توده پلوتونیک آلموقولاق با وسعت نزدیک به 10 کیلومتر مربع در 15 کیلومتری باختر شهرستان همدان و در پهنه سنندج- سیرجان جای دارد. توده پلوتونیک آلموقولاق از دیوریت و گابرودیوریت، مونزودیوریت، کوارتزمونزودیوریت، مونزونیت، کوارتزمونزونیت، سینیت، کوارتزسینیت و آلکالی‏‌گرانیت تشکیل شده است. اینترگرانولار و گرانولار از بافت‌های متداول این سنگ‌ها هستند. سنگ‌های آذرین توده پلوتونیک آلموقولاق در دو مرحله د...

رخنمون توده گرانیت-گنایس میلونیتی بخشی از پهنه زمین‌ساختی سنندج-سیرجان است که در شمال‌شرق معدن سنگ ساختمانی ژان واقع شده است. بلورهای تورمالین این توده به رنگ کاملاً سیاه و به صورت لکه‌ای، لخته‌ای یا اجتماعی از دانه‌های ریز مشاهده می‌شود. بررسی تجزیه‌های ریزکاو الکترونی نشان می‌دهد تورمالین‌های بررسی شده دارای ترکیب شورل-‌دراویت با تمایل بیشتر به سمت شورل هستند و از نظر خاستگاه به محیط‌های گرانی...

منطقه معدنی زرترتشت-زهمکان در فاصله 70 کیلومتری جنوب باختری جیرفت و در بخش جنوبی پهنه سنندج-سیرجان به صورت یک بالاآمدگی با روند شمال باختری-جنوب خاوری برونزد دارد. رخنمون های سنگی منطقه مورد مطالعه، شامل مجموعه سنگ های آذرین و رسوبی دگرگون شده کمپلکس سرگز به سن پالئوزوئیک فوقانی است که به طور عمده، شامل متابازالت، مسکویت شیست با میان لایه های کوارتزیت و کالک شیست است که در حد رخساره شیست سبز دگ...

مجموعه پلوتونیک ملایر در شمال نوار سنندج-سیرجان در غرب ایران قرار گرفته است. در مرکز این مجموعه، توده نفوذی با ترکیب گرانودیوریت معروف به گرانودیوریت سامن قرار دارد که با توده‌های کوچک مافیک و سنگ‌های گرانیتی همراه است. بخش اصلی توده نفودی را سنگ‌های تونالیتی-گرانودیوریتی تشکیل می‌دهد. سنگ‌های مونزوگرانیتی که بر خلاف سایر مجموعه‌های پلوتونیک نوار سنندج-سیرجان مانند الوند قسمت ناچیزی از این مجمو...

در شمال‌شرق استان کردستان، تعداد زیادی مخروط آتشفشانی وجود دارد که ترکیب آنها بازالتی است. بررسی‌های پتروگرافی مشخص می‌کند در این سنگ‌ها کلینوپیروکسن و الیوین به صورت فنوکریست و پلاژیوکلاز و پیروکسن به شکل ریزبلور هستند و فضای بین آنها را کانی‌های اپاک و شیشه قهوه‌ای رنگی پُر کرده است. پیروکسن‌های دارای منطقه‌بندی‌ ترکیبی و بافت غربالی در آنها نشانه‌هایی از آلایش پوسته‌ای و ناتعادلی ماگمایی محسو...

سنگ‌های نیمه آتشفشانی مورد بررسی در منطقه شازند (استان مرکزی) که بخشی از پهنه سنندج-سیرجان را تشکیل می‌دهد شامل: سنگ‌های داسیتی است که این داسیت‌ها به طور عمده از کانی‌های پلاژیوکلاز، کوارتز، فلدسپار آلکالن و مقدار کمی بیوتیت همراه با کانی‌های فرعی زیرکن و آپاتیت تشکیل یافته‌اند. از ویژگی‌های بارز این سنگ‌ها حضور دو نوع آنکلاو با ترکیب کانی‌شناسی مشابه با سنگ میزبان یعنی داسیت و آنکلاو‌های با ت...

مونزوگرانیت قیدو در جنوب‌شرق خمین، بخشی از مجموعه سنگی پهنه سنندج-سیرجان شمالی را تشکیل داده است. این توده در درون میکاشیست‌های ژوراسیک نفوذ کرده و سبب ایجاد هاله دگرگونی در اطراف خود شده است. آنکلاوهای میکروگرانولار فلسیک و نیز آنکلاوهای پرمیکا (سورمیکاسه) و رگه‌های آپلیتی و پگماتیت‌های تورمالین‌دار از جمله سنگ‌های مشاهده شده در منطقه است. فلدسپار پتاسیم (ارتوکلاز و میکروکلین)، پلاژیوکلاز اسید...

در مجاورت توده پلوتونیک الوند، انواع سنگ‌های دگرگونی ناحیه‌ای و مجاورتی درجه پایین تا بالا وجود دارد. این سنگ‌ها، نخست متحمل دگرگونی دیناموترمال ناحیه‌ای و سپس در مرحله بعدی تحت تأثیر حرارت توده و سیالات منشأ گرفته از آن، متحمل دگرگونی مجاورتی شده‌اند. پروتولیت هورنفلس‌های موجود در حاشیه شرق و شمال‌شرقی الوند، رسوبی و از نوع شیل است. در هورنفلس‌های مطالعه شده ترکیب گارنت بیشتر در قطب آلماندین، ...

سنگ‌های نیمه عمیق بازیک شمال شهرکرد واقع در پهنه زمین‌ساختی سنندج-سیرجان به صورت مجموعه‌ای از دایک‌ها و استوک‌ها رخنمون یافته‌اند که به دلیل نفوذ و جایگیری در مجموعه سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی ژوراسیک فوقانی، سن این سنگ‌ها پس از این دوره و شاید تا اوایل کرتاسه باشد. این سنگ‌ها واجد ترکیب دولریتی هستند و بافت‌های اینترگرانولار، اینترسرتال و افیتیک را نشان می‌دهد. کانی‌های اصلی تشکیل دهنده دولریت‌ها،...

اندیس گارنت بابانظر کانی‌سازی شده در یک توده هورنفلس در 80 کیلومتری شمال‌شرقی تکاب دراستان آذربایجان غربی واقع شده است. حضور هورنفلس و آثار کربنات نشان می‌دهد که اسکارن گارنت‌دار در محل برخورد توده گرانیتی معادل دوران با توده‌های آرژیلیتی و آهکی طی دگرگونی مجاورتی تشکیل شده است. بلورهای گارنت به درشتی تا 2 سانتی‌متر به صورت نیمه شکل‌دار و در نور متقارب با بی‌شکل، ایزوتروپ با برجستگی بالا و شکست...