نماد سیرتی ناپیدا از صورتی پیداست که با موجود شدن انسان و شروع تعقل نقشی کلیدی را در زندگانی بشریت آغاز نمود. نمادها در شکل های گوناگون از جمله نمادهای حیوانی، گیاهی و هندسی بروز یافتند و از میان آن‏ها نمادهای حیوانی به دلیل نزدیکی انسان و حیوان، جایگاهی مهم را در ادوار گوناگون زندگی بشر به دست آوردند. با بررسی انواع نمادهای حیوانی در هر دوره می توان به افقی از دیدگاه های فکری بشر در آن زمان دس...

امروزه معماران در طراحی بناها بیش از هر چیز به جنبه‌های مادی و کمی فضاها توجه دارند و فارغ از کاربردهای معنوی و کمیت‌های موجود در معماری اصیل ایرانی هستند، فضای تهی یکی از این جنبه ناشناخته در معماری و برگرفته از عرفان اسلامی و ایرانی است. در عرفان معنای تهی‌بودگی دست‌یابی به معرفتی خاص، که انسان توسط آن می‌تواند به شناخت خویشتن و خداوند در درون خود رسیده که نتیجه آن «فنافی الله» و یگانگی با خد...

آب در ایران باستان بسیار ارجمند بوده است. برای پاسداری و محافظت از آب، چند ایزد وجود داشته که آناهیتا محبوب‌ترین آن‌ها به‌شمار می‌آمد. محبوبیت و جایگاه آناهیتا را با بررسی در آثار هنری ایران باستان می‌توان مشاهده کرد. بی‌تردید، وجود و استمرار باورهای اساطیری و مذهبی برآمده از دل فرهنگ و تاریخ ایرانی، مهم‌ترین عامل حضور همیشگی آناهیتاست. بنابراین، نقش آناهیتا نه‌تنها به‌‌منزلۀ عنصری تجسمی در هنر...

هنر پارچه بافی و طراحی پارچه، به دلیل کاربردهای مهمش در زندگی انسان، همواره مورد توجه بوده است.پادشاهان منسوجات فاخر را در ابعاد مختلف زندگی استفاده کرده و از آن ها در جهت نمایش تجمل و ابهت حکومت خویش استفاده کرده اند. دو سلسله ی هم عصر صفوی و عثمانی نیز، در اثر حمایت و توجه خاص پادشاهانشان به این هنر موفق به تولید پارچه هایی فاخر گشتند.این پارچه ها دارای شباهت ها و تأپیرپذیری های متقابل از نظر...

چکیده هنر گچ­بری، از جمله هنرهای تزئینی در معماری بناهای ایران است که از دیرباز زینت بخش بسیاری از کاخ­ها و بناها قبل از دوران اسلامی و همچنین زینت­بخش بناها به خصوص مساجد دوران اسلامی بوده است. از نقوش ناب در گچبری می­توان به نقوش گیاهی اشاره کرد. در دوران قبل از اسلام، در کاخ­های ساسانی نمونه­های متنوعی از نقوش گیاهی در گچ­بری دیده شده است. هدف مقاله پیش­رو، شناخت و بررسی نقوش گیاهی در گچ­بری...

چکیده: در این پژوهش با بررسی و طبقه بندی و تحلیل گرافیک نقوش به کاررفته در پارچه های دوران صفوی تا پایان قاجارو همچنین تطبیق نمونه ها با سنت تصویری گذشته ایرانی ،انواع گوناگون این نقوش از میان مدارک تصویری موجود بازشناسی شده است که نشان می دهد اوج هنر بافندگی ایران را می توان در این دو دوره دید، دسته بندی کلی این نقوش گواه این است که نقوش این دوران به طور وضوح به دو گروه نقوش تجریدی و نقوش واق...

هم­جواری ایران و هند منجر به ایجاد نوعی رابطه بینافرهنگی گردیده که قدمت آن به پیش از اسلام باز می­گردد. شباهت بیش از حد نقش محراب بر منسوجات دو کشور که ریشه در باورهای مشترک اعتقادی داشته، در مواردی تشخیص خاستگاه اولیه نقوش محرابی را مشکل می­نماید. از این­­رو ضروری است رابطه تأثیر و تأثری منسوجات محرابی دو کشور، مورد مطالعه قرار گیرد. بر اساس فرض اولیه نقش محرابی از ایران به هند انتقال یافته و ...

رابطه ی انسان امروز با محیط پیرامون خود استفاده از عناصر بصری در محیط های زندگی را ضروری می نماید. از سوی دیگر فراوانی نقوش به کار رفته در هنر اسلامی به خصوص فلزکاری دوره ی تیموری از چنان غنایی برخوردار است که در همه ی اعصار می توان از آن ها استفاده کرد. از جمله کاربری های قابل پیش بینی برای این نقوش، استفاده از آن ها در طراحی حجم محیطی است. با الهام از این نقوش در دنیای معاصر، می توان علاوه بر...

با نگاهی به خانه های ایرانی امروزی متوجه جای خالی صنایع دستی در فضای زندگی مردم عامه میشویم و از آنجایی که ادامه این خلاء منجر به فاصله گرفتن بیشتر مردم از هنرهای سنتی و رکود این گنجینه به ارث رسیده کشورمان می شود،توجه به عوامل رکود و اقدام جهت رفع آنها از جانب دانشجویان این رشته ضروری می نماید.مسجد جامع نائین یکی از مجموعه های شاخص معماری کشورمان است که در طی ادوار قبل از اسلام به عنوان نیایشگ...

آثار چوبی یکی از زیر شاخه های اصلی هنر سنتی و صنایع دستی محسوب می شود. در عصر حاضر نقوشی که منشأ آنها در خارج از فرهنگ و تمدن ایرانی یا اسلامی قرار دارد، جای نقوش غنی این مرز و بوم را گرفته اند. عامل مهم پدید آمدن چنین مشکلی، ناشناخته ماندن نقوش اصیل ایرانی و اسلامی و نیز استفاد? تکراری از آن ها در طی تاریخ، بدون تغییر و خلاقیت بوده است. آرایه های معماری اسلامی گنجینه های غنی از نقوشی هستند که ...