دو جریان اصلی حاکم بر حوزه فلسفه اخلاق عبارت‌اند از: اخلاق فضیلت (virtue ethics) و اخلاق وظیفه‌گرا (deontological ethics). دریافت فضیلت‌محور از اخلاق دریافتی است که اغلب دانشوران حوزه فلسفه اخلاق آن را بارزترین ویژگی تفکر اخلاقی کلاسیک قلمداد می‌کنند. درواقع فلسفه اخلاق مورد نظر افلاطون و ارسطو و به تبعِ آنها فیلسوفان اسلامی و مسیحی، فلسفه اخلاقی بود که می‌بایست به فضیلت‌مندشدن آدمی می‌‌انجامید....

موضوع این مقاله سنجش مفاهیم اخلاقی است. هدف آن بررسی روش علمی و عملی برای اندازه گیری مفاهیم و ارزش های اخلاقی است و با روش تحلیل مقایسه ای و اقتباس از رویکرد روان شناسی ـ روان پزشکی، پژوهش خود را پی می گیرد. محورهای تاریخچه، امکان و ضرورت سنجش مفاهیم اخلاقی، جدول نشانگان، طبقه بندی، مقیاس سازی و عرضهٔ نمونه های عملی در این جستار مطرح شده است. برخی از یافته های آن بدین قرارند: اندازه گیری و سنجش...

دانش اقتصاد در قرن اخیر متأثر از فضای پوزیتیویستی و تجربه گرایی حاکم بر جریانات علمی، همواره به عنوان علمی فارغ از اخلاق و ارزش ها معرفی شده و اقتصاددان به مثابه مهندسی دیده می شود که ارزش ها را در بررسی ها و مشاهدات علمی خود راه نمی دهد و به همین نحو از علم تولید شده در سیاست گذاری ها و تنظیمات اقتصادی استفاده می کند. این در حالی است که این علم از ابتدای ظهورش همواره علمی اخلاقی تلقی شده و اسا...

چکیده:غنای آموزه های اخلاقی اسلام، ظرفیتی عظیم برای حوزه ی تربیت اخلاقی فراهم نموده است. از این نظر انتظار می رود که این حوزه از تربیت، فرایندی موفق تر از آن چه که مشهود است داشته باشد. این که آیا آسیب های اخلاق و تربیت اخلاقی، چنان که اخیرا در بین روشنفکران دینی مرسوم شده، از ناحیه ی دین و فقاهت است، یا از نقص در فهم و اجرای فرایند تربیت اخلاقی دین مبنا، تا حدی با روشن شدن این مسئله که، دین چه...

در این مقاله که به موضوع «اخلاق زناشویی در شاهنامه ی فردوسی و متون پیش از آن» پرداخته شده، کوشش گردیده است با آوردن شواهدی از اوستا، متون میانه و نیز شاهنامه و نقل قول برخی صاحب نظران در این باره، میزان تأکید این متون بر مقولات اخلاقی نظیر سازگاری، راست منشی، مهرورزی، نیک رفتاری، وفاداری، تعهّد، رعایت احترم متقابل، پاکدامنی، پرهیزگاری، بی ریایی  و ... در زندگی زناشویی، مورد بررسی و ارزیابی قرار ...

اخلاق زیستی دانشی نوپا در حوزه ی اخلاق کاربردی است که به تحلیل و بررسی چالش ها و مشکلات اخلاقیِ ناشی از ظهور و گسترش فن ّآوری های نوین زیستی می پردازد. امروزه ضرورت ایجاد برخی ممنوعیت ها در قلمروی اخلاق زیستی طرفداران بسیاری را در میان عالمان اخلاق و حقوق دانان به خود جلب کرده است. در این راستا، یکی از مسائل مرتبط با اخلاق زیستی، استفاده از ضمانت اجرای کیفری جهت حمایت از این ممنوعیت هاست. معیارها...

هدف از این پژوهش، شناسایی و سازماندهی مولفه های اخلاق همسایگی بر اساس دیدگاه امام سجاد (ع) ‌بود. روش انجام این پژوهش، تحلیل اسنادی به شیوۀ توصیفی - تحلیلی بود و صحیفه سجادیه و رساله حقوق امام سجاد (ع)‌ ‌ مورد بررسی تحلیلی قرار گرفت. بر اساس یافته ها، ارزش های اخلاقی در هفت محور: اخلاق عمومی همسایگی، اخلاق ورزی با همسایه بلا دیده، اخلاق شکایت از همسایه، اخلاق مشورت بین همسایگان، اخلاق ورزی با هم...

کتاب اخلاق علم چنانکه از عنوان آن پیداست کتابی است در حوزه اخلاق علم، که پژوهشکده علم و دین پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی در سال 1391 منتشر کرده است. عنوان انگلیسی کتاب «The Ethics of Science: An Introduction » نام دارد. نویسنده­ی کتاب دیوید بی رسنیک است. مترجمان آن مصطفی تقوی و محبوبه مرشدیان هستند. کتاب اخلاق علم چنانکه از عنوان آن پیداست کتابی است در حوزه اخلاق علم، ولی حقیقت امر این است که ...

زمینه و هدف: باتوجه به اهداف والای آموزش اخلاق پزشکی به­نظرمی آیدبرنامه کنونی دوره آموزشی پزشکی توان لازم رابرای تغییرنگرش ورفتار ندارد.ازاین­رو ممکن است رهیافت های دیگری در فراگیری اخلاق پزشکی در طول دوره بالینی در برنامه درسی ، مورد توجه قرارگیرد. هدف اصلی این مطالعه بررسی ضرورت وامکان ارائه درس اخلاق پزشکی در طول دوره بالینی پزشکی بوده است. روش­کار: این مطالعه به روش کیفی (پدیدارشناسی) با رو...

راهی ناپیموده در حوزهٔ پژوهش های اخلاق اسلامی وجود دارد که آثار عمیقی در رفتار فرد می تواند داشته باشد. این راه را می توان «اخلاق معیاری» نامید که در میراث اخلاقی ما جز اشاراتی بر آن نمی توان یافت. اخلاق معیاری می کوشد «کارنامهٔ اخلاقی فعلی فرد» را در اختیار او قرار دهد و معیارهایی برای وی فراهم آورد که به کمک آن نه تنها بتواند نفس خود را محک بزند که مثلاً خلق نیکوی صداقت را به واقع داراست، یا از ...