امروزه به مدد ظهور انواع فناوری های رایانه ای، پیکره های زبانی نقش بسیار مهمی در حل انواع مختلف مسائل زبانشناختی ایفا می‎کنند. پیکره های دو زبانه موازی در سطح جمله و در سطح واژه می‎توانند برای بازیابی واحدهای تک واژه ای و یا حتی چند واژه‎ای براحتی مورد استفاده قرار‎گیرند که این امر کاربردهای مفیدی در حوزه‎های مختلف رایانه و زبان خواهد‎ داشت. هدف این مقاله به کارگیری یک پیکره موازی انگلیسی– فارس...

واحدسازی، از مهمترین مسائل در پردازش زبان های طبیعی است که عبارت است از فرایند تقسیم متن به واحدهای معنادار نظیر واژه، عبارت نحوی، جمله و غیره. واحدسازی گروه های نحوی یک متن، از جمله وظایف واحدسازی متن محسوب می شود که در بسیاری از کارهای پردازش زبان طبیعی، نظیر سیستم های ترجمه ی ماشینی، استخراج اطلاعات، پرسش وپاسخ و سیستم های تبدیل متن به گفتار، می تواند به عنوان پیش پردازشی مهم، حضور داشته باش...

قرن بیستم درآمیخته با پیدایش نگرش‌های گونه‌گون نسبی‌گرایانه در حوزه‌های مختلف است. مطالعات مردم‌شناسانه و زبان‌شناسانه پاره‌ای عالمان نظیر ساپیر و وُرف موجب شکل‌گیری نسبی‌گرایی زبانی گردید. بر اساس این نسبی‌گرایی، زبان نه تنها نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری تفکر و اندیشه و جهان­بینی ما دارد، بلکه اساساً زبان‌ها سنجش‌ناپذیر و غیر قابل ترجمه به یک‌دیگراند. در مقالۀ حاضر کوشش شده تا ضمن واکاوی نسبی‌...

قرینه ‏پردازی، تکرار متوازن الگوی واحدهای زبانی در متن و از فنون مهم صورتگرایانه است که در شکل‌گیری فرم نثر و نظم پارسی، به‌ویژه نثر فنی و مصنوع روایی، داشته است. مشخص کردن وزن و جایگاه قرینه‏ پردازی، نه تنها در بازشناسی بوطیقای متن، بلکه در شناخت سازمان ذهنی مؤلف نیز اهمیت زیادی دارد؛ چراکه قرینه‏ پردازی، متن منثور را به متن منظوم شاعرانه مانند می‌کند. هدف از این پژوهش توصیفی- تحلیلی که مبتنی ...

زبان‌شناسیِ شناختی، شاخه‌ای است که به مطالعۀ زبان به‌منزلۀ بخشی از قوه شناخت می‌پردازد؛ ازاین‌رو، بسیاری از پژوهشگرانِ حوزه‌های زبان‌شناسی، علوم‌شناختی، عصب‌شناسی زبان به آن توجه ویژه‌ای داشته‌اند. دستور ساخت، یکی از دستورهای شناختی است که همچون زبان‌شناسی شناختی، قوۀ شناخت را مبدأ تحلیل قرار داده است. به دلیل اینکه این دستور، برخلاف دستورهای پیشین، تمام واحدهای زبانی اعم از کلیات و استثنائات را ...

گویش مشهدی یکی از مؤثرترین گویش ها در فارسی دری است و به نوعی خاستگاه ادبیات اصیل شاعرانی همچون رودکی، فردوسی، عطار، خیام و ... می باشد. این گویش با دارا بودن واژگان اصیل فراوان یکی از گرانبهاترین گنجینه های زنده ی ادبیات و فارسی اصیل دری است. پژوهش حارر که اولین بررسی نظام مند درباره ی گویش مشهدی است، در راستای حفظ این میراث ملی و با هدف کاوشی زبانشناختی، نظام آوایی این گویش را، که شامل توصیف ...

آگاهی واجی به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با خواندن دارد، پژوهش های بسیاری را در دهه‌های اخیر به خود جلب کرده است. این مقاله بر آن است که با نگاهی مبسوط به تعریف آگاهی واجی و رشد آن، به بررسی ارتباط آن با خواندن و نارساخوانی بپردازد. آگاهی واجی، به مفهوم آگاهی صریح فرد از واحدهای صدایی کلمه شفاهی و توانایی او در دستکاری این واحدهاست. آگاهی واجی دارای سه سطح آگاهی از هجا، آگاهی از واحدهای درون هجای...

از دیدگاه سازایی گری ی ویگوتسکی که در آن زبان خانه گی کارکرد برجسته ای در فرایند رشد کودک دارد، دوگانه گی ی زبان خانه و آموزشگاه می تواند زمینه ساز پی آمدهای ناخوشایند شود. در باره ی پی آمدهای دوگانگی ی زبان خانه و آموزشگاه، پژوهش های بسیاری در کشورهایی که مردم آن به زبان های گوناگون گویش می کنند انجام شده است. در ایران که گروه های فرهنگی / زبانی گوناگونی زندگی می کنند ولی زبان رسمی/ آموزشی کشو...

رساله حاضر ترجمه کتاب "زبان و زبانشناسی" اثر وال ورک می باشد. در این پژوهش زبان بعنوان وسیله ای برای ایجاد ارتباط توصیف شده است . زبان کاربردهای دیگری نیز از قبیل همبستگی عمومی، اهداف تشریفاتی، حفظ منابع، احساس درونی و ... دارد. در بخش دیگر، زبان از نظر نوشتاری و گفتاری مقایسه شده و این نتیجه حاصل شده که گرایش زبانشناسان کنونی به استفاده و توصیف زبان گفتاری است . در این پژوهش الگوهای دستوری زبا...

این مقاله به بررسی 14 قالب‌ معنایی اندام‌واژه‌های بیرونی اختصاص دارد. قالب معنایی چارچوب یکپارچۀ دانشی است که به ارائه کل ی الگوهای ذهنی باورها، تجربه‌ها، آداب و رسوم، تصورات و غیره می‌پردازد. می‌کوشیم به این دو پرسش‌ پاسخ دهیم: قالب‌های عمدة اندام‌واژه‌ها در زبان فارسی به لحاظ نحوی چگونه ظهور می‌کنند؟ چه عناصر معنایی در این قالب‌ها ظاهر می‌شوند؟ هدف این مقاله شناسایی ساختمان معنایی و نحوی قالب...