این مقاله میزان تأثیر اسطوره و بن مایه هاى آن را در اشعار سه شاعر معاصر عرب: بدرشاکر سیّاب، أدونیس، و عبدالوهاب بیاتى بررسی مى کند. اطلاق نام شاعران تموزى برآن­ها، به واسطه کثرت استفاده از اساطیر، به ویژه اسطوره ى "تموز" است. این شاعران بر اثر تحولات موجود در جامعه عرب آن روزگار و استعمارگرى دول اروپایى و در نتیجه احساس غربت و پوچى و فرار از واقعیت به دنیاى تازه در دامان میراث کهن پناه مى برند. ...

در آثار اولین نسل از داستان‌نویسان ایرانى از جمله سیمین دانشور، بسیارى از ویژگی‌هاى مکتب رئالیسم را می‌توان دید. مجموعه داستان "به کى سلام کنم؟" از موفق‌ترین آثار این نویسنده به شمار می‌رود. در مقالة حاضر، بازتاب انواع رئالیسم از جمله انتقادى، نمادین و اجتماعى در دو حوزة فرم و محتوا در این مجموعه‌داستان بررسى شده است. ویژگى‌هاى محتوایى در دو بخش مسائل سیاسى- اجتماعى، اقتصادى و فرهنگى ایران به‌و...

ورود اسلام به شبه‌‌‌‌‌‌‌‌قاره هند افزون‌‌بر تحولات مذهبی، تحولات و تغییرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را به‌‌دنبال داشت. یکی از مهم‌‌‌‌ترین جلوه‌‌‌‌های این تحولات، ایجاد سنّت تاریخ‌‌‌‌نگاری بود. نخستین دورۀ تاریخ‌‌‌‌نگاری در هند هم‌‌‌‌‌‌‌‌زمان با فتح آن توسط «محمدبن‌‌قاسم» بوده و نخستین اثر در این زمینه کتاب «فتح‌‌‌‌نامۀ سند» (چچ‌‌نامه) است. اصل این اثر در سدۀ ‌‌‌‌‌‌‌‌سوم ﻫ.ق نوشته ‌‌‌‌شده‌‌است که ...

مباحث مربوط به قرآن و علوم تجربى سابقه اى هزار ساله دارد، که گاهى تحت عنوان استخراج علوم از قرآن، تفسیر علمى قرآن یا روش برداشت علمى از خوانده مى شود و در طول تاریخ تفسیر با فراز و نشیب هایى مورد توجه مفسران و دانشمندان اسلامى و حتى غیر مسلمانان بوده است. این مسأله از طرفى به تفسیر و از طرف دیگر به اعجاز علمى قرآن و از طرف سوم به علوم تجربى مرتبط است از این رو مباحث بین رشته اى و پایه اى براى م...

 سیر تاریخى »آیات الأحکام« در عصر تابعین مورد بررسى قرار گرفته است. عصر تابعین، عصر شکوفایى و گسترش فقه قرآنى به شمار مى‌آید. در این برهه، دگرگونى‌هایى در پژوهشهاى فقهى - قرآنى پدید آمد و در بستر آن، نهال مذهبهاى فقهى شکوفه زد و رو به رشد نهاد. مهم‌ترین آموزگاران صاحب مکتب تابعین، امام على(ع)، ابى بن کعب و ابن مسعود بوده‌اند.  در زمان تابعین، گرایشهاى گوناگون کلامى سیاسى و فقهى شکل گرفت. فاصله...

 بررسى نقش علم اسباب نزول در تفسیر آیات وحى و بهره ورى از تفسیر آیه در جهت ارزیابى و نقد سبب نزول است. شکل روایتى اسباب نزول، کثرت اسباب نزول رسیده از طریق اهل سنّت، تأثیر پذیرى از اسرائیلیّات، تسامح و تساهل در برابر اسرائیلیّات و مسأله دار بودن راویان، اهمیّت نقد اسباب نزول و شناخت ملاکهاى آن را دو چندان مى‌سازد. از سوى دیگر، افزون بر ضعف‌هاى سندى، روایات اسباب نزول به لحاظ دلالت و محتوا با ضعفهاى...

 دیدگاه‌هاى قرآن و لیبرالیسم غربى در مورد »حق آزادى« به صورت تطبیقى مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. دست‌یابى به آزادى و رهایى از قیدها و محدودیّت‌ها، یکى از پرشورترین آرمانهاى بشر به شمار مى‌آید. از این‌رو، در مکاتب مختلف تعاریف گوناگونى را بهع دنبال داشته است. لیبرالیسم غربى - مکتب رهایى - در تعریف آزادى با تأکید بر دیدگاه‌هاى »رفتارگرایانه«، دچار محدود نگرى شده و دو بعد آزادى را »ارتباط انسان...

بازشناسى تفکر سیاسى ـ مذهبى نیروهایى که در مقابل قیام امام حسین(ع) صف آرایى کردند و به انحاى مختلف در شکست آن سهیم بودند از موضوعات مهمى است که مى تواند در شناخت دقیق این برهه ى بسیار حساسِ تاریخ تشیع راه گشا باشد. این مقاله با ارائه ى برخى ادله و شواهد، حاکمیّت تفکّر عثمانى را بر این نیروها چه در کوفه و چه در کربلا نشان داده و آشکار ساخته که کوفى بودن نیروها را با تشیع آنان مساوى و ملازم دانستن، ...

ویژگى عمده بحران ‏ها، جهانى بودن و عدم کنترل آن‏هاست. بخش مهمى از حوادث و بحران‏ هاى حمل ونقل جبران‏ ناپذیر و غیر طبیعى هستند. در حال حاضر به دلیل کنترل و تسلط زیاد انسان بر محیط و مهار خشونت طبیعت از یک سو و بسط محیط تکنولوژیک و مصنوع انسانى دیگر، حوادث جاده ‏اى علاوه بر وجهه‏ ى طبیعى، وجهه غیر طبیعى پیدا کرده ‏اند. کشور ایران در مسیر هر دو دسته حوادث طبیعى و غیر طبیعى قرار دارد. ابتدا به خاطر...

شهرنشینى شتابان در نتیجه رشد جمعیت و مهاجرت از روستا به شهر، فرایندى بحرانى در نواحى شهرى محسوب مى‏ گردد. این مطالعه، پویایى چشم ‏انداز را با استفاده از تصاویر چند زمانه ماهواره ‏اى دو شهرنفتى یعنى هاستون از ایالت تکزاس در ایالات متحده و داکینگ از ایالت هیلونگجیانگ در چین، بررسى مى‏ نماید. اگر چه هر دو شهر تحت زمینه ‏هاى متفاوت اجتماعى- سیاسى قرار داشته‏ اند، اما توسعه آنها در 50 سال اخیر بر پا...