زم...

چکیدهبازنویسی و بازآفرینی متون کهن نقش بسزایی در انتقال اندیشه های موجود در متون کهن به نسل نو دارند. یکی از متن هایی که بسیار در این زمینه مورد توجه واقع شده است مثنوی معنوی است.در این پژوهش به یکی از شاخص ترین آثار در زمینه ی بازنویسی و بازآفرینی از مثنوی پرداخته شده است تا به پاسخ مناسبی برای این سوال برسیم که چگونه عناصر مهم داستان (پیرنگ، درونمایه، شخصیت و...) به درستی و با موفقیت از یک مت...

تحلیل عناصر داستانی در هفت گنبد نظامی گنجوی*   یوسف گل پرور1 دانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) دکتر محمّدحسین محمدی استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین چکیده شناختن اندیشه های اخلاقی و تعلیمی بزرگان ادبی جز با مطالعه آثار به جا مانده از آنان امکان پذیرنیست. اندیشه های بزرگان ادبی و شعرا، گاه در پرده نثر نمایان است و گاه در میان نظم. نثر یا نظم، گاه شکل داستانی به خود...