در این مقاله تلاش شده است تا به طور خلاصه و به میزان حوصله هر مقاله، مروری شود بر شاخص‏ترین مکاتب غربی جامعه‏شناسی فرهنگ و علت شکل‏گیری آنها؛ مکاتب شاخصی که عمدتاً، در فضای دانشگاهی ایران تدریس یا درباره آنها بحث و مناقشه میشود. با مرور این مکاتب می‏توان دو اصل و قاعده را به طور مشترک، حتی در بین مکاتب فکری ظاهراً مغایر با هم، تشخیص داد. این مکاتب در عمل، نخست به توصیف فرهنگ خود، نشان دادن کاستی‏...

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله بررسی می شود که  گلستان سعدی با برخوردار بودن از نثر فارسی و نیز صنایع ادبی، می­تواند از سه منظر نگریسته شود: یکی از منظر ادبی، دیگری از منظر پند و اندرز، و در نهایت از منظر نقد فرهنگی- اجتماعی زمانه. هر یک از این سه منظر در خلال هفت قرن گذشته در زمره مخاطبان گلستان به شمار آمده­اند، اما در این مقاله منظر سوم از اهمیت بیشتری برای تحلیل محتوای متن برخوردار بوده اس...

زیباشناسی مدرن در مقوله­های زیبایی و معنا حساب خود را از زیباشناسی کلاسیک جدا کرده و تجربه­های زیباشناختی جدیدی را شکل داده است. دیگر از نگرش انسان به ایستایی و ثبات جهان، حتی در حوزه­ی تفسیر و نقد، اثری نیست. وقتی کاری، مدرن یا پست­مدرن توصیف می­شود، با الزام به درک نوعی پیچیدگی، کار نقد پویاتر و دشوارتر از همیشه خواهد شد. با وجود هم­پوشانی نقد و امر زیباشناختی، دشواریِ تعریف و تشخیص هنر مدرن و...

اقتباس فرهنگ و هنر تجسمی همواره بخشی از تاریخ حیات انسان بوده است. وام گرفتن از فرم و سبک هنری یکی از سنت های دیرین در تاریخ هنر و تجربه هنری بوده است. شاگردان برای تمرین هنرورزی، استادان برای گسترش آثارشان و سوداگران برای سود جویی به امر بازسازی می پرداختند. به تعبیری فرآیند تولید هنر و فرهنگ تجسمی با "از آن خود کردن" آغاز شده است؛ وام گرفتن تصاویر، اصوات و مفاهیم از جهان اطراف و تفسیر آن به ع...

رابطه میان موسیقی و تعلیم ‏و تربیت از یونان باستان تا امروز در میان فلاسفه و متفکران مطرح بوده‏است و برخی مستقیم و برخی به طور غیرمستقیم به آن پرداخته‎اند. آدورنو یکی از این فیلسوفان است که با رویکردی جدید-فرهنگی- موسیقی و تعلیم و تربیت را نقد نموده و به چالش می‎کشد. در این پژوهش، با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی و استنتاجی به بررسی موسیقی از منظر آدورنو و استخراج دلالت‏های تربیتی آن اقدام شده...

افرادی که در قدرت هستند همیشه به دنبال القای تسلط و قدرتشان به مخاطب خود بوده اند. بررسی انتقادی گفتمان همیشه درگیر قدرت ، قدرت اجتماعی، قلمرو، تسلط، قدرت سازمان یافته و موسسه ای، و اساس قدرت بوده است. خبر همواره به عنوان یک اساس قدرت قابل اتکا برای افراد درقدرت بوده است تا بتوانند تسلط خود را به مخاطبانشان القا کنند. این تحقیق با استفاده از چارچوب اجتماعی-ادراکی ون دایک، به بررسی محیط ادراکی، ...

نقد اسطوره ای ((mythological criticism، روی کردی میان رشته ای است و از پیچیده ترین انواع نقد معاصر به شمار می رود؛ زیرا بر یافته های روان شناسی تحلیلیِ یونگ، مردم شناسی، تاریخ ادیان و... استوار است.ازآن جا که در این جستار، برآنیم که به کندوکاو در ریشه ها و زمینه های اجتماعی- فرهنگی و روانی اسطوره بپردازیم، از میان مضامین متنوّع در فرهنگ های گوناگون، بُن مایه‎ی "اسطوره‎ی کودک رها شده" انتخاب شده اس...

نقد پسااستعماری در مقام یکی از رویکردهای ادبیات تطبیقی و مطالعات فرهنگی، بازخوردهای استعمار را در متون ادبی تحلیل می‌کند. در این نوع نقد فرهنگی، پژوهشگر در اندیشة بازخوانی و واسازی گفتمان استعمار است و به همین جهت با دو مقولة استعمارگر و استعمارزده پیوند می‌خورد. بی‌تردید، نقد پسااستعماری از آن رو که به دوگانه‌هایی نظیر «من» و «دیگری» یا استعمارگر و استعمارشده می‌پردازد، یکی از قلمروهای مطالعات...