در این مقاله کوشش شده است تا مبتنی بر رویکردی تحلیلی – مقایسه ای اختلاف صورت نگاشته های دو واژة «رخش» و «دخش» در فعل مرکب «رخش / دخش کردن به معنای «تیره و سیاه کردن» در چهار بیت شاهنامة فردوسی واکاوی، مقایسه و شرح شود. بنابراین، در مسیر شرح و پردازش مباحث نوشتار، به بررسی جایگاه صرفی و معنایی این واژگان، در چارچوب رویکرد مقایسه ای به نسخه های مورد بررسی شاهنامه پرداخته ایم. نتایج پژوهش از جمله ...

در زبان فارسی و در حیطة ترکیب به عنوان یکی از دو حوزة واژه سازی، فرایند بسیار زایایی وجود دارد که طی آن عنصری غیرفعلی (اسم، ضمیر مشترک، صفت، قید) قبل از ستاک حال فعل (مثلاً آموز و بین) قرار می گیرد و ماحصل آن اسم یا صفت جدیدی (دانش آموز، خودبین) است. در مورد این فرایند سه دیدگاه وجود دارد: برخی که عموماً دستور نویسان سنتی هستند، آن را صفتِ فاعلیِ مرکب مرخم می دانند. پاره ای استنباط دستور نویسان سنت...

در پژوهش حاضر، اختلال‏های کنشی را در بیان شفاهی اسمهای ساده (مانند کتاب)، مرکب فعلی (مانند کمر‏بند) و مرکب غیر‏فعلی (مانند کتاب‏خانه) زبان فارسی در دو بیمار زبان‏پریش بروکا و یک بیمار ترانسکرتیکال حرکتی، به‏صورت موردی و با استفاده از آزمون‏های نامیدن در مواجهه و تکرار مطالعه میکنیم تا روی‏کرد استفاده‏شده از‏سوی آنها را در تولید این اسمها مشخص کنیم. در این مطالعه، تفاوت معناداری بین خطا‏ها در کا...

این پژوهش، به بررسی پیکره بنیاد روابط معنایی در اسامی مرکب فارسی اختصاص دارد و آن را بر اساس راه کارهای گنیه و شابن(1997) انجام داده ایم. در فصل اول این پژوهش، به بیان طرح پژوهشی پرداخته ایم. فصل دوم، به پیشینه ی تحقیق و ذکر خلاصه ای از کارهای انجام شده تا زمان آغاز این کار، اختصاص دارد. در فصل سوم که مباحث نظری پژوهش می باشد، به موارد و نکات نظری ای که در کار پژوهش باید بر اساس آن عمل کرد، اشا...

در این پژوهش، فرایند اشتقاق در زبان ترکی آذربایجانی بر بنیاد نظریة «صرف و واج شناسی واژگانی» مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. انگارة صرف و واج شناسی واژگانی  به عنوان یک نظریة صرفی مطرح در زبان شناسی برای مطالعه ساختمان واژه های زبان انگلیسی تدوین شده و مستلزم محک خوردن در زبان های دیگر است.علی رغم این که نظریه یاد شده قابلیت توصیف سایر فرایندهای واژه سازی (نظیر ترکیب و تبدیل) را نیز دارد، با...

زبان یک پدیده? اجتماعی است و همگام با تحوّلات اجتماع بشری دچار تحوّل می شود تا با صورت تغییریافته? جامعه منطبق شود و پاسخگوی نیازهای تازه باشد. تولد واژگان جدید و متروک شدن برخی واژگان از اصول مسلّم تحوّلات زبانی است.زبان فارسی به جهت ساختارترکیبی برای آفرینش واژگان نو از شیوه های مرکب سازی استفاده می کند .امّا تاریخ تحوّلات آن نشان داده که این زبان در ساخت فعل به عنوان یکی از اقسام واژه کمتر موفق بو...

فرهنگ بسامدی، که غریبان کنکور دانس (concordance) می نامند و با سوابق و تجارب چند قرنه (گویا از رنسانس به این سو) فرهنگهایی از این گونه برای هریک از متون شعری و نثری خود فراهم آورده اند و برای هرگونه پژوهشی که به نحوی به واژه ها و اصطلاحات مربوط می شود از آن سود می جویند، در ایران هنوز به قدر کافی شناخته و شناسانده نشده است و اهمیت و وسعت دامنۀ کاربرد آن حتی برای اغلب محققان مکثوف نیست. ما به لح...

سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره 14، بهمن 1394، 912-911 تفاوت ما بین واژه اراتم (Erratum) و واژه کوریجندوم (Corrigendum) The Difference Between Erratum and Corrigendum محسن رضائیان[1] M. Rezaeian واژگان اراتم (Erratum) و کوریجندوم (Corrigendum)، ریشه لاتین دارند [1]. این دو واژه زمانی در چاپ و انتشارات مقالات علمی به کار م...

در این تحقیق که یک مطالعۀ درزمانی و همزمانی است، به سبک شناسی ویژگی­های صرفی نثر تاریخ بیهقی پرداخته ایم و سپس نتایج پژوهش را با ویژگی­های صرفی نثر فارسی معاصر مقایسه کرده ایم. در مقایسة ویژگی­های صرفی نثر این دو دوره دیده می شود که زبان فارسی تحولات صرفی زیادی را پشت سر گذاشته است. این تحولات تصریف و واژه سازی را شامل می شود که به لحاظ تصریف امکانات تصریفی زبان فارسی با گذشت زمان محدودتر شده ا...