شعر «طرح » در فارسی و «توقیعه» در عربی یکی از گونه‌های شعر امروز ایران و عرب است که با معنایی ژرف در قالب کلماتی اندک بیان شده است. قالب شعرهای کلاسیک کوتاه فارسی و عربی جای خود را در شعر مدرن به «طرح» و «توقیعه» داده است و از اوایل دهه هفتاد قرن بیستم شاعران فارسی و عربی به آن رسمیت بخشیدند.   تاریخ شعر کوتاه فارسی به شعر کوتاه قدیم و سپس به خسروانی ها و تاریخ شعر کوتاه عربی به توقیعات دوره ...

« قصیده ی عینیه ی » [1]شیخ الرئیس ابو علی سینا و «نی نامه ی » [2]مولانا جلال الدّین محمد رومی از این جهت که هر دو بیان کننده ی هبوط روح انسانی از عالم ملکوت و مجّردات به کالبد تیره ی انسانی هستند شباهت هایی دارند . امّا از آن جهت که ابن سینا به مسأله نگاهی عقلانی؛ و خشک و فلسفی، امّا مولانا نگاهی دردمندانه و عاشقانه و از سر سوز دارد از هم متفاوتند . ابن سینا روح انسان را واردی ارجمند می داند و به و...

مهمترین نتایج حاصل از این پژوهش را می توان چنین خلاصه کرد: 1- لغز فنی است که در آن توصیفاتی از شیئ مقصود ارا‍ ئه می شود و مخاطب می بایست آن را حدس بزند. 2- شیوه معما به این صورت است که با استفاده ازروشهایی همچون ، قلب ، تصحیف ، حروف جمّل ، به طور پوشیده به نام فرد یا چیزی اشاره کنند. 3 - با توجه به این نکته که مبنای کار در هر دو فن لغز و معما بر اساس ابهام و پوشیده گویی است ، می توان معم...

به اعتبار اینکه زبان پدیده ای اجتماعی و ابزار ارتباط بین افراد بشر است و افراد بشر احساسات و اندیشه های خود را به وسیله آن به یکدیگر ابراز نموده و نیازهای یکدیگر را رفع می کند، وچون هیچ زبانی در دنیا نیست که از زبانهای دیگر واژگانی وام نگرفته باشد، و همه زبانها از همدیگر تأثیر و تأثر پذیرفته اند. و به اعتبار اینکه زبان عربی هیچ ارتباط خانوادگی با زبان فارسی ندارد ولی در دورهای مختلف و به دلایل ...

تمام طول تاریخ مردم در حال تعامل با هم بودند، در حوزه ادبیات نیز همینگونه بوده، هر گاه ادیبان قومی دربرابر فرهنگ دیگر قرار می گرفتند نکاتی را از آن فرهنگ وام می گرفتند و آن را در آثارشان منعکس می کردند. ادبیات فارسی و عربی قرن هاست که در تعامل با یکدیگرند اما در ادبیات معاصر بین دو ادبیات فارسی و عربی فاصله بسیاری به وجود آمده است و هر دو ادبیات روی آورده اند به تاثر از ادبیات غرب ادبیاتی که بع...

روشن است که اهمیت بخشیدن به تالیف کتابهای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانها امری پسندیده و لازم است، چرا که کتاب آموزشی وسیله ای اصلی برای منتقل کردن مضامین درسی و فرهنگی است و هم مشوق یاد گیرندگان و علاقه مندان برای علاقه مندی و دلبستگی همیشگی به فرهنگ مورد نظر است ، ب همین دلیل برنامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانها به تنهایی نمی تواند جامع و کامل باشد مگر همراه با کتابهای آموزشی جامع و...

بررسی تطبیقی کلمات اختصاری در فارسی، انگلیسی، عربی و ترکی   علی رضا قلی فامیان[1]   مریم سخنور[2]     تاریخ دریافت: 27/6/91 تاریخ تصویب: 28/7/93     چکیده یکی از فرایندهای عمده در واژه سازی، اختصارسازی است که در آن یک حرف یا مجموعه ای از حروف جایگزین یک کلمه یا عبارتی طولانی می شود. انگیزه اصلی اختصارسازی را می توان اصل کم کوشی معرفی کرد که بر اساس آن انسان می کوشد با صرف کمترین انرژی بیشترین ح...

جامی شاعر، نویسنده، عارف و دانشمند نامدار سده ی نهم هجری دارای آثار متعدّد در نظم و نثر فارسی است. یکی از کتاب های ارزشمند او به نثر، بهارستان است که نویسنده، آن را به شیوه ی گلستان سعدی نگاشته است. هرچند جامی مدّعی شده که حکایات بهارستان یا دستِ کم حکایات منظوم آن را از کسی نگرفته است و همگی آن ها ساخته و پرداخته ی قریحه ی اوست1، امّا تتبّع در آثار پیشینیان، به ویژه منابع عربی، سرچشمه های حکایات به...

حماسه نوع ادبی بسیارکهنی است که از روزگار باستان تا به امروز مورد توجّه بسیاری از ملل وجوامع بوده است. پیدایش این نوع ادبی در ادبیّات برخی ملّتها درگرو وجود شرایط خاصّ تاریخی و اجتماعی وفرهنگی است و نیز ویژگیهای ادبی و هنری خاصّی دارد. بی گمان شاهنامه فردوسی به عنوان یکی از شناخته شده-ترین متون حماسی جهان، هم بر آمده از چنین اوضاع و شرایط خاص است و هم دربردارنده عناصر اصلی یک متن حماسی. ازسوی دیگر، ...

روابط ایرانیان با عرب ها، که به دورانی دور یعنی عهد هخامنشی بازمی گردد، به دلیل هم جواری و بعد از ظهور اسلام و استقبال ایرانیان از آیین اسلام به اوج خود رسید و به تعامل بیش تر دو ملت انجامید. این روابط در زبان، فرهنگ، و رهاوردهای ادبی تأثیر گذاشت. نشانه های این تأثیر در یکی از نمادهای فرهنگی دو ملت یعنی ضرب المثل ها و کنایات رایج فرهنگ ایرانی و عربی تبلور یافته است. مقایسه ضرب المثل ها تبادلات ...