در میان رویکردهایی که درباره تفسیر و تبیین دین پدید آمد، گرایش عقل گرایی از آن جهت که در تبیین دین، پیدایش و تحول آن را همچون جلوه هایی از تغییر و تکامل فکر و عقل انسان دانسته و تحول و تکامل دین را با تحولات ذهنی بشر یکی می داند، قابل توجه بوده است. این رویکرد، دین را پاسخی به نیاز شناختی انسان می داند. دین در این رویکرد انسان شناسانه، محصول تلاش انسان اولیه برای شناخت اشیاء و رویدادهای محیط اط...

شاید بتوان مهم ترین بحث از مباحث کلام، فلسفه و عرفان نظری را، بحث پیرامون توحید و حقیقت آن دانست. در این بین دیدگاه ها و اختلاف نظرات بسیاری بین اهل کلام و فلاسفه و عرفا وجود دارد که کتاب های بسیاری را در این عرصه، به خود اختصاص داده است. اهل کلام و فلاسفه ی مشاء، به بینونت خالق و مخلوق رأی داده اند؛ متفکرین اشراقی به نوعی وحدت معتقدند که کثرت را شامل می شود. موسس حکمت متعالیه به تبع فهلویون، و...

بحث خلود و جاودانگی در ادامه حیات و زندگی پس از مرگ، از مباحث مهم و بنیادین ادیان الهی به­شمار می­رود. این مسئله با رویکردهای فلسفی، کلامی، عرفانی و قرآنی مورد توجه اندیشمندان مذهبی به­خصوص علما و عرفای مسلمان واقع شده است. با توجه به اینکه حکمت متعالیه صدرایی بی ارتباط با عرفان اسلامی نبوده و در ساختار کلی اش بخشی را وامدار اندیشه­های عرفانی است، این پژوهش درصدد است تا اندیشه ملاصدرا، حکیم مسل...

آیا با حذف عقل فعال به عنوان علت حقیقی افاضة صور ادراکی در فلسفة صدر المتألهین شیرازی امکان یافتن راهکار دیگری برای تبیین فرایند حصول شناخت انسانی بر اساس مبانی موجود در این فلسفه وجود دارد؟ این مقاله نشان می دهد که علی رغم اختصاص صفحات زیادی از آثار صدرا به مسئلة کیفیت حصول معرفت آدمی نسبت به موجودات جهان با محوریت واهب الصور به عنوان علت حقیقی این امر، اصول و مبانی خاص حکمت متعالیه ما را از آ...

گوهر ادیان توحید است و گوهر دینداری عبودیت. نویسنده پس از تفکیک مفهومی دو واژه »گوهر« و »ذاتی« نخست به روشهای کشف گوهر دین پرداخته و از سه احتمال نام می برد یکی عقل، دیگر شهود و سوم خود آموزه های دین و سپس با  نقد دو روش نخست، شیوه سوم را می پذیرد، آن گاه معیارهایی را برای کشف گوهر دین از آموزه ها مطرح می کند مثل تحلیل متون دینی، بررسی زیر ساختهای نظام آموزه ها، فرهنگ دینداران و رفتار دینداران....

صدور کثرت از وحدت یکی ازمسائل فلسفی مهم است.این نوشتاربه فراهم آوردن زمینه ای یرای مطالعه ی آراء سه فیلسوف بزرگ اسلامی راجع به نحوه صدور کثرات عالم ماده از عوالم برترمی پردازدو مشتمل برشش فصل می باشد که طی این فصول چگونگی صدور کثرات عالم ماده، توجیه می گردد.این کثرات برطبق حکمت مشاء مستند به جهات عقل فعال وبر طبق حکمت اشراق ،به دلیل آن که سهروردی منکر صورنوعیه است،مستند به ارباب انواع می گردد و...

نزد بسیاری از حکیمان مفهوم واجب الوجود مفهومی کلی است و در بحث توحید واجب الوجود در پی اثبات وحدت مصداق آن هستیم. این سخن با آموزة ادیان پیرامون خدای واحد شخصی سازگار نیست. شاید برای رفع این نقیصه برخی بر این باور شدند که مفهوم واجب جزئی است و حتی فرض صدق بر افراد کثیر برای آن محال است. بر این اساس، در اولین برخورد با این مفهوم ممکن است تصور کلی بودن آن به ذهن بیاید ولی با تحقیق بیشتر مشخص خواه...

تساهل به مثابه یکی از مهمترین دیدگاه­های تاریخ اندیشۀ بشری بر آزادی ادیان و مذاهب تأکید می­ورزد و در عرفان ایرانی – اسلامی یکی از موضوع­های محوری است. این مقاله کوشیده است که به تبیین تساهل بپردازد و با تکیه بر متن مثنوی معنوی، منشأ و ویژگی­های تساهل را در نظام فکری مولوی بنمایاند. دو نظریۀ «وحدت موجود» و «تجلی و ظهور» منشأ فکری تساهل عرفانی مولوی است. او با بهره­گیری از این دو نظریه کوشش دارد ...

هویت ملّی و نمادهای آن مانند پرچم و سرود ملی عناصری جدایی‌ناپذیر از هویت هر کشور بشمار می‌روند، همچنین همبستگی و وحدت ملّی اقوام، ادیان و مذاهب مختلف در یک کشور جزء مسائل کلان و راهبردهای اساسی یک ملت بشمار می رود. هدف از انجام پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی ضمانت اجراهای کیفری حمایت از ارزش ها و نمادهای هویت ملی می باشد. این مطالعه به روش توصیفی – تحلیلی، ضمن بررسی تفصیلی اهانت علیه پرچم و نما...

امروزه که دادرسی کیفری در حقوق موضوعه به اعتراف همه حقوقدانان دارای کاستی های بسیار است، تحقیق و بررسی تطبیقی دادرسی کیفری ادیان ابراهیمی جهت پیدا نمودن نقاط مثبت و شناسائی نقاط ضعف دادرسی کیفری این ادیان با هدف الگو گرفتن از نقاط مثبت آنها در جهت برطرف نمودن کاستی های دادرسی کیفری در حقوق موضوعه امری ضروری است. تلاش ما در این مجموعه تطبیق شیوه های محاکمه و ادله اثبات آن در دو شریعت یهود و اسلا...