آنچه امروزه تحت عنوان ضعف اخلاقی مورد مطالعه قرار می گیرد ترجمه ای است از لغت یونانی "اکراسیا"که در مورد ضعف اراده نیز به کار می رود.وقتی ما با وجود اذعان به درست بودن عملی آن را انجام نمی دهیم ویابالعکس علی رغم اینکه می دانیم کاری نادرست است وآن را انجام می دهیم در واقع دچار ضعف اخلاقی شده ایم. این امر ظاهرا متناقض نما وناممکن می نُماید.سقراط عمل برخلاف علم خویش را ناممکن می دانست و معتقد بود چ...

اقتصاد رفاه شاخه‌ای از علم اقتصاد است که تاکنون تلاش‌ چندانی برای فهم، نقد، و بومی‌سازی آن ازجانب اقتصاددانان مسلمان صورت نگرفته است. کتاب درس‌نامة اقتصاد رفاه با نگرش اسلامی از نخستین آثاری است که کوشیده، ضمن تبیین و نقد اقتصاد رفاه متعارف، جنبه‌هایی از آموزه‌های اسلام دراین‌باره را نمایان سازد. چنین اقدام دشواری شایستة تقدیر است. در این مقاله، ضمن اشاره به دشواری‌ها...

ابن سینا نخستین فیلسوف مسلمان است که به طور دقیق به پیوند عمیق مفهوم ارسطویی اوسیا با وجود و ناهمگونی های معنا شناختی آن، توجه نموده است و کوشیده تا از طریق تحلیل هستی شناسانه معنای ارسطوئی اوسیا، نقصان اندیشه ارسطو را ترمیم نماید. ابن سینا از مفهوم ماهوی اوسیای ارسطو به «ما کونه فی الواقع لا فی موضوع» تعبیر می کند و مفهوم غیر ماهوی آن را در خود وجود منحصر می سازد. به این طریق، ابهام در موضوع و...

کامیلا آدنگ در این کتاب به بررسی میزان آشنایی نُه تن از نویسندگان مسلمان ادوار نخستین اعم از ابن ربن طبری، ابن قتیبه، یعقوبی، طبری، مسعودی، مقدسی، باقلانی، بیرونی و ابن حزم با یهودیت و متون مقدس رسمی و غیر رسمی این دین پرداخته و تأثیراتی را که این آشنایی ها بر آثار ایشان نهاده است، مورد کاوش قرار می دهد. او پس از بررسی چگونگی دریافت مطالب عهد عتیق نزد مسلمانان صدر اسلام، به مطالعه نوع رویکرد این...

در نوشتار حاضر به شرح و نقد اومانیسم از دیدگاه دو فیلسوفی پرداخته شده است که از مشهورترین فلاسفه وجودی هستند.اومانیسم که قدمت آن به یونان عهد باستان بر می‌گردد در طول تاریخ، تفاسیر متعددی داشته است. سارتر در کتاب اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، صورتی از اومانیسم را می‌پذیرد که در نامه درباره اومانیسم مورد انتقاد شدید هایدگر قرار گرفته است.از نظر هایدگر تمام تقریرهای پیشین از اومانیسم از نقصی مشترک...

نشست تخصصی فصل نامه تخصصی «نقد کتاب فلسفه، کلام و عرفان» در زمینه مطالعات عرفانی معاصر با محوریت بررسی و نقد کتابعرفان اسلامی در آیینه مطالعات معاصر نوشته دکتر حسین شکرابی با حضور نویسنده کتاب و منتقدان، آقایان دکتر بهزاد حمیدیه، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، دکتر هادی وکیلی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، و دکتر مالک شجاعی جشوقانی، ۱۲ بهمن ماه 1393 در سرای اهل قلم برگزار ش...

هدف این پژوهش نقد و بررسی علم، اراده و قدرت الهی از نظر برخی فلاسفه و اهل کلام است. در این جستار، دیدگاه های فلاسفه و اهل کلام در باب علم، اراده و قدرت در خدا و انسان، به اختصار مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این مقاله در سه بخش به رشته تحریر آمده است: بخش نخست شامل تعاریف است؛ بخش دوم بیان و نقد دیدگاه های برخی از فلاسفه و متکلمان، در باب علم، اراده و قدرت خداوند است؛ بخش سوم نتیجه گیری نهای...

 پاسخهاى نویسنده کتاب »قرآن و پلورالیزم«، بر نقدهاى این کتاب است. مقوله پلورالیزم یا تکثرگرایى دینى که در چند دهه اخیر در غرب و ایران مطرح شده و برخى روشنفکران مسلمان در صدد اثبات آن بوده‌اند در کتاب »قرآن و پلورالیزم« اثر آقاى محمد حسن قدردان قراملکى مورد نقد قرار گرفته بود. در مقاله‌اى که در شماره‌هاى 32 و 33 این فصلنامه درج شده بود، مستندات قرآنى ابطال پلورالیزم که از سوى نویسنده بدانها استد...

استقراء، مسأله‌ای است که از زمان ارسطو تاکنون فیلسوفان درباب آن سخن گفته‌اند. مشکل اساسی در مسألة استقراء این است که چگونه می‌توان با مشاهدة چند مصداق به نظریه یا فرضیة کلی دست یافت. فیلسوفان علم نظرات گوناگون عقل گرایی، تجربه گرایی، حساب احتمالات و غیره را مطرح کرده‌اند. شهید صدر در کتاب الاسس المنطقیه للاستقراء ضمن نقد دیدگاه‌های فیلسوفان غرب به ارائة نظریة نوینی پرداخته است. وی در این نظریه،...

چکیده جوهر و عرض را چه از مباحث منطقی بدانیم و چه از مباحث فلسفی؛ از موضوعاتی است که در آثار فلاسفه، از پیش سقراطیان تا کنون به صورت اجمال یا تفصیل مورد اشاره قرار گرفته است. در میان فلاسفه؛ ارسطو- به عنوان یکی از طلایه داران فلسفه غرب (یونان در روم)- و ابن سینا- به عنوان یکی از طلایه داران فلسفه شرق (اسلام- مشأء) نیز به بحث جوهر و عرض پرداخته اند. هدف از تحقیق بیان نظریات- ارسطو و ابن سینا...