این مقاله تفسیر تحلیلی تصویر ماهی/ دوماهی در هنر ایران است. تصویری که از کهن‌ترین دوران تاریخی تا دوران متأخر در سراسر جهان تکرار می‌شود. این نقش از سویی بازنمود صورت فلکی حوت است و در نجوم کهن کاملاً شناخته شده است و از سوی دیگر با نقشی در فرش ایران موسوم به ”ماهی درهم“ کاملاً مشابه است. برای این اصطلاح متأخر توصیف‌های متعددی از سوی پژوهشگران ایرانی ارائه شده است، ولی هیچ‌کدام آن را با صورت فلکی...

«شیطان» همواره در قصه‌ها،داستان‌ها،اسطوره‌هاوادیان نماد کامل شر در مقابل خیر است و در آفرینش آثار ادبی گذشته و حال سهم بسزایی داشته است. این نماد در ادبیات داستانی معاصر نیز در چند رمان و داستان معروف تبلور یافته است؛ از جمله شخصیت اصلی داستان بلند ملکوت اثر بهرام صادقی، مبتنی بر این نماد پرداخته شده است. اعمال دکتر حاتم و شخصیت پلید او در این داستان، به‌وضوحویژگی‌های برجسته شیطان را نمودار ساخ...

در این پژوهش سعی شده تا سیر تحول درفش ایران از باستان تا امروز مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که درفش به عنوان نماد هویت اجتماعی و تاریخی و فرهنگی ملت است و باگذشته آن ملت سر و کار دارد بنابراین برای شناخت این فرم و نقش های به کار رفته در پرچم و یا هر اثر نقش دار دیگر مستلزم شناخت گذشته بوده نگارنده بر خود واجب دیده به بررسی این امر مهم پردازد برای نیل به این هدف از روش تحقیق کتابخانه ای از مناب...

از دیرزمان، عنصر نور در اسطوره، تاریخ و فلسفه جهان شناسی اقوام گوناگون حضور داشته است. اوج حضور مفاهیم نورانی با شاکله عقلانی، در دین مبین اسلام مشاهده می شود . شناخت کامل عنصر «نور» و بررسی ماهیت آن با در نظر گرفتن نمودها و کارکردهای متفاوت و بررسی سیر تاریخی و تحول آن در مکاتب و ادیان مختلف میسر می شود. حضور نور در دو بعد از مهمترین ابعاد هنری اسلامی یعنی معماری و نگارگری جلوه و حضوری ذاتی دا...

اژدها،شایدبیشتر یک پدیده باشدتا یک جانور اساطیری،اوخود به تنهایی پدیده ای است که در ذهن بشر دیروز و امروز،همراه باحوادث شگفت لانه کرده است و ذهن پویای بشربه دنبال این پدیده،آفریدگاراساطیر،فرهنگ و هنرشده است.اژدها جزء جدایی ناپذیر اسطوره،حماسه و ادب فارسی است. اژدهادر افسانه ها و اساطیرجهان به جزءچین،نمادپلیدی،شومی و اهریمن است.در دین ها و ادبیات،این موجود اساطیری به عنوان اصلی ترین نیروی اهریمن...

تصور و ساختن نمونه های جاودانه ، یکی از آشکارترین تلاشهای انسانی است که از نخستین لحظات زندگی ، مرگ و زوال را به چشم می دیده و همه ی مظاهر دنیا را در حال فروریختن می یافته است. یکی از مهمترین نمادهایی که با جاودانگی و بی نهایت پیوند دارد نماد ماندالا است. در حقیقت انسان سنّتی ، مفاهیم جاودانه را دراین شکل مجسم کرده است. این تجسم، گاه به صورت تصویری ذهنی و گاهی نیز به شکل نمونه های بصری درآمده اس...

قرن بیستم شرایط زندگی پیچیده ای را برای انسان معاصر به وجود آورد و شاعر معاصر را با تجربه های شخصی و جمعی متفاوتی رو به رو کرد. هماهنگی شاعر با مقتضیات زمان و نیازهای روز تأثیرات بنیادیی بر شعر معاصر به جای نهاد. بسیاری از نمادها در طی زمان، کارکرد تصویری و معنی آفرینی خود را از دست می دهند و به دلیل کاربرد فراوان در فرهنگ و ادبیات یک ملت یا در ادبیات جهان به یک مفهوم قراردادی تبدیل می شوند. شا...

در این پژوهش چهل و پنج نگاره از اژدها، در نگاره های سنتی و معاصرایران از قرن هشتم تا چهاردهم هجری از نظر تفاوت فضا های نگاره، نوع و نقش نمادین اژدها و ارتباط موضوعی آن با متون ادبی مورد بررسی قرار داده شد. تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است؛ روش گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه ای، منابع مکتوب و تصویری است و از شیوه استدلال، نشانه و معیاریابی به منظور ارزیابی فرضیه استفاده می شود. نتیجه حاصل از ا...

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه،اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): تخیل فقط ساخته و پرداخته ذهن انسان است بدون آنکه تاثیری از محیط اطراف خود بگیرد ؟ ذهن انسان از سرآغاز پیدایش بشر همواره تصوراتی را در ذهن پرورانده است که وجود خارجی نداشته و فقط در درون یک فرد یا افرادی بوجود آمده است. اساطیر بهترین گزینه برای ظهور تخیلات بودند. این تصورات گاهی متاثر از اعتقادات و رسوماتی بود که از گذشته ب...

یکی از مباحثی که در ادبیات، امدروزه مدورد توجده قدرار دارد، مبحث آرکی تایپ است. این بحث به وسیله کارل گوستاو یونو ومکتب مردم شناسی تطبیقی دانشگاه شیکاگو مطرح گردید و در ادبیات راه یافته است. ناقدان ادبی ضمن مطرح کردن مباحثی از قبیل آنیما، آنیمو ، سایه، نقاب، تاریکی، شب، آب، دایره، اعداد و... به کند وکاو ضمیر ناخودآگاه جمای راه یافته و به تحلیل و نقد و بررسی هر اثر و خالق آن می پردازند. بدیهی اس...